Kies een taal
Strauss-Kahn laat een grote leegte achter op de top van het Internationaal Monetair Fonds (IMF), juist op een moment dat cruciaal is voor de redding van Griekenland en de stabiliteit van de eurozone. Zijn positie als sleutelfiguur in de reddingsoperaties om de crises te bezweren in de soevereine staten die de algehele economie bedreigen, is nu verwoest door het schandaal. Dominique Strauss-Kahn, in Frankrijk DSK genoemd, heeft ervoor gezorgd dat de rol van het IMF aanzienlijk is versterkt.
Nu moet het IMF het hoofd bieden aan een nog niet eerder vertoond urgent intern probleem, namelijk dat van de vervanging van Strauss-Kahn. De uitkomst zou kunnen zijn dat zijn plaats zal worden ingenomen door een Chinees of Braziliaan, waardoor de hegemonie van de opkomende landen wordt bevestigd en er een einde wordt gemaakt aan het ‘Europese recht’ om de directeur van het IMF te benoemen. Dat zou wel een zeer hoge prijs zijn die de hele Europese Unie zou moeten betalen voor de schandelijke val van een van haar meest veelbelovende leiders.
De IMF-afvaardiging verscheen ‘onthoofd’
De schok is aanzienlijk. De top van 15 mei tussen DSK en de Duitse bondskanselier Angela Merkel die zou gaan over het zoeken naar oplossingen om een einde te maken aan de gevaarlijke meningsverschillen over de Griekse crisis, is afgeblazen. Het bestuur van het IMF is met spoed in Washington bijeengekomen en de nummer twee, de Amerikaan John Lipsky, is tot interim-directeur aangesteld.
Op maandag 16 mei, verscheen de afvaardiging van het IMF ‘onthoofd’ op de vergadering van de Eurogroep waarop besluiten zouden worden genomen over urgente maatregelen met betrekking tot Griekenland en het eerste principeakkoord zou worden verleend voor de benoeming van Mario Draghi tot hoofd van de Europese Centrale Bank (ECB). In Duitsland moest de minister van Economie, Wolfgang Schäuble, de financiële markten voor de opening gerust stellen door te verklaren dat "de oplossing van het Griekse probleem niet in een impasse verkeert en de arrestatie van Dominique Strauss-Kahn geen invloed zal hebben op de onderhandelingen".
Dat is makkelijk gezegd. Uit de meest extreme reacties van het Franse volk komt naar voren hoe ernstig dit verlies voor de wereldeconomie is. De zoektocht naar geheime manipulators laat zien tot welke grote hoogten de buitengewone persoon die DSK is geworden, is gestegen, in zijn beroepsleven wel te verstaan.
In 2007 werd hij directeur van het IMF dat in die tijd op sterven na dood was. Gedurende de eerste zes maanden, toen de markten nog onwetend waren van de crisis van de subprimes, loste Turkije 'de laatste lening' af die het van het IMF had gekregen. Het IMF kon toen duimen gaan draaien. Alles ging veel te goed. Geen enkel land had nog hulp nodig. Maar enkele maanden later was de vlam in de pan. De wereld werd in een financiële crisis gestort die zijn weerga niet kende sinds de Grote Depressie van de jaren dertig van de vorige eeuw.
Hij bracht een ommekeer teweeg in het neoliberale eenheidsdenken
Strauss-Kahn wordt de reddende engel. Energiek zwaait hij de scepter over het IMF, dat zijn missie om steun te verlenen opnieuw ontdekt. Hij beteugelt de ene crisis na de andere, in Pakistan, Oekraïne en IJsland. Het werd onvermijdelijk om de brandjes aan de periferie van de EU te blussen en over de jaloezie van Brussel en van enkele lidstaten heen te stappen. Ierland, Portugal en Griekenland werden stokpaardjes op de internationale tournees van DSK.
Hij bracht een ommekeer teweeg in het neoliberale eenheidsdenken door controles op kapitaalbewegingen en nieuwe regels voor het bancaire systeem af te dwingen. Hij stelde sociale ongelijkheden aan de kaak en koos een Chinees als nummer twee. Door de crisis gingen zelfs de Verenigde Staten de aanwezigheid van een Franse socialist aan het hoofd van het IMF waarderen, met zijn beleid van noodzakelijke hervormingen om de excessen op de hele markt aan te pakken.
In Europa werd al helemaal de loftrompet over hem gestoken. Gedurende anderhalf jaar waren de persoonlijke banden die hij sinds lange tijd onderhoudt met de Franse president Nicolas Sarkozy, de baas van de ECB Jean-Claude Trichet en de Griekse premier Giorgos Papandreou en de geloofwaardigheid die hij bij Angela Merkel en de Amerikaanse president Barack Obama heeft, waardevolle middelen om de gemoederen te sussen met betrekking tot de maatregelen tegen het uiteenvallen van de eurozone.
Een voorbeeldige 'micromanager' van iedereen, behalve van hemzelf
Zonder de vermaledijde affaire in het Sofitel in Manhattan werd DSK vandaag in Brussel verwacht om te bemiddelen tussen Duitsland, de ECB en de Europese Commissie om een besluit te nemen over het verstrekken van een nieuwe lening van 60 miljard euro aan Griekenland en het afwenden van een sanering van zijn overheidsschuld. De markten zijn opnieuw ten einde raad: na de bankroetcrisis van Griekenland wordt nu gevreesd voor die van Portugal en Ierland en wie weet welke landen nog meer.
Het is een bekend scenario, maar gedurende anderhalf jaar werd het ergste voorkomen. Er is tijd gewonnen, zelfs DSK waarschuwde voor een nog groter gevaar: de shocktherapieën die van de regeringen van de PIGS-landen (Portugal, Ierland, Griekenland en Spanje) worden geëist, storten hen nog dieper in een recessie, zoals het geval is in Griekenland, dat bezig is vier bbp-punten te verliezen.
Overheidsschulden kunnen niet teruggebracht worden op de smeulende puinhopen van een sociale ramp. DSK werkte aan een maatschappelijk aanvaardbare oplossing. De Amerikanen bestempelden hem daarom vol bewondering als een echte 'micromanager' vanwege de zorg die hij besteedde aan het kleinste detail in de crisisdossiers. Een voorbeeldige 'micromanager' van iedereen, behalve van hemzelf.
