Michail Chodorkovski

Russisch complot op Filmfestival Berlijn

De Duitse regisseur Cyril Tuschi maakte een film over Michail Chodorkovski, een Russisch zakenman die openlijk kritiek uitte op het Kremlin. De film zou in première gaan tijdens de Berlinale, maar werd gestolen. Een mysterieus verhaal.

Gepubliceerd op 10 februari 2011 om 13:48
Michail Chodorkovski

Cyril Tuschi klinkt opgewonden en hij praat snel. Op 14 februari zou zijn documentaire over Michail Chodorkovski, een Russisch zakenman met kritiek op het Russische regime, tijdens de Berlinale, het filmfestival in Berlijn, zijn wereldpremière beleven. De regisseur heeft sinds een paar dagen echt het gevoel dat hij zelf de hoofdrol speelt in een film, maar dan geheel onvrijwillig.”Het is net een slechte thriller”, zegt Tuschi. Hij woont momenteel bij vrienden en zegt: “Ze willen me bang maken en ik moet toegeven dat het ze ook nog is gelukt.

In de nacht van donderdag op vrijdag is de productieruimte van Tuschi in Berlijn verwoest. En werden twee laptops en twee pc's gestolen, waarop de eindversie van de film (111 minuten) was opgeslagen. De politie heeft het over “zeer professionele inbrekers”. Het is al de tweede keer dat de computers van Tuschi werden gestolen. Een paar weken geleden gebeurde hetzelfde op Bali, waar de regisseur in een hotelkamer de laatste hand wilde leggen aan zijn inzending voor de Berlinale.

Een kijkje achter de schermen van Poetins propagandamachine

Nieuwsbrief in het Nederlands

Tuschi zegt: “Ik zit er helemaal doorheen.” In Rusland heerst een “hysterie zo kort voor de première”. De Russische economische krant Kommersant plaatste afgelopen weekend het bericht op de voorpagina dat de film juridische gevolgen heeft voor de gesprekspartners. Chodorkovski’s ex-vrouw Elena, die in de film aan het woord komt, schreef uit bezorgdheid zondag in een e-mail aan Tuschi: “Je had de Russische journalisten beter geen interview kunnen geven.

Cyril Tuschi heeft in vijf jaar tijd 180 uur aan interviews bij elkaar gesprokkeld in Moskou, Tel Aviv, Londen, New York, Siberië en in Berlijn. Zijn film biedt een kijkje achter de schermen van Poetins propagandamachine en laat zien hoe Chodorkovski, ooit de rijkste man van Rusland, verwerd tot staatsvijand en gevangene.

In de film komen niet alleen zijn moeder en zijn zoon, die in New York in ballingschap leeft, aan het woord, maar ook Leonid Nevzlin, de voormalige grootaandeelhouder van olieconcern Yukos, en Joschka Fischer, de vroegere Duitse minister van buitenlandse zaken. Fischer vertelt in zijn interview over zijn bijzondere ontmoeting met de toenmalige president Poetin in Hamburg, waarbij Poetin opgeschepte over de manier waarop Yukos volledig door de staat kon worden opgeslokt.

Ik denk dat ik nu een fantasyfilm ga draaien Chodorkovski, die zeker tot 2017 vastzit, komt in de documentaire zelf ook aan het woord. Het is het enige echte interview in zeven jaar met de voormalige oligarch. Normaal gesproken mag hij slechts schriftelijk vragen beantwoorden. De Duitse minister van Justitie, Sabine Leutheusser-Schnarrenberger had op een van de procesdagen een gesprek van twee minuten met Chodorkovski. Daarop had Tuschi de rechter verzocht om toestemming voor een interview en kreeg hij tien onbetaalbare minuten. Het gesprek laat een man zien die een sterke indruk wil wekken, maar die ook toegeeft: “Ik was in de naïeve veronderstelling dat er gerechtigheid bestaat in Rusland.

Tuschi beweert dat hij niet gelooft dat de Russische geheime dienst achter de diefstal zit. “Dat zou te stijlloos zijn.” Van zijn Russische gesprekspartners heeft hij echter het advies gekregen om in Duitsland nu om persoonsbeveiliging aan te vragen en dat menen ze serieus. Zelf hebben ze intussen besloten om voor de wereldpremière niet naar Berlijn te komen. Die première kan gewoon volgens plan doorgaan: een paar uur voor de inbraak had Tuschi een eerdere versie van de film aan de Panorama-sectie van de Berlinale gestuurd.

Cyril Tuschi werd, net als zijn ouders van Russische afkomst, in Duitsland geboren en is nu wel voorzichtiger geworden. “Ik wilde eigenlijk een speelfilm gaan maken over Assange, maar daar zie ik nu maar even vanaf. Ik denk dat ik een fantasyfilm ga draaien.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp