Kies een taal
Terwijl de volkeren op de zuidoever van de Middellandse Zee vechten voor hun waardigheid, zijn wij bezig de onze te verspelen. In de buitenlandse politiek is een doctrine een poging om op een reeks gebeurtenissen van soortgelijke aard op identieke wijze te reageren. In 1947 kondigde [de Amerikaanse] president Truman zijn doctrine aan: zijn regering zou alleen “vrije volkeren die in opstand komen tegen onderwerping door gewapende minderheden of buitenlandse repressie” te hulp schieten.
In 1968 gaf de Brezjnev-doctrine de Sovjet-Unie de mogelijkheid om de landen van Midden- en Oost-Europa binnen te vallen en de socialistische orde te herstellen. En in 1989 werd het einde van de Koude Oorlog ingeluid toen de woordvoerder van Gorbatchov op de vraag of de Brezjnevdoctrine ook gold voor de democratische hervormingen in Polen en Hongarije, onverwachts antwoordde dat voortaan de Sinatradoctrine zou worden toegepast, doelend op het lied I did it my way, wat een dominoeffect had op de democratisering van de regio.
Alleen de vluchtelingen en de olieprijs baren zorgen
Echter, in plaats van een doctrine te bedenken als antwoord op de revoluties in de Arabische wereld, loopt de Europese Unie wat dit betreft op haar tenen. De doctrine heeft geen naam en geen inhoud. Geen naam als gevolg van een schreeuwend gebrek aan leiderschap op ieder niveau: in de hoofdsteden, waar de regeringsleiders elkaar nauwlettend in de gaten houden om vooral niet de eerste te zijn die zich vergist door op verandering te gokken, en in Brussel, waar Ashton al evenmin risico’s durft te nemen.
Deze crisis vormde een uitgelezen kans voor Ashton om zich te profileren, maar de barones heeft er in totale onderworpenheid mee ingestemd om slechts dat te zeggen waarover de zevenentwintig lidstaten het unaniem eens zijn, als dat al lukt. Er zal dus geen Ashton-doctrine komen. Die doctrine zou ook geen inhoud hebben, want onze leiders willen verandering zonder er iets van te merken: protest zonder overlast, invloed zonder ingrijpen, veroordeling zonder sancties, hulp zonder risico’s, deelname zonder dat het iets kost.
En in het verlengde van de hypocriete houding die ze tot nu toe hebben ingenomen, doen ze zelfs geen enkele moeite om te verhullen dat ze zich in feite uitsluitend zorgen maken om de vluchtelingen en de energieprijs. Zoals Coca Cola een product zonder suiker of cafeïne op de markt bracht, heeft Europa de Nuldoctrine gelanceerd: veranderingen waar niets tegenover staat.
Proefschrift zoon Khadaffi inspirerend voor doctrine?
Misschien zouden ze bij het zoeken naar een doctrine gebruik kunnen maken van de principes die door Seif al Islam, Khadaffi’s verderfelijke zoon, uiteen worden gezet in zijn proefschrift met de ongelooflijke titel The Role of civil society in the democratisation of global governance institutions, dat hij in 2007 heeft verdedigd op de London School of Economics.
In dit proefschrift haalt Seif het onderscheid aan dat door John Rawls wordt gemaakt in zijn theorie van de rechtvaardigheid tussen “goed geordende” samenlevingen, die misschien niet volledig democratisch maar wel vreedzaam zijn en waarvan de leiders de mensenrechten respecteren en een zekere legitimiteit genieten onder de bevolking, en “schurken”regimes of “onrechtvaardige” samenlevingen waar de mensenrechten systematisch worden geschonden en die dus onder druk moeten worden gezet en sancties opgelegd moeten krijgen, aan wie militaire of andere hulp moet worden geweigerd en waarmee de economische betrekkingen moeten worden opgeschort of bevroren.
Op pagina 236 van zijn proefschrift concludeert Seif al Islam (doelend op de radicale islam): “Dit proefschrift bewijst de juistheid van de stelling van Rawls dat men schurkenstaten niet hun gang moet laten gaan”. En op pagina 237 vervolgt hij met: “Het isolement en de eventuele transformatie van schurkenstaten is van levensbelang voor de wereldstabiliteit”.
Laten we de principes van Rawls (door de Verenigde Naties vastgelegd in het begrip 'Responsibility to Protect') toepassen en duidelijk onderscheid maken tussen degenen die dezer dagen geweld gebruiken tegen de samenleving en degenen die de dialoog aangaan met de oppositie. De Europese lidstaten lijken er nochtans niet van op de hoogte, maar in Libië is een grens gepasseerd, en de Veiligheidsraad van de VN dient daarop te reageren met harde sancties, sluiten van het Libische luchtruim, onmiddellijk starten van een procedure voor het Internationaal Strafhof en bevriezing van alle tegoeden van de familie Khadaffi in het buitenland. Libië is een schurkenstaat, laten we het dan ook zo behandelen.
