Slavoj Žižek

De “geveinsde naïviteit” jegens de eurosceptici

Gepubliceerd op 4 juli 2014 om 15:08

De triomf van de eurosceptici en xenofoben behaald tijdens de Europese verkiezingen en de tegelijkertijd forse kritiek op de Europese instellen roept de vraag op, zo meent Slavoj Žižek, “waarom het de xenofobe partijen zo veel tijd heeft gekost om een doorslaggevende doorbraak te maken”.

Per slot van rekening, schrijft Žižek in The New Statesman, vormt een politicus als Marine Le Pen van het Front National “een duidelijk contrast met de steriele Europese technocraten: door de zorgen van de gewone man aan de orde te stellen, brengt zij de passie terug in de politiek”.

Hoewel het succes van het Front National en ander eurosceptische partijen tijdens de verkiezingen dus geen verrassing mag worden genoemd, heeft Žižek wel een soort “geveinsde naïviteit” kunnen waarnemen in de reactie van de liberalen op de uitslag. De filosoof meent dat de "Brusselse technocraten en de populistische eurosceptische partijen van hetzelfde laken een pak zijn”:

De standaardmodus van de huidige politiek is een gedepolitiseerd bestuur van experts en belangencoördinatie. [[De enige manier waarop er meer passie op dit gebied is in te brengen - het actief mobiliseren van mensen –, is door angst toe te passen: angst voor immigranten, angst voor criminaliteit, angst voor goddeloze seksuele verdorvenheid, angst voor de excessieve staat zelf met zijn last van hoge belastingdruk, angst voor een ecologische ramp, angst voor stalkers, ….]]

Nieuwsbrief in het Nederlands

Eurosceptici zoals Le Pen trekken veel kiezers aan door de, zoals Žižek ze noemt, “heersende Europese elite” die “steeds minder in staat is te regeren”:

Kijk hoe Europa omgaat met de Griekse crisis: het zet Griekenland onder druk om de schulden af te lossen, maar verwoest tegelijkertijd de economie door de opgelegde bezuinigingsmaatregelen, waardoor de Griekse schuld nooit zal worden terugbetaald. […] De eisen en bevelen van de EU […] geven Griekenland niet eens een kans, want de Griekse mislukking is onderdeel van het spel.

Žižek meent dat de opkomst van het xenofobe populisme het “falen van links om met een alternatief voor het mondiale kapitalisme te komen”, kenmerkt. Maar het vormt ook het bewijs dat er “een revolutionair potentieel heeft bestaan, een ontevredenheid dat links niet heeft weten te mobiliseren”.

In The Guardian gaat Antony Loewenstein verder in op de argumentatie van Žižek. Tijdens een recent debat zei hij:

Het publiek bevestigt dat het sombere en racistische verleden van Griekenland, dat weinig verschilt van het heden, moet worden verworpen. Maar het vinden van een doeltreffende oplossing voor het gebruik en misbruik van nationalisme, zo geliefd onder extreemrechts en de huidige regering, is geen makkelijke opgave. Gelukkig zijn er tekenen dat veel Grieken de direct verantwoordelijken voor de huidige crisis verantwoordelijk stellen [voor de crisis, red.] en geloven ze niet mensen als IMF-voorzitter Christine Lagarde die nog steeds ontkent dat haar organisatie de meest kwetsbaren straft in Griekenland.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp