Kies een taal
Wil Catherine Ashton hiermee de afwezigheid van Europa sinds het begin van de Arabische revoluties doen vergeten? De ‘minister van Buitenlandse Zaken’ van de EU was op 16 februari in Tunis, om de klinkende som aan Europese hulp (17 miljoen euro per direct en 258 miljoen tot 2013) aan te kondigen en ze is op 22 februari in Cairo, als eerste buitenlandse vertegenwoordiger die dit land bezoekt sinds de val van Mubarak. Ook Libanon, Israël, de bezette gebieden en Jordanië mogen nog rekenen op haar komst.
Het Europees parlement is zelf niet veel beter dan de lidstaten
Een verlate actie, gezien het feit dat de EU tot nu toe genoegen had genomen met de vaststelling dat 'bevriende' dictaturen waren gevallen, maar niet in staat bleek om ook maar enig initiatief te ontplooien. Toch beschouwt Europa de landen rond de Middellandse Zee als haar eigen achtertuin, de regio bij uitstek om haar nieuwe gemeenschappelijke buitenlandse beleid toe te passen. Voorlopig is dat echter mislukt. Lady Ashton, die overigens nu eindelijk kan beschikken over een diplomatieke dienst, durfde kennelijk toch niet op eigen houtje te handelen, uit angst om de lidstaten voor het hoofd te stoten.
Ze had bijvoorbeeld een speciale gezant kunnen benoemen voor Tunesië of Egypte, om druk te zetten op de loop der gebeurtenissen. Dan hadden de lidstaten alleen nog overeenstemming moeten zien te bereiken over wat gepast was om te doen. Maar de besluiteloosheid van Ashton illustreert nu juist de nationale besluiteloosheid, bijvoorbeeld van de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Michèle Alliot-Marie, die voortdurend dwarsligt.
“Ashton heeft ervoor gekozen om de secretaris-generaal van de lidstaten te zijn”, zegt een teleurgestelde Daniel Cohn-Bendit, medevoorzitter van de Groenen in het Europees Parlement, een van de meest kritische stemmen over de strubbelingen van de EU. “Het Europese buitenlandbeleid kan niet de som van de nationale diplomatieke handelingen zijn, hoewel dat de kleinste gemene deler is." Maar de lidstaten, en dan vooral de grote, willen Lady Ashton geen greintje autonomie toekennen. Hierover heeft José Manuel Durão Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, zich afgelopen dinsdag tegenover de Europarlementariërs nog beklaagd.
Het Europees parlement is echter zelf niet veel beter dan de lidstaten: “Ten aanzien van deze democratische tsunami, vergelijkbaar met de val van de muur in Berlijn, is het Europees parlement sprakeloos”, onderstreept Cohn-Bendit. De Europese socialisten voegden hun stemmen bij die van de rechtse PPE om op 18 januari de stemming over een resolutie over Tunesië tegen te houden, omdat ze wilden wachten tot de situatie in dat land zou stabiliseren...
“Als die dictaturen instorten, zou dat een ramp zijn voor Europa”
Alleen de angst voor aanzwellende stromen migranten, verpersoonlijkt door de aankomst van 5.000 Tunesische boat people aan de Italiaanse kust, lijkt de Europeanen uit hun apathie te trekken. Gisteren kwam Cecilia Malmström, Eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken, tijdens een bijeenkomst van Europarlementariërs in Straatsburg uitleggen dat de EU middelen zou vrijmaken voor hulp aan Italië om te verhinderen dat er massaal migranten naar Europa zouden komen.
“Feitelijk is het uitblijven van enthousiaste reacties van de EU ten aanzien van de Arabische revoluties wel begrijpelijk, omdat het immigratiebeleid van de EU volledig is gebaseerd op samenwerking met dictaturen op de zuidoever van de Middellandse Zee", onthult de Duitse Europarlementariër Franziska Brantner van de Groenen. “Als die dictaturen instorten, zou dat een ramp zijn voor Europa.”
Zo heeft het Europees Parlement vorige maand groen licht gegeven om onderhandelingen te gaan voeren met het Libië van kolonel Khadhafi over een associatieovereenkomst in ruil voor samenwerking in de strijd tegen illegale immigratie. Met Libië, een land dat op zijn beurt ook aan de kook raakt.
