Kies een taal
Ellen Mulderij is in 2007 met haar gezin van Friesland naar Zweden geëmigreerd. "In Nederland heeft iedereen haast. ’Mensen, doe eens rustig aan’, dacht ik bij mezelf, toen ik er pas geleden was”, zegt Mulderij thuis in Hjulsjö, een bijna verlaten Zweeds dorp waar het aantal huizen op één hand te tellen is. Haar Nederlandse man Rudy werkt in de bosbouw, de drie kinderen zijn naar school. Er heerst een diepe stilte in dit prachtige bosrijke gebied. De meeste oorspronkelijke bewoners zijn al jaren geleden weggetrokken op zoek naar werk.
Er wonen ongeveer 8.300 Nederlandse emigranten in Zweden – zij die tijdelijk verblijven niet meegerekend – en er is sprake van een opwaartse trend. Sinds 2000 komen er jaarlijks zo’n duizend Nederlanders aan in hun nieuwe Scandinavische vaderland.
"Vooral na 9/11, de aanslag op het WTC in New York, is het aantal Nederlanders dat naar Zweden vertrekt sterk toegenomen”, aldus Rob Floris van het arbeidsbureau in Kalmar. "De kwestie rond Pim Fortuyn speelde een rol, daarna Theo van Gogh en nu weer Geert Wilders. Elke keer als Wilders veel in het nieuws is, krijg ik vragen van Nederlanders die willen emigreren.” Floris is adviseur van EURES, het EU-samenwerkingsverband dat de uitwisseling van arbeidskrachten binnen de EU bevordert.
Roze bril van je neus
Volgens hem voelen veel Nederlanders zich aangetrokken tot de stabiele politieke situatie in Zweden. "Dan zeg ik: haal die roze bril van je neus”, doelend op de moord op minister Anna Lindh in 2003. Maar feit is dat Zweden elf keer groter is dan Nederland en slechts 9,2 miljoen inwoners telt, waarvan er 3 miljoen in en rond Stockholm wonen. "De stress is te verwaarlozen, er zijn buiten Stockholm geen files, de criminaliteit is lager dan in Nederland en mensen hebben respect voor elkaar”, zegt Floris.
De grote aantrekkingskracht voor de Nederlanders is rust, ruimte en natuur. In gesprekken met Nederlanders in Zweden komen die woorden telkens terug. Daarnaast is Zweden goedkoper dan Nederland. "Voor 100.000 euro heb je een groot, vrijstaand huis met een hectare grond”, aldus Floris. De maandelijkse lasten liggen lager, ook omdat huis- en autoverzekeringen en benzine goedkoper zijn. Een ziektekostenverzekering afsluiten hoeft niet, inwoners van Zweden zijn automatisch verzekerd via de belastingen.
Daarbij komt dat de Zweedse economie "net zo sterk is als Pippi Langkous", zoals de secretaris-generaal van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikeling (OESO) onlangs opmerkte. Het land is de financiële crisis heelhuids doorgekomen en heeft momenteel honderden vacatures in onder meer de ITC-sector en de gezondheidszorg. "Nederlanders nemen het hele gezin mee, leren de taal snel en hebben een hoge arbeidsmoraal. Bovendien zijn Nederlanders ondernemend. Dat zit in onze genen, de VOC-mentaliteit”, aldus Floris.
EU-subsidies voor de inrichting van de winkel
Ondernemerschap legt ook Ellen Mulderij aan de dag. In het grotendeels verlaten Hjulsjö, met nog enkele 50-plus inwoners, brengt zij met haar biologische winkel annex koffiehuisje weer leven in de brouwerij. Het woonhuis is nog een bouwval. "Niks werkt, het was totaal uitgewoond.” Maar ook die klus wordt aangepakt. "Het is hard werken om te overleven”, aldus Mulderij, die EU-subsidies kreeg voor de inrichting van haar winkel en het houden van schapen.
De meeste Nederlanders komen terecht in Värmland en Dalarna, prachtige gebieden met heuvels en bossen, dat zij kennen van hun vakanties. "Maar op het platteland is weinig werk”, waarschuwt Floris. "Nog steeds willen veel mensen een Bed & Breakfast beginnen, maar die is maar acht weken per jaar open en daar kun je niet van leven.”
Volgens Rob Floris is het belangrijk om de tijd te nemen alvorens te besluiten om te emigreren. "Ga vóór je vertrekt niet alleen in de zomer, maar ook in andere seizoenen naar Zweden. Vind je het nog steeds leuk, als het in de winter om drie uur ’s middags donker wordt en je jezelf moet uitgraven als er ’s nachts een meter sneeuw is gevallen? Zo ja, dan is Zweden echt iets voor jou.”
