Beelden van de electriciteitscentrale in Fukushima, uitgezonden door de Japanse televisiezender NHK op 16 maart 2011.

Heel veel informatie en toch een wazig beeld

De Esten waren in 1986 nog Sovjetburgers en wisten ze niets van wat er zich in Tsjernobyl afspeelde. Tegenwoordig zijn ze lid van de Europese Unie, maar dat wil niet zeggen dat ze beter geïnformeerd zijn, merkt het dagblad Postimees op.

Gepubliceerd op 17 maart 2011 om 14:07
Beelden van de electriciteitscentrale in Fukushima, uitgezonden door de Japanse televisiezender NHK op 16 maart 2011.

Een diepgelovige vrouw uit mijn geboortedorp vertelde vaak hoe ze tijdens de ramp van Tsjernobyl in 1986 een wel heel bijzonder visioen had: op een doodgewone dag, terwijl de meeste mensen uit de Sovjet-Unie zoals gewoonlijk in de rij stonden voor de winkels, het leven zijn dagelijkse gang ging en de media met geen woord repten over wat er zich in de socialistische Sovjetstaat Oekraïne afspeelde, wees de hand van God in de lucht het zuiden aan [door de wolken die richting uit te sturen, red.].

Tegenwoordig beleven we de natuurrampen en de gevolgen ervan in Japan in een volledig andere setting, omdat we nu deel uitmaken van de wereldwijde mediaruimte. We dragen zelf bij aan de verspreiding van het nieuws terwijl we alle informatie die er op ons afkomt gretig in ons opnemen. Maar zijn we inderdaad beter geïnformeerd over de werkelijkheid dan tijdens het Sovjettijdperk, toen we in 'zalige' onwetendheid verkeerden? In plaats van een gebrek aan informatie worden we er mee overspoeld. Tienduizenden opinieleiders, experts en verslaggevers verdringen zich via het internet op onze schermen. Wie moeten we geloven, en naar wie moeten we luisteren? Zeker, destijds vond de enige politieke partij het nodig om te zwijgen. Maar tegenwoordig spelen er in deze informatiewarboel ook de nodige belangen mee.

Meegesleept door de waan van de dag

Ondanks het feit dat veel landen Japan hulp aanbieden blijft de door concurrentie gedreven wereld ongelooflijk cynisch. Op het moment dat Japan geconfronteerd wordt met gigantische uitgaven en enorme bedragen moet uitgeven om zijn economie overeind te houden, rekenen de 'nerveuze markten' en speculanten al uit hoeven miljoenen er op hun rekeningen zullen worden bijgeschreven. Bovendien is de aandacht van het publiek nu afgeleid van Libië; het interesseert niemand meer of er nou honderden of duizenden mensen werden vermoord door Khadaffi die zo graag aan de macht wil blijven.

De media zouden in deze situatie soelaas moeten bieden. In plaats daarvan laten ze zich meeslepen door de waan van de dag. Liever dan op kwaliteit richten ze zich op kwantiteit, door iedereen gemakkelijk in te zetten voor zijn eigen belangen. Op het moment dat de Europese Unie, met zijn transparante maatschappij en krachtige pr, aankondigt dat zij de intentie heeft haar kerncentrales te testen en de Groenen in Helsinki protesteren, schenkt niemand bijzonder veel aandacht aan de kerncentrales in Rusland. De dichtstbijzijnde, die van Sosnovy Bor [tussen Sint-Petersburg en de Russisch-Estse grens, red.] is voor de Esten vlakbij.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Wij kunnen dus stellen dat 25 jaar na Tsjernobyl de hand van God er nog steeds is. Met dat verschil dat wij tegenwoordig de gebeurtenissen niet meer gewaarworden in de helderblauwe lucht, maar op onze flatscreens. De toename van het aantal contacten betekent ook een toename van angst en paniek: in Finland blijkt men al grote voorraden jodiumtabletten in te slaan.

Litouwen - Wit-Rusland

Een angstaanjagend project

"Vilnius zal de gevaarlijkste hoofdstad ter wereld worden", kopt Lietuvos Rytas gealarmeerd. Het Litouwse dagblad maakt zich zorgen over de stilte rond het plan van de Wit-Russische regering om een kerncentrale te bouwen op vijftig kilometer afstand van de Litouwse hoofdstad. "Vilnius beschuldigt Minsk ervan geen antwoord te bieden op alle milieuvragen die Litouwen heeft", meldt de krant. Het onderzoek naar de milieubelasting is nog niet afgerond en Vilnius werd niet geraadpleegd terwijl de veiligheid van zijn zeshonderdduizend inwoners een gevoelige kwestie is omdat de stad zicht in het gebied bevindt dat bij een incident ontruimd moet worden. "Voordat er gebouwd wordt, moet er eerst worden nagedacht over waar de inwoners bij stralingsgevaar kunnen schuilen", schrijft Lietovus Rytas. De krant schrijft verder dat de Russische premier Vladimir Poetin op 15 maart naar Minsk is gereisd om de bouw van de nieuwe centrale met de lokale autoriteiten te bespreken.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp