Roberto Saviano tijdens een toespraak in Italië.

Saviano: “De maffia verovert de Balkan”

De Italiaanse maffia koloniseert de Balkan en Oost-Europa, schrijft de auteur van de onderzoeksroman Gomorra. In Roemenië, bijvoorbeeld, beheersen ze de prostitutie-industrie, een netwerk dat zicht uitstrekt tot in Italië en ook expert is in drugshandel en witwassen van geld.

Gepubliceerd op 11 maart 2011 om 15:51
Valter Braschi  | Roberto Saviano tijdens een toespraak in Italië.

Volgens u is de Balkan getransformeerd tot een knooppunt van internationale handel. Welke rol speelt Roemenië hierin?

Onlangs verzamelde ik materiaal voor een onderzoek [naar prostitutie] en ondervroeg ik een groot aantal jonge meisjes die in de sector werken. Uit de tientallen telefoongesprekken die ik voerde komt één duidelijk aspect naar voren: ze lijken vooral de 'zichtbare kant' van de zaken te vormen. Het moet gezegd worden dat er ontzettend veel meisjes uit Oost-Europa in Italië rondlopen en dat Roemenië een van de landen is die op dit gebied de grootste 'exporteur' is. Het gaat echt om honderden meisjes. In Rome bijvoorbeeld is het een publiek geheim dat de mooiste escortmeisjes met de scherpste tarieven uit Roemenië komen.

Wat verstaat u onder 'scherpe tarieven'?

Honderd euro. Het zijn gezonde meisjes, ze maken zich netjes op, hebben een volle, hoewel bijgewerkte boezem en ze gebruiken geen drugs. Ter vergelijking: een Russische prostituee van hetzelfde ‘niveau’ verkoopt haar lichaam voor 200 tot 300 euro. Daaraan moet worden toegevoegd dat de Roemeense meisjes vaak erg jong zijn en geen scrupules lijken te hebben. Omdat ze meestal per telefoon benaderd worden, accepteren ze vanaf het begin alle klanten, zonder voorwaarden te stellen. Een Italiaanse ‘collega’ zou niet onderhandelen, maar wel informatie vragen over de klant en zijn verwachtingen. Ze kennen de markt erg goed, en beantwoorden dus alle vragen, precies zoals ze dat bij een Italiaan zouden doen, waarmee ze de indruk wekken dat ze zich door de klanten hebben laten ‘veroveren’. Op de vraag "In welk land zou u het liefst werken?" antwoorden de Roemeense meisjes onmiddellijk Italië, waarbij ze benadrukken dat de klanten er zich niet bezatten zoals in Duitsland of andere landen, maar dat ze de 'ontmoeting' juist mooier maken door veel complimentjes of cadeaus te geven.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Daaraan moet worden toegevoegd dat de Roemeense meisjes in Italië hun nationaliteit proberen te verbergen. Ze stellen zich meestal voor als ‘Russinnen’ en dat blijkt ook wel uit hun presentatie op internet. Ik heb de indruk dat ze de associatie ‘Roemenië = zigeuners of ellende’ proberen te vermijden. Ze geven zich bij voorkeur uit voor Russische vrouwen om een bepaalde marktpositie te handhaven. Pas bij het bespreken van hun tarieven komt hun nationaliteit naar boven. Bovendien praten ze nooit over hun pooiers. Dat zijn gewetenloze boeven van wie de identiteit een mysterie blijft: wat je ook doet, je krijgt nooit meer dan een summiere beschrijving los. We weten echter dat die pooiers niet altijd Roemenen zijn. Want het zijn alweer de Italiaanse criminele organisaties die de prostitutiemarkt beheersen, behalve bij incidentele ‘onderaanbestedingen’. De laatste tijd lijken de Roemeense criminele organisaties zich ook in het Italiaans te laten gelden en lijken ze op zoek te zijn naar een ‘diversificatie’ van de activiteiten van hun ‘werknemers’ door er drugshandel aan toe te voegen.

Een groot aantal van de duizenden Roemeense prostituees die in Italië aankomen, leggen zich nu ook toe op het verkopen van cocaïne aan hun klanten, zelfs als ze dat zelf niet gebruiken. Dat is een absolute noviteit, een nieuwe strategie van de Roemeense criminele organisaties. Die proberen op die manier de relatie met hun Italiaanse collega's te ‘versterken’, die tot nu toe vooral banden hadden met Albanezen, Bulgaren, Macedoniërs en Oekraïners, die al jarenlang in het land aanwezig zijn.

U lijkt erg overtuigd te zijn van wat u hier verteld. Hoe kan een schrijver daar zo zeker van zijn? Wat zijn uw bronnen?

Dat is heel eenvoudig. In het geval van het escortonderzoek bijvoorbeeld, naast de politieverklaringen, zijn de feiten bij iedereen bekend: op internetsites voor het ontmoeten van prostituees in Rome bijvoorbeeld, staan altijd advertenties voor Roemeense escortmeisjes, en die herken ik inmiddels meteen. Ze onderscheiden zich van de anderen omdat Bulgaren en Russen het Italiaans minder goed beheersen. Vooral de Bulgaarse vrouwen maken veelvuldig gebruik van het automatische vertaalprogramma van Google. En tot slot merk ik dat er zich de laatste tijd een nieuwe trend op de markt voor escortdames laat zien: je ziet ze steeds vaker in de wereld van de showbusiness en op televisie.

Van buitenaf gezien, zou u zeggen, is er niets nieuws onder de zon. Het probleem is dat hier in Italië velen van hen carrière maken. Ze kunnen staatssecretaris worden, adviseur of een andere hoge post bekleden. Het morele aspect interesseert me niet want uiteindelijk kan een vrouw zelf beslissen of ze haar lichaam wil verkopen en aan wie. Maar ik ben er heilig van overtuigd dat het een probleem kan worden zodra er chantage in het spel komt, bij het uitwisselen van gunsten met souteneurs of direct met de prostituee, wanneer er zwart geld op het spel staat, of wanneer er sprake is van corruptie of toezeggingen voor een baan.

Wat is de relatie tussen Italiaanse en Oost-Europese criminele organisaties?

De Italiaanse maffia en de mentale structuur van het maffiatype werden met succes naar Oost-Europa geëxporteerd, net zoals trouwens naar de rest van de wereld. De maffia ‘onderwees’ op die manier criminelen van Latijns Amerika (Mexico, Colombia, Chili, Argentinië, Uruguay) tot in Zuid-Afrika. En dat is geen toeval. Kijk bijvoorbeeld naar een land als Montenegro, dat ontelbare banden onderhoudt met Uruguay: de zaak van drugshandelaar Darko Šarić is in dit opzicht veelzeggend. Šarić is beroemd om zijn indrukwekkende omzet, voor zijn lange levensduur op de markt, maar ook voor de nauwe banden die hij onderhoudt met de machthebbers in zijn land. Iedereen weet dat Šarić nog steeds drugs in Uruguay laat binnenkomen en hij zit nog steeds in Montenegro. De regering in Podgorica is geenszins van plan hem uit te leveren, zelfs niet onder druk van internationale sancties. Ze doen er gewoon niks aan omdat het land op grote schaal profiteert van de opbrengsten van zijn illegale activiteiten.

Ieder land uit Oost-Europa lijkt wel een specialiteit te hebben...

Zeker. In de toekomst zie ik in de Balkan echter een grote rol weggelegd voor de Servische maffia, die nu ook aan de kust sterk is teruggekomen. Voor wat betreft de Serven is het interessant op te merken dat ze geen zaken meer doen met de Kroaten, omdat ze elkaar het licht in de ogen niet gunnen, zelfs niet binnen de criminele 'scene'. Ze werken daarentegen allemaal samen met de Albanezen, net zoals ze in oorlogstijd deden, toen ze wapens, benzine en drugs aan elkaar verkochten... Al deze aspecten zijn trouwens ook al vaker en in andere onderzoeken aan het licht gekomen. Zoals bijvoorbeeld in het onderzoek van Misha Glenny (nvdr: auteur van de bestseller [McMaffia - Misdaad zonder grenzen](http:// http://www.amboanthos.nl/NF_result_titel.asp?T_Id=627&A_Id=275&A_Id2=&A_Id3=) uit 2009).

Wat is volgens u het effect van de uitbreiding van de EU?

De uitbreiding is gunstig voor veel Oost-Europese landen omdat de rechtsstaat ermee versterkt wordt. Maar ik denk dat er ook veel nadelen aan vastzitten: crimineel geld kan nu ook zonder veel problemen circuleren in de Oost-Europese landen. Er is immers geen douane meer, en er bestaat geen Europese anti-maffiawetgeving. De criminele netwerken zijn allang begonnen zich te oriënteren op de nieuwe mogelijkheden in Oost-Europa. Ze hebben hele delen van het voormalige Oost-Duitsland, Roemenië, voormalig Joegoslavië, Albanië en Kosovo ‘opgekocht’. En terwijl de Italiaanse criminele netwerken alles kochten wat ze konden krijgen in het nieuwe vrije Europa, bleef het Westerse zakenleven veel voorzichtiger. Ik herinner me een rapport waarin een telefoongesprek staat uitgeschreven dat werd afgeluisterd door de politie op Sicilië, een paar dagen voor de val van de Berlijnse Muur in 1989. In het gesprek werd gepraat over de aankomst van “koffers vol met geld” die door de mannen van Cosa nostra - de Siciliaanse maffia - binnen 48 uur zouden worden afgeleverd.

Roemenië

Het Thailand van Europa?

Sinds enkele maanden wordt er in Boekarest gedebateerd over de legalisering van prostitutie, meldt Dilema Vecha. Afgevaardigden hebben verschillende projecten voorgesteld met als doel de prosititie weer legaal te maken zoals dit het geval was in de jaren 60 en 70. De achterliggende gedachte is vooral dat prostituees belasting gaan betalen waardoor de staatskas gespekt kan worden. Volgens het dagblad zal een dergelijke legalisering Roemenië veranderen van een land dat zich in een overgangsfase bevindt en dat van oudsher een bekend staat om zijn mensenhandel in een land dat sekstoeristen aantrekt, een soort van "Thailand in Europa".

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp