Het zijn zware tijden voor de intellectuele eigendom zoals we die tot nu toe kenden. Na jarenlang touwtrekken op Internet en via de rechter tussen enerzijds het recht van auteurs op een vergoeding voor hun werk en anderzijds het recht van internetgebruikers op vrije gegevensuitwisseling, lijken we op een keerpunt te zijn beland: nu de beide wetsvoorstellenSOPA enPIPA het in de Verenigde Staten niet hebben gehaald, is het de beurt aan Europa om aan te geven welke kant het op moet.

Het Europese Hof van Justitie (HJEU) heeft op 16 februari geoordeeld dat sociale netwerken niet verplicht kunnen worden tot het installeren van filters om illegaal downloaden tegen te gaan. Het Hof stelde daarmee het BelgischeNetlog in het gelijk, dat een zaak had aangespannen tegen Sabam, de Belgische Vereniging van auteurs, componisten en uitgevers. Het Hof in Luxemburg bevestigde daarmee zijn beslissing van afgelopen november, toen werd geoordeeld dat internetproviders niet verplicht kunnen worden om te filteren. In beide gevallen is het HJEU van mening dat door te filteren de Europese regelgeving inzake vrijheid van onderneming en bescherming van persoonsgegevens wordt overtreden.

Eind februari begint het Europees Parlement met de behandeling van het multilaterale verdrag ter bestrijding van namaak (ACTA), dat eind januari door de EU en een tiental andere landen is ondertekend, maar nog door de zevenentwintig lidstaten en het Europees Parlement moet worden geratificeerd. Tegen dit verdrag, dat door verscheidene afvaardigingen met grote tegenzin is geparafeerd, is in een aantal landen ongekend veel verzet gerezen, omdat men bang is dat regeringen hiermee meer macht krijgen om de toegang tot Internet te beperken, onder het mom van het tegengaan van illegaal downloaden. Al wekenlang wordt in heel Europa tegen ACTA gedemonstreerd, vooral in de voormalige communistische landen, waar alles wat raakt aan burgerrechten bijzonder gevoelig ligt. Op 11 februari gingen van Parijs tot Warschau, en van Berlijn tot Sofia honderdduizenden mensen de straat op.

Hun oproep heeft succes gehad: Duitsland, Polen, Tsjechië, Slowakije, Bulgarije en Roemenië hebben de ratificatie van het ACTA-verdrag opgeschort. Het Europees Parlement, dat zich in 2010 in een resolutie voor het verdrag heeft uitgesproken, lijkt nu steeds meer tegen te zijn. De Commissie, die het ACTA-verdrag steunt, zal het nog lastig krijgen om aan te tonen dat dit verdrag dient om de intellectuele eigendom van Europese ondernemingen te beschermen. De lobbyisten van amusementsindustrie en uitgevers, die merken dat de wind aan het draaien is, hebben de parlementsleden gesmeekt het verdrag goed te keuren.

Nieuwsbrief in het Nederlands

De rol van Internet als vrijplaats voor de uitwisseling van informatie begint in Europa dus meer en meer te lijken op een onschendbaar recht. Dat neemt niet weg dat de bescherming van het auteursrecht, dat even legitiem is, op Europees niveau niet eindeloos in het vage gelaten kan worden, nu landen allemaal hun eigen regels opstellen. Waar auteurs vrij moeten kunnen kiezen welke licentie ze aan hun werk willen toekennen, al naargelang ze voorrang geven aan de verspreiding ervan of aan potentiële inkomsten, moeten internetgebruikers toegang krijgen tot aangepaste betaalmogelijkheden. Of het nu gaat om wereldwijde licentie of om betaling per eenheid om te kunnen downloaden, er bestaan nu al diverse systemen. Frédéric Filloux, directeur van het invloedrijke Monday Note, benadrukte recent dat formules die een redelijke prijs koppelen aan aanschafgemak en een ruime keus die up-to-date is, de concurrentie met illegaal downloaden wel aankunnen. Illegaal downloaden zal daarmee niet zomaar verdwijnen, maar wordt dan misschien niet langer gezien als de doodsteek voor creativiteit.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp