Nieuws EU-voorzitterschap

Ambitieus en solidair Polen

Polen neemt op 1 juli het halfjaarlijks roulerende voorzitterschap van de EU over van Hongarije. Dankzij de geslaagde politieke en economische transformatie kan het land Europa helpen uit de crisis te komen. Dit wil het bekendste Poolse weekblad ons in elk geval doen geloven.

Gepubliceerd op 30 juni 2011 om 15:18

Het Poolse voorzitterschap van de Europese Unie gaat onder gunstige voortekenen van start. Sinds enige tijd heeft Polen de wind mee, het land doet op eigen kracht wat het moet doen, zonder een beroep te hoeven doen op reclame- of PR-magnaten.

Op dit moment gaat alles dus goed. Toch hoeft er met het oog op de verkiezingscampagne voor de parlementsverkiezingen [in oktober, red.] maar iets te gebeuren of de over het algemeen welwillende Europese media gaan de clichés over ‘Poolse misstanden’ oprakelen. Polen moet niet alleen tijd vrijmaken voor zijn allianties, maar ook aandacht besteden aan zijn betrekkingen met het Europees parlement.

Als de Poolse regering haar voorzitterschap betekenis wil verlenen, moet ze nadenken over het beeld dat ze daarvan wenst achter te laten. Het Belgische voorzitterschap [van 1 juli tot 31 december 2010, red.] heeft een goede indruk nagelaten, ondanks het feit dat België in dezelfde periode zonder regering zat. België heeft lastige dossiers behandeld en zware onderhandelingen gevoerd, bijvoorbeeld over de kwestie van de octrooien.

Er is grote behoefte aan goede ideeën, want de problemen waarmee de EU wordt geconfronteerd zijn enorm. Je zou je kunnen afvragen of een land als Polen, waarvan het bbp slechts vijf procent vertegenwoordigt van dat van de EU en dat nog steeds tot de euro wil toetreden, economische kwesties kan behandelen op voet van gelijkheid met de grotere lidstaten. De Poolse regering kan de waarheid niet ontkennen: Europa bevindt zich op een kruispunt. De periferie van het continent staat in brand vanwege de economische onbekwaamheid van de afgelopen jaren en de maatschappelijke opstand die dreigt te ontsporen.

Nieuwsbrief in het Nederlands

In actie komen

Polen zou kunnen beweren dat het zijn zaak niet is, het land is in economische zin immers in staat zichzelf te redden. De verleiding zou echter des te groter moeten zijn om in actie te komen, aangezien de begrotingsonderhandelingen, waarbij enorme bedragen op het spel staan, binnenkort van start gaan. Het zou het gemakkelijkst zijn om de partners te vertellen dat ze alles bij het oude moeten laten en om honderd miljard euro aan de rijke landen te vragen als rechtmatige bijdrage [bedoeld voor de jongste toetreders tot de EU, dat wil zeggen hoofdzakelijk voor voormalige Oostbloklanden, red.].

Polen heeft solidariteit al jaren hoog in het vaandel staan en verzoekt Europa al even lang om financiële middelen voor de nieuwe lidstaten. Momenteel staat de kwestie van de financiële solidariteit centraal om de landen in Zuid-Europa te redden en dat is van invloed op de traditionele solidariteit waar ook Polen van profiteert. We kunnen voor onze eigen belangen opkomen en onze mond houden, waarmee we inzetten op een aaneenschakeling van gunstige ontwikkelingen. Maar we kunnen ook een ‘nieuw verhaal’ lanceren, waarmee we onszelf betitelen als pleitbezorgers van de Europese geest en als opstellers van een nieuwe overeenkomst, die gunstig kan uitpakken voor zowel het Zuiden als het Noorden van Europa.

Het tweede onderwerp is zonder twijfel het Europees nabuurschapsbeleid. We hebben vol enthousiasme en bewondering de redevoering van Barack Obama over de veranderingen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika gelezen, een meesterwerk. De Arabische opstand wordt daarin voorgesteld als een nieuw hoofdstuk in de strijd voor Amerikaanse onafhankelijkheid. Barack Obama vertelt jonge Arabieren dat ze op Amerikanen lijken. Europese regeringsleiders zouden daar hun voordeel mee moeten doen. Maar Europa valt ten prooi aan twijfels over deze kwestie: deze regio's liggen veel dichter bij Europa en er bestaat geen garantie over de doelgerichtheid van de gewenste veranderingen.

Verworvenheden van eigen transformatie laten zien

Voor Polen is dit een uitdaging. We moeten laten zien dat het in de Europese geschiedenis niet gaat om overheersing over andere continenten, maar over een geslaagde democratisering die twintig jaar geleden nog lang niet overal in onze contreien verwezenlijkt was.

Polen moet de verworvenheden van zijn eigen transformatie laten zien en aandringen op de benoeming van een speciale vertegenwoordiger die belast is met de hervormingen in de Arabische wereld. Deze functie zou moeten worden gereserveerd voor een vooraanstaand politicus uit Centraal-Europa. We zouden de EU moeten dwingen een ambitieus plan op te stellen om deze transformatie te ondersteunen, die niet alleen de liberalisering van de handel en financiële hulp omvat, maar waarbij ook wordt meegewerkt aan het oprichten van organen voor een rechtsstaat, het instellen van een onafhankelijke pers, kortom alle mechanismen die hebben bijgedragen aan het succes van onze eigen transformatie.

Het uiteindelijke oordeel over het succes van het Poolse voorzitterschap wordt immers geveld door de publieke opinie, de media en analisten, niet door Europese functionarissen. Iedereen herinnert zich nog de redevoering die Tony Blair in 2005 hield voor het Europees parlement. Hij kreeg daarvoor zelfs applaus van Europarlementariërs die nu niet bepaald fan van hem waren. Onze premier Donald Tusk moet deze route volgen en zijn visie op Europa ter sprake brengen in plaats van de technische aspecten van het voorzitterschap.

De komende zes maanden zullen meer invloed hebben op Polen en op Europa dan we denken. Er wordt wel beweerd dat een land pas een lidstaat wordt na het bekleden van het voorzitterschap. De Romeinen dachten dat alleen de rijken wisten hoe ze moedig naar de realiteit moesten kijken. In de Europese Unie beperken de nieuwe lidstaten zich meestal tot een minimaal programma, om mislukkingen te voorkomen. Over het algemeen blijft daar niets bijzonders van behouden voor de geschiedenis. Polen moet nu laten zien dat het weliswaar een debutant is, maar dat het zich desondanks bewust is van zijn kracht en zijn waarde.

Economie

De nieuwe locomotief van Europa

Volgens de Italiaanse krant La Repubblica is het eerste EU-voorzitterschap van Polen een goede gelegenheid om de balans op te maken van de weg die het land heeft afgelegd sinds het einde van het communisme en zijn toetreding tot de EU. In een reportage verhaalt de krant hoe het land van Solidarnosc de afgelopen jaren compleet is veranderd:

“Als je komt aanvliegen op Warschau en je kijkt naar buiten dan lijken de wolkenkrabbers aan de horizon op die van Miami, Sydney of Sjanghai. Als het vliegtuig nog iets verder daalt, ontdek je een zee aan starterswoningen. Het vliegveld doet denken aan dat van München en de koffers liggen na vijf minuten al op de bagageband. Welkom in het nieuwe Polen: het land dat tijdens de revolutie van 1989 en met steun van Michael Gorbatsjov de val van de muur in gang heeft gezet en dat op 1 juli het voorzitterschap van de EU op zich neemt. In economisch opzicht ontwikkelt het zich goed – de Poolse economie is de tweede locomotief van Europa na Duitsland - de politieke situatie is stabiel, er is geen sprake van extremisten noch van vechtpartijen in het parlement. In plaats daarvan heerst er consensus tussen de regerende liberalen en de postcommunisten in de oppositie om in teamverband het land te besturen."

Een van de sleutels voor het succes van Polen wordt gevormd door het feit dat het land het Duitse systeem heeft overgenomen, waardoor de groei van een vitale en productieve economie werd gevoed, terwijl het land ver verwijderd is gebleven van vastgoedzeepbellen en speculatieve financiering zoals in Spanje en Ierland, aldus de krant, die bovendien meldt dat de nieuwe welvaart met het blote oog zichtbaar is: “in Gdansk, Krakau, Posnan, Torun en in elke andere stad die rijk is aan kunstschatten zien we fantastisch gerenoveerde historische binnensteden vol winkels die erg in zijn trek bij jongeren.”

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp