Europa in gevaar in geval van ‘Brexit’

In navolging van de crises op de Middellandse Zee en in Oekraïne “doemt er een ander existentieel probleem op” aan de Europese westelijke grens, schrijft Natalie Nougayrède in The Guardian. Het succes van de Conservatieven tijdens de Britse parlementsverkiezingen afgelopen week stelt de Europese Unie voor grote problemen.

De Britse premier David Cameron, met een kleine meerderheid verkozen, heeft een grote invloed op een mogelijke Schotse afscheiding en een eventuele 'Brexit', meent Nougayrède. Cameron heeft zijn kiezers beloofd met de EU de voorwaarden van het lidmaatschap te willen heronderhandelen, maar zal mogelijk de eurosceptici teleurstellen bij het nationale referendum over de kwestie:

Niemand, niet in Berlijn, Parijs of ergens anders, wil een pijnlijk proces over het wijzigen van EU-verdragen opstarten. Dat wordt terecht gezien als een zeer risicovol spel voor Europa als geheel.

Het succes van Cameron bij de verkiezingen is een bewijs dat hij de storm van de economische crisis beter heeft doorstaan van bijna al zijn Europese collega’s. Samen met Angela Merkel is hij nu een van de “handvol politieke overlevenden’ in de EU, een positie die hem aanzienlijk politiek kapitaal zou moeten verschaffen. Desondanks heeft Cameron toegegeven aan de populistische eisen om het vrije verkeer van personen, “een van de steunpilaren van de EU” in te perken, wat zijn geloofwaardigheid op het Europees toneel flink heeft aangetast.

Europese beleidsmakers weten niet wat er nu zal gaan gebeuren. Het is onduidelijk wat voor invloed UKIP, een fanatiek eurosceptische partij, op Camerons standpunten zal hebben. Bovendien zijn er ongekend veel eurosceptici binnen zijn eigen partij. Daar komt bij dat de Britse bondgenoten:

geen idee hebben hoe het land de voordelen van de Europese onderneming opnieuw kunnen laten ontdekken en hoe het land een rol voor zichzelf in deze club op te eisen.

Nougayrède waarschuwt voor een al te enthousiaste houding ten opzichte van de Europese Unie die zo vaak tentoongespreid wordt tijdens verkiezingscampagne, aangezien “er zo veel op het spel staat en er zo veel te verliezen valt” als Groot-Brittannië, een belangrijke economische en politieke partner, uit de Unie zou stappen. Een eventuele Schotse afscheiding zou het risico op een Brexit bovendien aanzienlijk vergroten.

Als Europa Groot-Brittannië zou verliezen, dan bestaat de kans op zelfvernietiging [van de EU, red.]. Als Groot-Brittannië uit de EU stapt, komt het in onbekende wateren terecht en wordt het mogelijk een kleine, onbelangrijke speler in een geglobaliseerde wereld.

De Britse politieke klasse, met Cameron voorop, moet ervoor staan dat het binnenlandse debat over het EU-lidmaatmaatschap op een constructieve en informatieve manier plaatsvindt, zonder bangmakerij en chauvinisme die de Britse politiek al zo lang beheersen. Er kan niet meer op het spel staan, besluit Nougayrède.