De Duitse NPD-militant Sven Krüger die in het Duitse stadje Jamel een 'nazi-imperium' opbouwde.

Mijn buurman is een nazi

In het uiterste oosten van Duitsland zijn verscheidene dorpen in handen gekomen van extreemrechts hetgeen zijn uitwerking heeft op de plaatselijke normen en waarden. Enkele inwoners hebben besloten zich hiertegen te verzetten, maar staan goeddeels alleen in hun strijd.

Gepubliceerd op 15 februari 2011 om 17:12
recherche-nord  | De Duitse NPD-militant Sven Krüger die in het Duitse stadje Jamel een 'nazi-imperium' opbouwde.

Eindelijk heeft de familie Lohmeyer weer eens een goede week achter de rug. Zondag heeft een speciaal politiecommando hun meest radicale buurman opgepakt. Sinds dinsdag staat het messingkleurige bord met daarop de woorden "Vrije, sociale, nationale dorpsgemeenschap Jamel" niet langer bij de ingang van het dorp. Dit bord maakte de bezoeker meteen duidelijk wie het hier voor het zeggen had. Zelfs de wegwijzer naar Braunau, de geboorteplaats van Adolf Hitler, is uiteindelijk op last van de autoriteiten verwijderd.

Daarmee lijkt Jamel weer op elk ander dorp in de regio en niet op het nazibastion dat het overigens nog wel degelijk is. Dit jaar werden de heer en mevrouw Lohmeyer door de Duitse president, Christian Wulff, uitgenodigd voor de nieuwjaarsreceptie in Berlijn en ze hebben tientallen schriftelijke steunbetuigingen uit heel Duitsland en het buitenland ontvangen. De musicus en zijn vrouw, die schrijfster is, gaan voortaan door het leven als modelburgers, hoewel ze nog steeds op zoek zijn naar dezelfde rust als waarnaar ze verlangden toen ze zes jaar geleden Hamburg verlieten. Ze verhuisden naar Jamel, een gehucht dat tussen Wismar en Grevesmühlen ligt [in de deelstaat Mecklenburg-Voor-Pommeren, in het noordoosten van het land] en gingen aan het eind van een doodlopende straat wonen, ver verwijderd van de democratische normen.

Hoofdkwartier dat sterk lijkt op een concentratiekamp

De politie heeft Sven Krüger, een militant van de NPD die al twaalf maal is veroordeeld, opnieuw in de kraag gevat. Krüger, 36 jaar, had in Jamel en omgeving een klein nazi-imperium opgebouwd. "Wij zijn de jongens die het vuile werk opknappen", valt te lezen bij de ingang van het sloopbedrijf dat hij in het naburige dorp Grevesmühlen heeft opgezet.

Krüger staat bekend als een bijzonder gewelddadige man bij wie je maar beter uit de buurt kunt blijven. Momenteel zit hij in voorlopige hechtenis, op beschuldiging van heling en overtreding van de wet op de oorlogswapens. Eén blik op zijn 'Thing-Haus' in Grevesmühlen, waar de NPD haar hoofdkwartier heeft, is voldoende om te begrijpen welk gedachtegoed hij aanhangt. Het gebouw is beveiligd met een houten omheining en prikkeldraad, waarachter een uitkijktoren met een schijnwerper opdoemt. Wanneer een voorbijganger het gebouw nadert, beginnen er honden te blaffen. Het hoofdkwartier van de NPD lijkt sterk op een concentratiekamp en dat is beslist geen toeval.

Nieuwsbrief in het Nederlands

"Ze denken dat het dorp van hen is"

De Lohmeyers hebben met een mengeling van schrik en opluchting vernomen dat Krüger voorlopig achter de tralies blijft. Ja, ze zijn bang voor hem en zijn kompanen. "Ze denken dat het dorp van hen is", zegt Birgit Lohmeyer, die al dode ratten in haar brievenbus heeft aangetroffen. Uiterlijk onbewogen vertelt ze ons daarover en over de schietoefeningen in het bos. Verontrustend zijn echter wel de drinkgelagen van de nazikameraden op het dorpsplein. 's Avonds zingen de mannen luidkeels naziliederen rondom een kampvuur. Afgelopen zomer, toen Krüger in het huwelijk trad, kwamen honderden extreemrechtse militanten het feest meevieren in het 'nationale bevrijde' dorp Jamel.

Jamel is echter niet het enige dorp waar neonazi's en de NPD zich steeds meer laten gelden. Twee naburige dorpen worden eveneens door de extremisten geterroriseerd. Hier wil niemand openlijk over dit probleem spreken. "De meeste inwoners zeggen bij zichzelf: wanneer je te ver uit het raam leunt, moet je niet raar opkijken als je naar beneden valt." Aldus verwoordt Horst Lohmeyer het klimaat van angst dat de regio in zijn greep houdt. Toch hebben hij en zijn vrouw in 2007 de openbaarheid gezocht, nadat in een krant een artikel over Jamel verscheen. Ze verklaarden dat niet alle inwoners van het dorp nazi's zijn. Daarna verbraken de weinige buren die niet tot de achterban van Krüger behoren, het contact met hen.

'Neo-Artamanen' lijken op het eerste gezicht vreedzaam

Dieter Maßmann kent dit gevoel van eenzaamheid goed. Hij is burgemeester van Hoppenrade, een klein dorp dat ongeveer honderd kilometer verder naar het oosten ligt. Het is een streek bezaaid met gehuchten als Jamel, die met hetzelfde probleem kampen.

Hij vertelt ons een bizar verhaal: De extremistische gezinnen behoren tot de beweging van de Artamanen. Zo noemen de 'Blut-und-Boden boeren' zich, die hier na de hereniging zijn komen wonen. Zij beschouwen zich als de erfgenamen van de volksbeweging van de Artamanen, die in de jaren twintig werd opgericht en waarvan Heinrich Himmler, hoofd van de SS, en Rudolf Höß, kampcommandant in Auschwitz, deel uitmaakten.

De 'neo-Artamanen' lijken op het eerste gezicht vreedzaam. Ze hebben veel kinderen, bedrijven biologische landbouw, zijn tegen gentechnologie en steunen de NPD, die zes afgevaardigden in het regionale parlement heeft. In 2009 deed zich evenwel een incident voor in een crèche niet ver buiten Hoppenrade: de kinderen van de Artamaanse gezinnen begonnen naziliederen te zingen. Het was duidelijk dat ze die tijdens de vakantie hadden geleerd. De Artamanen zijn intelligent en slim. "Via het verenigingsleven en de brandweer proberen ze meer aanwezig te zijn in het publieke domein", vertelt Maßmann.

Verdere ondersteuning krijgen ze niet

Tweemaal per jaar worden de gemeenteraadsleden bijgepraat door de centrale inlichtingendienst. Maar verdere ondersteuning krijgen ze vrijwel niet. Elke zomer organiseren de heer en mevrouw Lohmeyer een muziekfestival om de nazi's te laten zien dat het dorp hun nog niet volledig toebehoort. Hun wens is dat de NPD wordt verboden. Alleen zo kan de neonazi's hun organisatorische basis worden ontnomen.

Dieter Maßmann is dezelfde mening toegedaan. Toch trekken ze zich niet al te zeer aan die hoop op: zolang Berlijn extreemrechts slechts als een probleem van het voormalige Oost-Duitsland beschouwt, is de kans dat hun wens in vervulling gaat, gering. In augustus organiseren de Lohmeyers opnieuw hun festival. "Men heeft ons hier nodig", zegt Birgit Lohmeyer.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp