Kies een taal
De verkiezingen van gisteren hebben maar één winnaar opgeleverd: de Groenen. Ze zijn er als partij in geslaagd hoge verwachtingen te kweken voor een nieuw beleid en dat zullen ze nu dus moeten bewijzen. Zowel bij de omstreden verbouwing van het station in Stuttgart (Stuttgart 21) als bij het thema kernenergie. Laten we een poging doen om ons dat voor te stellen: de deelstaat Baden-Württemberg legt als meerderheidsaandeelhouder van energiebedrijf EnBW zijn kerncentrales stil en één van de grootste projecten van de Duitse spoorwegen, waar miljarden mee zijn gemoeid, wordt gewoonweg afgeblazen. Dat zou Duitsland pas echt op zijn kop zetten.
Uit deze verkiezingen blijkt dat de Groenen iets hebben dat bij andere partijen ontbreekt, te weten een duidelijk profiel. Ze komen geloofwaardig over en belichamen een visie.
De socialistische partij (SPD) jubelt weliswaar mee maar je zou je kunnen afvragen waarom eigenlijk. De Groenen zijn namelijk hard op weg uit te groeien tot flinke concurrenten van de SPD als volkspartij. In de deelstaat Rheinland-Pfalz heeft Kurt Beck (SPD), die grossiert in affaires, zijn partij al bijna tien procentpunt in de min bezorgd. De SPD komt nog steeds niet echt goed op gang en dus zijn het vooral de Groenen die profiteren van de crisis binnen de regeringscoalitie (CDU en FDP). De SPD wordt door de kiezers blijkbaar niet beschouwd als toekomstmodel, in tegenstelling tot de Groenen. Inmiddels is de verleiding groot om na de nederlaag van CDU en FDP in Baden-Württemberg ook een spoedig einde te voorspellen voor Angela Merkel zelf. Maar daarmee zouden we de plank hoogstwaarschijnlijk mis slaan.
Verprutst
Natuurlijk heeft ze het verprutst. Ze heeft Günter Oettinger weggepromoveerd naar Brussel en het laten gebeuren dat Stefan Mappus minister-president van de deelstaat werd, hoewel dat te hoog gegrepen voor hem was. Ze volgt een politieke zigzagkoers op het gebied van kernenergie en buitenlands beleid waar ook haar eigen aanhang kotsmisselijk van wordt. Ze geeft leiding aan een coalitieregering in Berlijn die niet veel meer heeft kunnen laten zien dan verloren verkiezingen en zo kunnen we nog wel even doorgaan. Bij de CDU kunnen ze de lijst met zonden van Angela Merkel in hun slaap opdreunen.
Toch blijft ze bondskanselier. Ze heeft zich voorbereid op de slechte tijden. Want wie zou het binnen de CDU tegen haar moeten opnemen? Alle potentiële tegenkandidaten van Merkel, die voor haar een gevaar zouden kunnen betekenen, zijn al lang naar de politieke eeuwige jachtvelden vertrokken, in hun eigen valkuil gestapt of door Merkel weggejaagd. De laatste was voormalig minister van defensie Guttenberg, gedoodverfd bondskanselier. Er zijn geen mensen meer die een greep naar de macht kunnen doen. De CDU heeft niemand meer en zit dus vast aan Merkel, in elk geval nog tot de volgende reguliere Bondsdagverkiezingen.
Overlevingskunstenares
Angela Merkel is een overlevingskunstenares die zelfs daarna nog verder zou kunnen regeren, maar dan misschien met de Groenen als coalitiepartner. Wie weet. Als ze deze strategische optie open wil houden, zal ze nu ook meer die kant op bewegen. Zodra haar moratorium voor kerncentrales afloopt, krijgt ze de mogelijkheid om dergelijke signalen af te geven.
Er komen in elk geval geen vervroegde verkiezingen. Merkel zal beslist niet vervallen in dezelfde fout die voormalig bondskanselier Gerhard Schröder in 2005 beging, nadat hij de deelstaatverkiezingen in Nordrhein-Westfalen had verloren. Zij is bondskanselier en kan het ook blijven. Ondanks alles is haar populariteit onder de bevolking namelijk groot. Vervroegde verkiezingen zouden een experiment zijn waarbij de uitkomst ongewis is.
En dus gaat het geworstel tussen deze bondskanselier en haar coalitie gewoon door en zou zelfs nog erger kunnen worden. Duitsland heeft tot de volgende Bondsdagverkiezingen namelijk nog twee sombere politieke jaren voor de boeg: in de Bondsraad dreigt een totale blokkade door de SPD en de Groenen, de regeringscoalitie moet zich nu echt moeten gaan uitsloven in de richtingenstrijd tussen de conservatieve hardliners en de softe voorstanders van modernisering en Angela Merkel mist de politieke kracht en eigen politieke duidelijkheid om orde te scheppen in deze chaos.
Hoe zit het tot slot met de FDP? Partijleider Guido Westerwelle is nauwelijks nog te handhaven, hij beschadigt deze coalitie, hij beschadigt het buitenlands beleid van Duitsland, zoals onlangs nog door de rampzalige manier waarop hij optrad in de kwestie Libië. Als de FDP dat niet begrijpt, kan niemand meer iets voor deze partij doen. De FDP heeft een nieuw gezicht nodig.
Tegengeluid
Merkel: succesverhaal of mislukking?
Afhankelijk van hoe je het blad vasthoudt, lees je op het voorblad van Focus "Miss Erfolg" [Miss succes] of "Misserfolg" [mislukking]. Want, zo vraagt het Duitse weekblad zich af, hoe lang kan bondskanselier Angela Merkel nog blijven regeren, nu zij zich politiek gezien steeds verder in de nesten werkt, zoals vrijwel geen enkele regeringsleider vóór haar heeft gedaan? Wat de eurocrisis betreft, veranderde Merkel bijna iedere maand van mening, om uiteindelijk tijdens het "Brusselse pokerspel" van eind maart te zwichten en Duitsland erop vast te leggen om tot 2017 jaarlijks 4,3 miljard euro in het Europese financiële reddingsfonds te storten, "een concessie die in februari nog ondenkbaar was". Met betrekking tot kernenergie is Merkel, door sluiting van kerncentrales te overwegen, 180 graden gedraaid. Wat buitenlands beleid betreft, tot slot, "een terrein waarop de regering gemakkelijk zou moeten kunnen uitblinken", heeft de bondskanselier zich geïsoleerd van haar partners door geen steun te willen geven aan de interventie in Libië.
