Een opstandeling in Benghazi zwaait met de voormalige Libische vlag zoals die eruit zag voordat Khadaffi aan de macht kwam.

Krachtdadig optreden, eindelijk

Het Libische regime heeft op 18 maart een staakt-het-vuren afgekondigd, enkele uren nadat de VN een resolutie voor militair ingrijpen in het land had aangenomen. Dit besluit zal de situatie, die door de Europese pers als risicovol wordt beschouwd wellicht vereenvoudigen, hoewel een eventuele oorlog door de Europese media gesteund wordt.

Gepubliceerd op 18 maart 2011 om 15:22
Een opstandeling in Benghazi zwaait met de voormalige Libische vlag zoals die eruit zag voordat Khadaffi aan de macht kwam.

"Eindelijk. De internationale gemeenschap, die zijn naam voor een keer eer aandoet, heeft een helder standpunt over Libië weten in te nemen", kopt Libération verheugd. Voor de Franse krant "heeft de diplomatieke dwang van de Franse autoriteiten zijn vruchten afgeworpen. Twee dagen geleden leek het land er samen met Groot-Brittannië nog alleen voor te staan, maar nu is Frankrijk er eindelijk in geslaagd de Veiligheidsraad van de VN een resolutie te laten aannemen waarmee 'het de lidstaten wordt toegestaan [...] alle noodzakelijke maatregelen te nemen [...] ter bescherming van burgers en bewoonde gebieden die aangevallen dreigen te worden' door het Libische regime. En om ervoor te zorgen dat de luchtmacht van Gaddafi aan de grond wordt gehouden om te voorkomen dat de opstand de kop wordt ingedrukt.”

Voor de Franse pers komt Nicolas Sarkozy alle eer toe voor dit succes. "Op het verkeerde been gezet door de Tunesische revolutie, te voorzichtig tijdens de val van Mubarak, heeft Parijs eindelijk de juiste houding weten te vinden in het Libische dossier", merkt Libération op. Nicolas Sarkozy had de omvang van de tragedie snel in de gaten. En hij zag er een kans in om een vergelijkbare rol te spelen als tijdens de crisis in Georgië, in augustus 2008, toen hij voorzitter van de Europese Unie was. "Ons land heeft zijn rol uitermate goed gespeeld door de internationale gemeenschap te mobiliseren en de Verenigde Staten wakker te schudden", voegt Le Figaro daaraan toe. "Frankrijk heeft als Mediterrane grootmacht de plicht bij te dragen aan de Arabische lente."

Bittere ironie

"Het is van een bittere ironie dat de verjaardag van het begin van de oorlog in Irak precies dit weekend valt", meldtThe Independent. "Acht jaar na de gevechten bij Bagdad en Bassorah, heeft de Veiligheidsraad van de VN de invoering van een no-fly zone boven een ander Arabisch land goedgekeurd. Het spook van Irak achtervolgt iedere actie."

Nieuwsbrief in het Nederlands

Maar tegenover Khadaffi kan de internationale gemeenschap, en vooral Europa, het zich niet veroorloven niets te doen. "Er is maar een geweer nodig of zelfs maar een touw om de mensen te vermoorden van wie wij de lachende gezichten op de voorpagina's van de kranten en op televisie zien", schrijft Rzeczpospolita geschokt. "Laten we hopen dat de wereld niet te laat in actie komt en dat een nieuw Rwanda wordt voorkomen." Inderdaad, vindt Le Figaro, "in Benghazi geldt het morele voorschrift voor iedereen. De 'beschermingsplicht' voor bedreigde burgerbevolkingen die in 2005 door de Verenigde Naties werd aangenomen, was de lering die er uit Rwanda en Bosnië werd getrokken. De situatie in Libië schreeuwt om de toepassing ervan. Het gaat hierbij niet allen om altruïsme. Het 'realisme' dat soms aan de moraal wordt gespiegeld, is in dit geval van dezelfde soort."

Prozaïscher gezegd, merkt The Times op, zijn we niet "in Rwanda of Darfur, waar we honderdduizenden mensen elkaar konden laten vermoorden, en was dat alleen van invloed op ons geweten. Wat zich in Libië afspeelt, is in veel opzichten te vergelijken met Bosnië waar onze belangen veel meer op het spel staan".

Maar wat is er veel tijd verspild voordat we zover waren, betreurt Le Temps. "Er is heel wat kostbare tijd verloren gegaan aan diplomatiek getouwtrek", vindt de Zwitserse krant. "Kijk nou maar eens waar onze wereld van het 'zachte bestuur' van na de Koude Oorlog, van na de grote Amerikaanse leugen in Irak, naar toe leidt. Geen enkele regering heeft nog de moed om 'ouderwets' in te grijpen en wat baardmannen in de rimboe of de woestijn uit de weg te ruimen om stiekem een guerrilla of verzetsbeweging te steunen. Politieke correctheid wint het van geopolitiek. De wettelijkheid heeft de gerechtigheid ingehaald."

"Benghazi redden is een oorlogsverklaring"

En nu? "Het aanblijven van Khadaffi zou een vernedering voor alle Westerse leiders zijn die zijn aftreden wensten", waarschuwt Le Figaro. "Vergis je niet. Benghazi redden betekent een oorlogsverklaring."

Door op 18 maart een staakt-het-vuren af te kondigen, heeft het Libische regime de situatie misschien compleet veranderd. Maar als hij toch zou proberen de opstand rond Benghazi neer te slaan, dan zou de internationale gemeenschap zich opnieuw voor een militaire operatie geplaatst zien die 'gewaagd' genoemd kan worden, denkt De Standaard.

Wat gaan we doen als de luchtaanvallen mislukken? vraagt de Belgische krant zich af. "Boots on the ground? Wat als Khadaffi zijn luchtafweergeschut en zijn tanks inzet in bevolkte gebieden en er burgerslachtoffers vallen tijdens een bombardement? Wekt het verbazing dat we van neokolonialisme beschuldigd worden als de Arabische landen er trots op zijn zichzelf te kunnen bevrijden? (...) Vanuit moreel oogpunt kunnen we de VN-resolutie alleen maar steunen", geeft De Standaard toe. Maar is een no-fly zone een goede oplossing? "Sinds Irak weten we dat een oorlog vanaf dag één onvoorspelbaar is en niet leidt tot democratie. Dit is dan wel geen invasie maar zoals het voorbeeld van Kosovo in 1999 laat zien, kan het heel lang duren voordat een dictator van mening verandert."

Europese Unie

Cameron en Sarkozy, de generaals van de EU

José Ignacio Torreblanca schrijft in El País dat met een David Cameron "die een draai van 180 graden richting het interventionisme" heeft gemaakt en een Nicolas Sarkozy die van "nul naar oneindig" in een paar dagen is gegaan, de EU nu beschikt over "een Frans-Britse as die het aansturen van de Europese veiligheid ambieert". De andere Europese landen, en met name Duitsland, Spanje en Italië die tegen ingrijpen zijn, hebben nu te maken met een moeilijke situatie, schrijft de Spaanse krant: "Of we respecteren het compromis [interventie, maar alleen met goedkeuren van de VN, red.] of we laten eventuele militaire operaties over aan dit Frans-Britse mini-bestuur". Een overwinning van de Libische dictator zal moeilijk te verteren zijn voor de EU, meent El Pais. "De vernedering zal drieledig zijn", dankzij "de aanvankelijke passiviteit, door de getoonde verdeeldheid" en "omdat zij daarna moet leven met de constante chantage op het gebied van energie en immigratie waaraan Khadaffi ze zal onderwerpen."

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp