Kies een taal
“Premier Johanna Sigurdardottir heeft vol overgave gestreden voor dit resultaat aangezienhet land financieel ingestort is” aldus de Franse krant Le Figaro. Omdat IJsland al sinds 15 jaar lid is van de Europese Economische Ruimte, zou het eiland snel lid kunnen worden van de EU. “Onderhandelingen met de EU-instellingen zouden snel beklonken moeten worden”, aldus de Belgische krant Le Soir. “Zal Reykjavik Kroatië de loef afsteken, die al sinds 2005 beloofd wordt de 28e lidstaat van de EU te worden?” vraagt deze krant zich af. “In het ergste geval zullen Kroatië en IJsland tegelijkertijd toetreden”.
In Brussel waait er een positieve wind ten aanzien van de wens van IJsland. José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, beschouwt de plannen van IJsland als een bewijs van de “vitaliteit van het Europese project” en “de hoop die Europa vertegenwoordigt”.
De krappe stemming (33 voor, 28 tegen) “spreekt boekdelen over de onzekere houding van de IJslanders op de weg naar Brussel”, schrijft Adriana Cerretelli in het Italiaanse dagblad Il Sole 24 Ore. De IJslandse academicus Eirikur Bergmann deelt haar mening. In de Guardian schrijft hij dat toetreding en invoering van de euro weliswaar “de minuscule IJslandse munteenheid, de kroon, zullen stabiliseren”, maar de schulden van het eiland zullen een heikel punt blijven. De IJslanders zijn met name furieus over de overeenkomst die de bank Icesave onlangs heeft gesloten met Nederland en het Verenigd Koninkrijk. De IJslandse regering heeft over de ruggen van de IJslandse belastingbetalers “toegezegd € 2,3 miljard terug te betalen aan Britse en Nederlandse investeerders die de dupe waren geworden van het failliet van een van de grootste banken in IJsland”.
Dit bedrag is nog hoger “dan wat de Duitsers moeten betalen na het Verdrag van Versailles”. ”In de publieke opinie in IJsland is deze onpopulaire overeenkomst het resultaat van een stel IJslandse amateurs die niet opgewassen waren tegen de gehaaide Britse en Nederlandse professionals”. De overeenkomst, die nog aangenomen moet worden door het parlement, zou heel goed verworpen kunnen worden, hetgeen IJslands toetreding zou kunnen bemoeilijken.
Maar dat is nog niet alles. Terwijl Le Soir zich afvraagt of Reykjavik Kroatië de loef af zal steken - de toetreding van Kroatië is op losse schroeven komen te staan door een grensconflict met Slovenië-, is de Financial Times hier een stuk minder zeker van: “Hoewel veel EU-wetgeving al van kracht is in IJsland, zal er flink onderhandeld moeten worden over resterende zaken”. Met name de visserij zal een twistpunt worden. “Het is misplaatst om over een spoedtoetreding te spreken”. Ookal zijn de obstakels niet van fundamentele aard zoals voor Turkije, toch “is er algemene overeenstemming over het feit dat IJsland niet eerder dan Kroatië zou moeten toetreden”.
Groen licht van Brussel zou dan nog moeten worden voorgelegd aan de 180.000 IJslandse kiezers die per referendum hun stem zouden uitbrengen. De Italiaanse krant Il Sole refereert aan een recente enquête waaruit bleek dat 61% van de bevolking voorstander was van onderhandelingen met de EU. “Maar het is moeilijk te garanderen dat deze gemoedstoestand nog steeds dezelfde zal zijn als de onderhandelingen over drie jaar ten einde zullen zijn”. Uit dezelfde enquête bleek dat ongeveer de helft van de IJslanders geen voorstander is van een daadwerkelijk lidmaatschap van de EU”, aldus Le Figaro.
De toekomst van deze trotse onafhankelijke natie is al met al onzeker. Le Soir concludeert dat “de geisers nog niet deel uitmaken van het Europese landschap”. Volgens de Financial Times zal veel afhangen van de welwillendheid van Brussel: “de IJslanders moeten ophouden hun adem in te houden en de EU moet ophouden met treuzelen”.
