Europese verdeeldheid

Gepubliceerd op 29 maart 2013 om 15:10

Is het een teken des tijds? Afgelopen zondag werd in een artikel gesteld dat “Angela Merkel Europa net als Hitler de oorlog heeft verklaard”, deze keer om de “economische leefruimte” van Duitsland te vergroten. Een absurde vergelijking, maar wel een die de strekking weergeeft van sommige spandoeken die al geruime tijd in de straten van Athene en sinds kort ook in Nicosia te zien zijn.
Dat dit artikel zoveel stof deed opwaaien komt doordat het is gepubliceerd op de website van El País, die wordt beschouwd als een van de beste kranten van Europa. Voor het eerst bereikte de parallel tussen de bondskanselier en Hitler de (digitale) pagina's van een serieuze kwaliteitskrant. Na de reacties die erop volgden, heeft El País het bewuste artikel, dat door een externe columnist was geschreven en dus niet het standpunt van de krant verwoordde, verwijderd.
De crisis op Cyprus is vooralsnog niet uitgegroeid tot een eurocrisis, maar heeft wel de wrevel en de verdeeldheid versterkt waaronder Europa toch al zo te lijden heeft sinds de economische depressie en het bezuinigingsbeleid samenlevingen op hun grondvesten doen schudden. Het klassieke wantrouwen jegens ‘Brussel’ en zijn bureaucratische ambtenaren is omgeslagen in vijandschap tussen Noord- en Zuid-Europa, en in een giftig mengsel van wantrouwen en agressie jegens Duitsland, dat wordt beschuldigd van pogingen alle landen van de Europese Unie haar model en haar wil op te dringen.
Het spreekt vanzelf dat die tendens in verschillende gradaties is terug te vinden in analyses of meer geëngageerde standpunten in de Europese pers. Of beter gezegd in de Europese media, want meningen, gevoeligheden en verwachtingen kunnen van land tot land sterk verschillen. En al die artikelen, voorpagina’s en polemieken zijn weer te vinden op Presseurop, wier beleid het is om te laten zien wat ons continent bezighoudt.
Uit de commentaren van onze lezers blijkt hoezeer de heersende stemming de manier van denken en de publieke opinie beïnvloedt. Veel lezers voelen zich genoodzaakt hun visie op de wereld en hun manier van leven te verdedigen of zelfs te rechtvaardigen. Sommigen uiten hun twijfel over het Europa zoals zich dat nu ontwikkelt. Anderen betreuren dat bepaalde artikelen, en de discussies die ze losmaken, bijdragen aan die verdeeldheid.
Europa, en vooral de Europese Unie, maakt een moeilijke periode door. Het ziet zich niet alleen geconfronteerd met verschuivingen in het mondiale evenwicht, maar ook met destabilisering van haar politieke, economische en maatschappelijke model. Wat Europeanen sinds 1945 hebben opgebouwd lijkt aan betekenis te verliezen. De dagelijkse berichtgeving in de kranten begint in veel opzichten te lijken op de kroniek van een depressie, met zijn pessimisme en woedeaanvallen. Maar het onderliggende kwaad, dat tientallen jaren door Europa is genegeerd, is onwetendheid en onbegrip als het gaat om hoe anderen leven, denken en voelen.
Gemeenplaatsen en denigrerende opmerkingen zijn altijd onaangenaam en dikwijls onrechtvaardig. Maar het maakt deel uit van een bewustwording die waarschijnlijk nodig is om uit de vertrouwenscrisis te komen die de Unie nu doormaakt. Als we de symptomen van die wederzijdse onwetendheid negeren, ontnemen we onszelf de kans om haar te bestrijden. Immers, in deze tijd gaan we zelfs in onze verdeeldheid dezelfde toekomst tegemoet.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!