Nieuws Een stad in Europa
Het gemeentehuis van Sibiu op het Grote Plein.

Sibiu, klein München

Tijdens de Roemeense Revolutie van 1989 was Sibiu de plaats waar vele martelingen plaatsvonden, maar de stad heeft zijn verleden van zich af kunnen schudden en is nu opgebloeid tot een toeristische en culturele trekpleister die een westerse sfeer uitademt. Deze metamorfose wordt verwelkomd door de hoofdredacteur van Adevărul.

Gepubliceerd op 14 juni 2011 om 12:10
Mircea Turcan  | Het gemeentehuis van Sibiu op het Grote Plein.

Ik dacht altijd dat Roemenië een triest en ellendig land was totdat ik een weekend doorbracht in Sibiu. Ik was daar voor een boekenbeurs die werd gehouden in deze stad in Transsylvanië die in het Duits Hermannstadt heet.

Sinds halverwege de jaren negentig was ik niet meer in Sibiu geweest, toen het voetbalteam van de stad in de eerste divisie speelde, maar de communistische grauwheid nog niet van zich had afgeworpen. Mensen leefden in angst en hielden zich krampachtig vast aan een staatsindustrie die zijn laatste adem uitblies. Daarnaast hadden ze zich nog niet losgemaakt van de nachtmerries van de Roemeense Revolutie van 1989, toen de straten van de stad rood kleurden van het bloed. Er vielen 99 doden en honderden gewonden te betreuren die waren afgeslacht door mysterieuze eliteschutters (speciale eenheden en Russische huurlingen), beschoten door een gestoorde kolonel (Aurel Dragomir, handlanger van de generaal en spion Nicolae Militaru) en als wild opgejaagd door helikopters (op bevel van deze zelfde Militaru en met de uitzonderlijke deelname van generaal Iosif Rus die later als dank van ex-president Ion Iliescu een baan als adviseur aan het presidentiële paleis van Cotroceni in Boekarest kreeg).

Westerse sfeer

Maar het Sibiu van 2011 heeft niets meer weg van de neerslachtige stad uit de jaren negentig. Alles en iedereen ademt een westerse sfeer uit: van de correcte, beleefde en optimistische taxichauffeur tot de attente en vriendelijke receptioniste van het hotel. En dit gevoel wordt nog eens versterkt in het historische stadshart waar het Grote Plein en het Kleine Plein bruisen van de levendigheid en tegelijkertijd gebukt gaan onder een heftig verleden.

Nergens in Roemenië vind je een voetgangersgebied dat zo uitgestrekt, zo fraai en zo levendig is als in het hart van Sibiu. De honderden terrassen, die in rijen naast elkaar staan opgesteld en een eeuwenoud gevoel voor smaak uitstralen, trekken elke dag duizenden mensen tot diep na middernacht. Je hoort er Roemeens, maar ook Duits, Hongaars, Engels en Frans. Hier en daar zie je een Japanner of Arabier met een fototoestel om zijn nek. Bij iedere stap die je zet, ademt Sibiu een jeugdige sfeer uit, zelfs in groepjes met moeder, dochter en grootmoeder. Jeugdigheid is een gemoedstoestand, geen jaartal in een paspoort. Die sfeer is bijvoorbeeld ook aanwezig in München, waar de levenslust 365 dagen per jaar voelbaar is. Nadat je enkele uren in de aangename drukte van het historische stadscentrum van Sibiu hebt doorgebracht, is het net alsof je je op het Marienplatz in het hart van de Beierse hoofdstad waant.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Misschien is dit wonder te danken aan het Internationaal Theaterfestival dat hier sinds 18 jaar wordt gehouden. Maar de inwoners vertelden mij dat Sibiu pas sinds 2007 een cultuurstad is, toen het Culturele Hoofdstad van Europa was. Week in week uit vinden hier allerlei culturele evenementen plaats, van theater tot film en van boeken tot middeleeuwse kunst. En het resultaat is verbazingwekkend: tientallen hotels en honderden jeugdherbergen in de omgeving van Sibiu zijn bijna het hele jaar door bezet.

Het gezonde verstand van de Transsylvaniërs

Het wonder staat nauw in verband met de cultuurindustrie, maar ligt ook diep verankerd in de economie. Tientallen fabrieken, in het bijzonder in de industrie voor auto-onderdelen, hebben zich rond de stad gevestigd, wat het resultaat is van buitenlandse investeringen gedurende de afgelopen tien, vijftien jaar. De mensen hier verdienen een goede boterham. Het gezonde verstand van de Transsylvaniërs zorgt er in combinatie met een snufje Duitse cultuur (de meeste Saksen hebben het land verlaten, maar hun goede gewoonten zijn gebleven) voor dat de inwoners hun leven met waardigheid en optimisme leven.

Ik kon niet weggaan uit Sibiu zonder de Straat van de Revolutie te hebben gezien. Tegenover elkaar, op een afstand van twintig meter, bevinden zich twee marmeren panelen. Op het ene paneel op de muur van het politiebureau zijn de namen gegraveerd van 25 officieren en onderofficieren van het ministerie van Binnenlandse Zaken die op 22 december 1989 zijn vermoord. Het andere paneel, op de gevel van de Academie van de Landstrijdkrachten ‘Nicolae Bălcescu’, herinnert ons aan de zes soldaten die op deze zelfde dag het leven hebben gelaten.

De verliefde stelletjes die hier onder de schaduw van de lindebomen op deze mooie zomerse dag in 2011 flaneerden, leken zich echter niet te bekommeren om de bloederige geschiedenis van deze plaats. Dat is een teken dat Sibiu, hoewel het zijn verleden niet vergeten is, erin is geslaagd om zijn trieste verleden te boven te komen om in het heden te leven en te bouwen aan zijn toekomst. Zodra Roemenië ten minste 20 steden als Sibiu zou hebben, zal het land op Duitsland beginnen te lijken.

Muziek

Sibiu, hoofdstad van de barok

Wie had dat gedacht: de streek waar Dracula vandaan komt, is eveneens een hoofdplaats van de barokmuziek. Door de recente ontdekking van duizenden partituren uit de zeventiende en achttiende eeuw, die in het nationale archief van Sibiu worden bewaard, is dit vergeten erfgoed aan het licht gekomen. Deze muzikale erfenis is te danken aan de Duitse gemeenschap, die zich in de dertiende eeuw in Transsylvanië vestigde en in het Oostenrijks-Hongaarse rijk tot ontplooiing kwam, schrijft Le Monde. Volgens de krant heeft "het communistische regime, dat na de Tweede Wereldoorlog de macht had gegrepen, het bruisende muzikale leven in deze regio tot zwijgen gebracht". De Duitsers sloegen op de vlucht en er bleven verlaten dorpen en vergeten schatten achter, zoals de nu teruggevonden partituren.

Tegenwoordig heeft Sibiu (Hermannstadt in het Duits) negentig procent minder Duitse inwoners dan voorheen, in totaal iets meer dan veertienhonderd personen. Onder hen is Kurt Philippi, muzikaal adviseur van de Duitse protestantse kerk en dirigent van het Bachkoor in Sibiu. Samen met zijn vrouw probeert hij de partituren te ontcijferen en dit miskende erfgoed te redden. Het is een karwei van lange adem maar dat schrikt hem niet af, omdat er veel op het spel staat, zegt hij tegen Le Monde: "Nu is het moment te beseffen dat een volk zijn geschiedenis via de muziek kan terugvinden."

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp