Kies een taal
14 juli en 21 juli zijn twee belangrijke feestdagen in Europa: dan worden in Frankrijk de bestorming van de Bastille in 1789 en in België de eedaflegging door Leopold I in 1831 gevierd. De herdenking van de Franse Revolutie wordt dus ironisch genoeg een week later gevolgd door de viering van een monarchie, de Belgische in dit geval. En dit jaar is die dag nog belangrijker dan anders, want na een regering van 20 jaar draagt koning Albert II de troon over aan zijn zoon Filip.
Deze gebeurtenis reikt verder dan wat er te zien zal zijn op foto’s in de roddelpers die koninklijk geluk en dynastieke ernst weergeven. Want de Belgische koning is in zekere zin de laatste Europese monarch die een nuttige functie vervult. Zowel Vlaamse als Franstalige kranten hebben er na de aankondiging van zijn aftreden op 3 juli op gewezen dat Albert II een cruciale rol heeft gespeeld tijdens de langdurige politieke en institutionele crisis die het land in 2010 en 2011 verlamde en in gevaar bracht. En na de parlementsverkiezingen in het voorjaar van 2014 zal zijn opvolger die rol van waarborg van nationale eenheid ongetwijfeld ook moeten vervullen.
De Europese Unie telt nog zeven monarchieën. En al gooien nog maar weinig mensen republiek en democratie op één hoop om de legitimiteit van constitutionele monarchieën aan te vechten, soevereine vorsten hebben wat van hun glans verloren en moeten zich steeds vaker conformeren aan de gebruiken van onze moderne samenlevingen. Zo zal Koning Filip belasting moeten betalen, een maatregel waaraan Elizabeth van Engeland zich allang moet onderwerpen.
Zelfs nu de mythe is verdwenen worden vorsten nog vaak gezien als de belichaming van de natie, een onpartijdige figuur die boven de partijen staat, terwijl Franse presidenten steeds meer moeite hebben om zich los te maken van politieke spelletjes en regeringshoofden regelmatig worden beschuldigd van corruptie. Maar ook die grens vervaagt geleidelijk, zoals wel blijkt uit de problemen waarin premier Mariano Rajoy en koning Juan Carlos zijn verwikkeld. De positie van de eerste is verzwakt door een schandaal bij de Partido Popular en die van de ander door een schandaal in de koninklijke familie.
In een Europa waarin het begrip natie aan gewicht verliest, de roep om democratie sterker wordt en de economische crisis toeneemt, zou de rol van de koningen en koninginnen van het Oude continent binnenkort wel eens uitgespeeld kunnen raken. De volgende generaties blauw bloed zijn gewaarschuwd, zo ook de Royal baby die binnenkort geboren wordt!
