Kies een taal
“Draghi garandeert dat de ECB de euro zal redden”, kondigt de Italiaanse krant Corriere della Sera aan, die verder schrijft dat de beurs van Milaan na de verklaring van de president van de Europese Centrale Bank 5,62% steeg. Op 27 juli kon de Italiaanse regering 8,5 miljard euro lenen met een looptijd van zes maanden en tegen een rente van minder dan zes procent. Volgens het dagblad komt daarmee een “banale waarheid” aan het licht:
Het is niet waar dat regeringen zonder geld en centrale banken met de rentetarieven om en nabij de nul de economie niet zouden kunnen stimuleren. Dat kunnen ze wel en dat hebben ze al gedaan, op eenvoudige doch elegante wijze: door verplichtingen aan te gaan voor de toekomst.
Ben Bernanke, de president van de Fed, het stelsel van Amerikaanse centrale banken, deed dat immers toen hij beloofde dat de rente op leningen tot tenminste eind 2014 op nul procent zou blijven, merkt Corriere della Sera op. Draghi en Bernanke helpen de economie dus door hun toevlucht te nemen tot de psychologie.
Met zijn woorden drukt Draghi geen nieuw geld en creëert evenmin liquiditeit, maar hij stelt de markten gerust en biedt iets dat tegenwoordig steeds zeldzamer wordt: vertrouwen.
De Spaanse krant El Pais is blij dat “de financiële storm over Spanje dankzij een enkel gebaar van de ECB is gaan liggen”. De “magische woorden” van Mario Draghi hadden direct effect. De beurs van Madrid steeg met zes procent en de rente op staatsleningen met een looptijd van tien jaar daalde tot onder de zeven procent. Maar, zo vraagt het dagblad zich af,
Waarom heeft de ECB niet eerder gereageerd? Eén van de veronderstellingen die door velen wordt gedeeld is dat de ECB de [Spaanse] regering heeft gestraft voor de gebrekkige wijze waarop ze de financiële crisis aanpakt. Maar toen de straf ook Italië bereikte, richtte de monetaire autoriteit het beleid weer op het doel waar regeringen dringend om vroegen: een halt toeroepen aan het speculeren met staatsschulden. Een andere mogelijke verklaring is dat Draghi nu heeft gesproken omdat de redding van Spaanse banken onherroepelijk is en het Europese Stabiliteitsmechanisme er klaar voor is […] Deze opmerkelijke actie van Draghi is slechts een eerste stap die we moeten interpreteren als een stevig bewijs dat de Europese Commissie al een besluit heeft genomen over de vorm en het werkterrein van het nieuwe Europese stabiliteitsmechanisme […].De bewering dat de ECB bereid is om te interveniëren heeft een einde gemaakt aan de speculaties tegen de euro. Daarmee is het gevaar dat de euro uiteenvalt voorlopig afgewend. Maar de ECB garandeert niet dat Spanje daarmee het gevaar van een interventie [een volledige reddingsoperatie] heeft afgewend.
El Mundo constateert op zijn beurt dat “de magische woorden van Draghi leiden tot euforie op de markten”. Het dagblad schrijft:
Tot gisteren deed de president van de ECB zijn bijnaam, Supermario, nooit eerder eer aan. Het feit dat een eenvoudige intentieverklaring deze reactie [van de markten] teweeg kan brengen, toont de kracht van de ECB. […] We zullen moeten afwachten in hoeverre de ECB in staat is onze economie te steunen, maar tussen de regels door valt te horen dat Draghi rekent op steun van Merkel om te zorgen dat Spanje en Italië onder druk van de markten niet omvallen.
In Duitsland wordt minder enthousiast gereageerd. Dagblad Die Weltbetreurt het dat “de ECB een paard van Troje blijkt te zijn”.**Het conservatieve dagblad schrijft dat Mario Draghi: “het symbool van een nieuw Europa, een Europa van hervormingen, principes en een stabiele munt” omvormt tot een organisatorische instelling met een “forse herverdeling ten laste van het noorden van Europa”, en wel in strijd met democratische processen.**
[De positieve reactie van de markten] is niet meer dan een strovuur. Internationale beleggers hebben de eurozone de rug toegekeerd en in Londen is men verbaasd over het feit dat zoveel rijke Grieken daar dure huizen kunnen kopen. Het is afgelopen met het vertrouwen, het kapitaal trekt weg uit Europa. En de ECB blijft maar bereid om alle gaten in balansen van banken en lidstaten te dichten. De bank rechtvaardigt haar actie met de bewering dat ze als enige instelling in Europa die nog functioneert in staat is om een einde te maken aan deze vertrouwenscrisis. Maar de zogenaamde hoedster van de munt maakt het alleen maar erger.
De Süddeutsche Zeitung schrijft op zijn beurt:
Het gaat erom te achterhalen of de ECB het recht heeft om Spaanse obligaties op te kopen en de rente in dat land te laten dalen. Draghi en zijn collega's hebben al 210 miljard euro in gevaarlijke staatsobligaties geïnvesteerd; dat heeft nog maar weinig resultaat opgeleverd. In politiek opzicht is de oproep aan de ECB begrijpelijk. Als monetaire autoriteit beschikt ze in theorie over ongelimiteerde financiële middelen. In deze gespannen situatie maakt haar dat zowel sterk als zwak. Sterk, omdat de centrale bank het vuur op de financiële markten snel kan blussen. Zwak, omdat daarmee geen enkel probleem wordt opgelost. Integendeel: als de brand eenmaal is geblust, is het in de lidstaten die in de problemen zitten waarschijnlijk binnenkort ook afgelopen met de bereidheid om hervormingen door te voeren.
De Britse krant The Guardian schrijft dat de belofte van Mario Draghi om alles te doen om de euro te redden, hoe moedig ook, gespeend blijft van concrete invulling:
Net als bij poker is het simpele feit dat je een belangrijke troef in handen hebt helaas niet altijd voldoende om de tafel te intimideren […].Was hij bezig het recht op te eisen om staatsobligaties op te kopen als de markten zich niet correct zouden gedragen, dat wil zeggen geen geld aan Spanje en Italië zouden lenen tegen lagere rentetarieven? [...]. Er is een reden voor het feit dat de aankoop van obligaties door de ECB al maanden is bevroren. Dat komt onder andere omdat Duitsland de neiging heeft om alles wat riekt naar een heimelijke financiering van soevereine lidstaten te verwerpen […].Bij gebrek aan duidelijkheid valt Draghi’s verklaring op verschillende manieren uit te leggen. Eén daarvan is bijvoorbeeld: zijn beleidsmakers van de eurozone deze zomer soms gewoon bezig de markten te kalmeren, waarmee ze tijd winnen om een volledig reddingsplan voor Spanje op touw te zetten?
