Kies een taal
Op 4 april meldde de Zweedse publieke radio-omroep dat Nederland de voorwaarden voor toelating van asielzoekers tot de Europese Unie wil aanscherpen. De regering in den Haag vindt onder meer dat een vluchteling moet kunnen aantonen dat hij in een andere regio in zijn land van herkomst niet veilig is. Een dergelijk voorstel is absurd.
Mensen die uit angst voor vervolging op de vlucht slaan hebben voor ze vertrekken immers meestal de tijd noch de mogelijkheden om uit te zoeken hoe de situatie in de rest van het land is. De verplichting om met dit soort bewijzen te komen lijkt in strijd met de grondbeginselen van het asielrecht. We mogen daarom blij zijn dat Cecilia Malmström, eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken, dit dwaze idee onomwonden van de hand heeft gewezen.
Heel Europa reageert heftig en tegenstrijdig op asielbeleid
Het Nederlandse verzoek toont aan dat de spanningen bij de onderhandelingen over het asielbeleid van de Europese Unie hoog oplopen. Volgend jaar zal de Unie de minimaal geldende bepalingen in de diverse lidstaten vervangen door een gemeenschappelijke en bindende wetgeving. Dat is althans de bedoeling.
Tot nu toe is in het publieke debat weinig aandacht besteed aan de onderhandelingen. Achter de schermen raken de gemoederen echter steeds meer verhit. In heel Europa roept het toekomstige asielbeleid heftige en tegenstrijdige gevoelens op. In de lidstaten waar xenofobe partijen erin zijn geslaagd hun thema’s op de agenda te zetten, leidt dit onderwerp tot felle politieke discussie.
Het lijdt dan ook geen twijfel dat het bijzonder lastig zal worden om tot een gemeenschappelijk asielbeleid te komen. Het gevaar bestaat dat landen die de regels willen versoepelen het zullen afleggen tegen aanhangers van de harde lijn. Hoewel ook het omgekeerde zou kunnen gebeuren, wat te hopen valt.
De lidstaten hebben gemeenschappelijke grenzen met de buitenwereld, en wie rechtmatig in de EU verblijft, mag zich daarbinnen vrij bewegen. Elk land ondervindt dus de gevolgen van het asiel- en migratiebeleid van de overige lidstaten. Daarom zou het niet alleen logisch maar ook gegrond zijn om een aantal gemeenschappelijke bepalingen op te stellen.
Hervorming EU-asielbeleid zal niet zonder problemen verlopen
De vraag is echter hoe. Dat lidstaten als Nederland het moeilijker willen maken om de EU binnen te komen door de toelatingsvoorwaarden voor asielzoekers aan te scherpen, is niet het enige probleem. Ook de overbevolkte vluchtelingenkampen in Noord-Afrika bewijzen dat de EU op dit gebied nog een lange weg heeft te gaan.
Zo heeft Tunesië in totaal 220.000 vluchtelingen opgevangen. Een groot deel van hen had echter geen bescherming nodig. Zij werkten in Libië en wilden zo snel mogelijk terug naar huis. Ongeveer 100.000 mensen zijn, onder meer door Europa, geholpen om naar hun land terug te keren.
Enkele duizenden vluchtelingen zitten echter nog altijd vast in de Tunesische vluchtelingenkampen. Het gaat dan bijvoorbeeld om Somaliërs en Eritreërs die gevaar lopen in hun land van herkomst te worden vervolgd en die dus asiel zouden moeten krijgen.
Op papier heeft de Europese Unie al hulp toegezegd. Tot nu toe hebben echter pas zes lidstaten, waaronder Zweden, zich bereid verklaard een paar honderd vluchtelingen op te nemen. De Europese landen blijken in dit opzicht weinig toeschietelijk, waaruit geconcludeerd kan worden dat de onderhandelingen over een Europees asielbeleid niet zonder problemen zullen verlopen, omdat veel lidstaten uitsluitend oog hebben voor hun eigenbelang.
Immigratie
"Zwak" akkoord tussen Rome en Tunis
Het akkoord over immigratie dat op 5 april in Tunis werd ondertekend, is “zwak”, schrijft de Italiaanse krant Corriere della Sera: na het mislukken van de eerste besprekingen op 4 april hebben de Italiaanse en Tunesische minister van binnenlandse zaken afgesproken dat Tunesië ongeveer 800 onderdanen zal repatriëren die onlangs aan land zijn gegaan op het Italiaanse eiland Lampedusa. In de uitsluitend mondelinge overeenkomst zijn geen voorwaarden noch het tijdsbestek bepaald waarbinnen de operatie zijn beslag moet krijgen, schrijft Corriere della Sera. Het aantal onderdanen dat wordt gerepatrieerd ligt overigens een stuk lager dan waarop de Italiaanse regering had gehoopt. De regering ziet zich dan ook gedwongen om aan Tunesische migranten die zich op Italiaanse bodem bevinden “om humanitaire redenen” tijdelijke verblijfsvergunningen te verlenen voor zes maanden. De regering verwacht op die manier de druk op de overvolle opvangcentra te verlichten. Intussen is voor de kust van Lampedusa een boot met 200 migranten uit Libië gekapseisd en gezonken waarvan 150 opvarenden worden vermist.
