Kies een taal
De Europese verkiezingen van 11 juni hebben het tij niet mee gezien de zwaarste wereldwijde recessie ooit sinds 1930. De toekomstige Europarlementariërs zullen nog een zware kluif krijgen aan thema’s als de sterk toenemende werkloosheid, sociale vraagstukken en klimaatveranderingen. De politieke arena van Straatsburg is op zoek naar nieuw bloed en dat heeft zich vertaald in de kandidaatstelling van mensen voor wie politiek op zijn best gezien een leuk tijdverdrijf is.
De Letse Alina Lebedeva (24) van Russische komaf, die in 2001 faam verkreeg toen zij prins Charles rode anjers in het gezicht smeet tijdens zijn bezoek aan Riga, heeft zich kandidaat gesteld voor de Letse partij Voor het Vaderland. Voor haar protestactie tegen de oorlog in Afghanistan hing haar een gevangenisstraf van vijftien jaar boven het hoofd, maar prins Charles is voor haar in de bres gesprongen waardoor de zaak uiteindelijk met een sisser afliep.
De lijst van de Hongaarse socialisten wordt aangevoerd door Kinga Göncz, dochter van de voormalige regeringsleider Árpád Göncz, en in Roemenië heeft Elena Băsescu, de jongste dochter van de president, zich onafhankelijk kandidaat gesteld.
Dominika Pszcolkowska van het Poolse dagblad Gazeta Wyborcza verklaarde in de Roemeense krant Cotidianul dat de Polen “al niet meer opkijken van kandidaten zoals de dochter van jullie president” of beroemdheden met wie partijen zich in de kijker kunnen spelen. Zo waren onder de Poolse kandidaten in 2004 de astronaut Miroslaw Hermaszewski en twee ex-deelnemers van realityprogramma’s.
Vorig jaar werd een van de Poolse Europarlementariërs vervangen door ex-rallycoureur Krzystof Holowczyc. In Brussel en Straatsburg waren die kandidaatskeuzes vrijwel onopgemerkt gebleven. “De partijen zagen in dat het belangrijker was dat mensen de handen uit de mouwen konden steken,” aldus Pszcolkowska.
De uit Kongo afkomstige ingenieur Patrick Kibangou is nogal een exotische verschijning in Polen. Kibangou kreeg politiek al met de paplepel ingegeven; zijn vader was lid van de Franse senaat. Nu staat zijn naam op de verkiezingslijst van een linkse partij.
Al eerder hadden de Italianen Alessandra Mussolini, kleindochter van de beruchte dictator, naar Brussel gestuurd. Nu worden ze opgeroepen te gaan stemmen op de kleinzoon van de laatste koning van Italië. De prins van Savoie, Emanuele Filiberto, is van mening dat deze rol hem op het lijf geschreven is: “Ik spreek vijf talen. Ik ken de helft van de staatshoofden persoonlijk en met de andere helft ben ik verwant.” De mannen uit de Italiaanse koninklijke familie keerden in 2002 naar Italië terug na een ballingschap van vijftig jaar vanwege hun steun aan dictator Mussolini.
Straatsburg oefent ook een grote aantrekkingskracht uit op eurosceptici en rechts-extremisten. Volgens Andrew Moravcsik, hoogleraar aan de Princeton-universiteit, is de uitslag van de Europese verkiezingen “niet altijd een afspiegeling van de voorkeuren van de publieke opinie.” Terwijl de “zwijgende massa” in de Europese landen pro-Europees is, winnen de extremisten en eurosceptici in Brussel terrein.
In 2007 heeft de leider van de extreemrechtse Groot Roemenië-partij Corneliu Vadim Tudor zijn vijf parlementsleden uit de ultrarechtse ITS-fractie gehaald uit protest tegen de uitlatingen van Alessandra Mussolini aan het adres van de Roemenen. Dit besluit betekende de ondergang van de fractie. Nu wil Vadim zelf zitting nemen in het Europees Parlement, met als rechterhand lijstgenoot Gigi Becali, hoge baas van voetbalclub Steaua. Vadim is al bezig plannen te smeden met de extreemrechtse Franse politicus Jean-Marie Le Pen voor de oprichting van een extreemrechtse partij.
In Frankrijk heeft de antizionistische cabaretier Dieudonné zich kandidaat gesteld. Dieudonné, geboren uit een Franse moeder en een Kameroense vader, verklaart niet antisemitisch te zijn, maar te strijden tegen de “machtige zionistische lobby”. In 2007 kreeg hij een boete van 7000 euro nadat hij tijdens een persconferentie in Algerije de joden had beticht van “herdenkingspornografie” vanwege het aan de lopende band herinneren aan de Holocaust.
De Nederlandse politicus Geert Wilders die de moslimwereld in rep en roer bracht met zijn anti-islamfilm, heeft twee speerpunten voor zijn programma voor de Europese verkiezingen: het lidmaatschap van Roemenië en Bulgarije terugdraaien en alle onderhandelingen over de toetreding van Turkije van tafel vegen.
De Ieren op hun beurt hebben miljonair Declan Ganlay die campagne heeft gevoerd om het Verdrag van Lissabon op losse schroeven te zetten. Ganlay staat aan de wieg van Libertas, de partij van eurosceptici. “Elke dag moeten we 40 miljoen pond lappen om lid te mogen zijn van de EU. In deze tijden kunnen we het ons niet meer permitteren om geld over de balk te smijten.” Dat is in een notendop de verkiezingsstrategie van de UK Independence Party (UKIP).
Op de kandidatenlijst staat zelfs een groep piraten. Moderne piraten uit Zweden. De in 2006 opgerichte Zweedse Piraten Partij heeft de oorlog verklaard aan wetten die de auteursrechten beschermen. De partij steeg sterk in populariteit nadat vier Zweden waren veroordeeld voor het aanbieden van illegale downloads. De piraten willen de wetgeving voor het gebruik van onlinedatabanken veranderen.
De zelfuitgeroepen “Jezus van de Italiaanse politiek”, Silvio Berlusconi, had op de voorlopige kieslijst voor de Europese verkiezingen van Volk van de Vrijheid een plaats gereserveerd voor vier jonge vrouwen uit de entertainmentbusiness. De echtgenote van de regeringsleider, Veronica Lario, heeft haar afkeur over wat door de Italiaanse pers werd betiteld als de “harem van Berlusconi” niet onder stoelen of banken gestoken. Berlusconi heeft echter in alle toonaarden ontkend en geen woord vuil gemaakt aan het artikel over de “vier gratiën” dat maar liefst twee pagina’s besloeg in Il Giornale, een krant uit de koker van zijn eigen media-imperium. Uiteindelijk bleef van de vier kandidaten alleen ex-model Barbara Matera (28) over.
