Kies een taal
Minder dan drie maanden voor de Conferentie van Kopenhagen (COP15) komen ze tot de kern van de zaak: Europa wil de leiding nemen in de strijd tegen de opwarming van de aarde, het Amerika van Obama geeft verzoenende signalen af, iets wat ondenkbaar was in de tijd van Bush, en de opkomende economieën treden allerminst vastberaden op. Zaterdag 5 september, tijdens de vergadering van de ministers van economische zaken van de G20, weigerden de Aziatische tijgers met India en China aan het hoofd om duidelijke toezeggingen te doen. Brussel wil het voorbeeld geven en blijft onverstoorbaar voortgaan. Allereerst door een tijdschema vast te stellen en vooral door zijn intenties in termen van budget duidelijk te maken.
Het stappenplan wordt beschreven in een 33 pagina’s tellende, voorlopig vertrouwelijk rapport die de Europese Commissie op 10 september met het oog op het debat van de Raad wil presenteren. Na de overeenkomst op de G8-top in L’Aquila over de beperking tot 2,5°C van de stijging van de wereldtemperatuur in 2020 is de Europese uitvoerende macht van mening dat "het tijd is om uit de impasse te komen door met een plan te komen over de financiering van de klimaatmaatregelen om de conferentie van december een optimale kans van slagen te geven". Momenteel verlopen, naar verluidt, de onderhandelingen "in slakkentempo". En dat is niet naar de zin van de Europese Unie, waarvan de leiders er prat op gaan koplopers te zijn als het gaat om de bescherming van onze goede oude planeet Aarde. De experts van de Commissie stellen dus een trapsgewijze actie voor die moet uitkomen op een totale uitgave van 100 miljard euro in 2020. Het gaat hier om "geldstromen en niet om directe uitgaven uit het overheidsbudget". Het idee is om dit doel te bereiken met drie categorieën middelen: financieel kapitaal van de lidstaten, zowel publiek als privé, financieringen uit de verkoop van CO2-emissierechten en mondiale bewegingen van overheidsgelden.
Twee criteria om de bijdrage van elk land te bepalen
Privé-investeringen worden vanwege hun winstgevend karakter door de Commissie beschouwd als een van de kernpunten van de strategie. Het probleem van de klimaatverandering vereist een solide programma van infrastructuren op mondiaal niveau in de rijke landen en, a fortiori, in de opkomende landen. De mogelijkheid voor de EU-lidstaten om van hun eigen emissiequota het volume af te trekken van de emissies aan de vermindering waarvan ze bijdragen in regio’s die dat het hardst nodig hebben, wordt door Brussel gezien als een interessante stimulering. De markt van de CO2-emissie is ook een cruciaal punt: de Commissie voorziet dat het plan 2020 tenminste gedeeltelijk kan worden gefinancierd uit de winsten van de CO2-beurs. Door een doelstelling van emissievermindering met 30% vast te stellen (waartoe Europa volgens eigen zeggen bereid is als iedereen een vermindering van 20% accepteert), denkt Brussel dat de handel in CO2-quota’s circa 38 miljard euro per jaar kan opleveren. En wie gaat dat betalen? Dat is de de hamvraag, vooral in tijden van recessie. De Raad heeft al twee mogelijke criteria vastgesteld: een bijdrage op basis van de uitgestoten hoeveelheid broeikasgas en een andere volgens draagkracht.
Er moet een keuze worden gemaakt, en alles wijst erop dat we de middenweg gaan bewandelen tot het eerste voortgangsrapport, dat van 2013, het jaar waarin de eventuele akkoorden van Kopenhagen van kracht moeten worden. In de prognoses voor de periode 2011-2012 wordt gesproken van een totale uitgave van 4 à 7 miljard euro voor de afname van broeikasgassen en structurele ingrepen. Voor het volgende jaar is er sprake van 10 miljard euro. Het aandeel van Europa komt op 1,1 miljard op basis van de vervuilingsindex en op 3,26 indien naar de draagkracht wordt gekeken. "Extreme waarden", legt een van onze bronnen uit, volgens wie we uiteindelijk ergens in het midden uit zullen komen. Het valt te bezien of de bereidheid aanwezig is om ergens afstand van te doen om de toekomst veilig te stellen. De rest, ook de miljarden, is uiteindelijk maar een relatief probleem, als we allemaal besluiten ervoor te gaan.
