Litouwse supporters wonen in Panevezys een wedstrijd van hun team bij tijdens EuroBasket 2011 dat in september in Litouwen plaatsvindt.

Basketbal, een liefdesgeschiedenis

Op dit moment vindt in Litouwen EuroBasket, het Europees kampioenschap basketbal, plaats. Dat maakt een bijzonder enthousiasme bij de inwoners los omdat basketbal in het Sovjettijdperk een nationale sport is geworden en sindsdien onlosmakelijk deel uitmaakt van de Litouwse identiteit.

Gepubliceerd op 7 september 2011 om 15:34
Litouwse supporters wonen in Panevezys een wedstrijd van hun team bij tijdens EuroBasket 2011 dat in september in Litouwen plaatsvindt.

Litouwen is helemaal weg van basketbal. Deze sport is hier niet gewoon maar een spelletje waarbij je een grote oranje bal in een korf moet werpen. Van Kaunas tot Klaipeda, van Alytus tot Marijampole en van Panavezys tot de Nemunas-delta zullen de Litouwers zeggen dat zij hun onafhankelijkheid aan het basketbal te danken hebben.

Niet vreemd dus dat je overal auto's met de geel-groen-rode vlag ziet. Ook niet vreemd dat de mensen balvormige pizza's eten. Evenmin is het bijzonder dat je in kleine dorpjes met een handjevol inwoners basketbalveldjes aantreft. Basketbal maakt onlosmakelijk deel uit van de Litouwse identiteit, vanaf het moment dat de Litouwers in opstand kwamen tegen de wrede onderdrukking door de Sovjets.

Spelers werden als nationalistisch beschouwd

In 1937 begon de liefdesgeschiedenis van de Litouwers met deze sport. In een tijd dat Litouwen zich de underdog voelde ten opzichte van zijn twee Baltische buren, Estland en Letland, behaalde het land in Riga (Letland) zijn eerste Europese titel. De mensen vertellen dat de spelers er destijds uren over deden om huiswaarts te keren, omdat hun trein in elk dorp door juichende mensen werden opgewacht.

Maar de volksvreugde was slechts van korte duur. In 1940 vielen de troepen van Stalin Litouwen binnen. Dat was het begin van vijftig jaar onmenselijke bezetting, die gekenmerkt werd door de deportatie van politieke opponenten naar Siberië en het tirannieke optreden van de KGB. Alles moest zijn tot meerdere eer en glorie van de USSR. Aan de kwaliteiten van de Litouwse spelers werd niet getwijfeld, maar zij werden als te nationalistisch beschouwd. Daarom kwamen zij op een zwarte lijst terecht. Virtuozen als Algirdas Linkevicius hebben dan ook nooit het CCCP-shirt gedragen.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Litouwen besloot via zijn basketbalclubs de communistische overheerser in zijn hemd te zetten. Het legendarische Zalgiris Kaunas en Statyba Vilnius liepen daarbij voorop. De strijd tegen CSKA Moskou, de club van het Rode Leger, deed decennialang de gemoederen hoog oplopen. Daarover is nog een sappige anekdote te vertellen: eind jaren tachtig vertrokken vijfduizend Litouwse fans zonder kaartje naar Moskou om de finale van het Sovjetkampioenschap tussen Zalgiris en CSKA bij te wonen.

Toen de komst van deze horde oproerkraaiers kolonel Gomelsky, coach van CSKA, ter ore kwam, eiste hij dat alle plaatsen aan Russische soldaten zouden worden toegewezen. Helaas voor hem gingen de supporters van Zalgiris 's middags voordat de wedstrijd zou plaatsvinden, bij de kazernes langs en ruilden liters wodka tegen de felbegeerde kaartjes. Met als gevolg dat het sportpaleis in Moskou volledig op de hand van de Litouwse club was! De aanvoerder van CSKA, Sergej Tarakanov, kreeg zelfs een foto van zichzelf toegestuurd, besmeurd met uitwerpselen!

De voormalig sterspeler is populairder dan de president

De gouden eeuw van Zalgiris en dus van het Litouwse basketbal was ook de periode dat Arvydas Sabonis (2,20 meter), volgens de Litouwers de beste speler aller tijden, furore maakte. Met deze reus in zijn gelederen werd Zalgiris in 1985, 1986 en 1987 kampioen van de USSR. Tijdens de perestrojka vertrok Sabonis naar de VS om zijn talent in de NBA ten toon te spreiden. De voormalige sterspeler is tegenwoordig de enige die de Litouwse president in populariteit overtreft.

Alleen Rimas Kurtinaïtis kan hem wellicht evenaren. Deze voormalige topschutter was enkele jaren na de onafhankelijkheid minister van Sport, terwijl hij op 39-jarige leeftijd ook nog als prof bij Lietuvos Rytas uit Vilnius speelde. Het is deze pijnlijke maar meeslepende geschiedenis waaraan de Litouwers hun onbegrensde enthousiasme voor basketbal ontlenen.

De wedstrijd van vrijdag [9 september, red.] tussen Litouwen en Frankrijk in de prachtige Arena in Vilnius, zal beslist een magisch moment vormen. Al mist de Baltische selectie veel goede spelers, zij zal haar huid duur verkopen om haar geweldige publiek te bedanken en in eigen land het Europees kampioenschap binnen te halen. "Dat zou soortgelijke emoties losmaken als toen we onze eerste nationale feestdag vierden", vertelde een Litouwer die in de hoofdstad op een bus stond te wachten.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp