Een risicovolle maar noodzakelijke interventie

Op 11 januari is het Franse leger gestart met een militaire operatie om de opmars van de gewapende groep islamitische rebellen naar het zuiden van Mali een halt toe te roepen. Deze groep rebellen heeft sinds afgelopen voorjaar het noorden van het land in zijn macht. In reacties in de Europese pers wordt de noodzaak van de interventie over het algemeen onderschreven, maar wordt er tevens gewezen op de risico's van een dergelijke operatie.

Gepubliceerd op 14 januari 2013 om 17:01

Onder VN-mandaat opereren de Franse troepen met logistieke steun van de Britten om het Malinese leger te helpen in zijn strijd tegen de nationale bevrijdingsbeweging van Azawad, die streeft naar onafhankelijkheid voor de provincies Gao, Timboektoe en Kidal, en tegen de salafisten van Ansar Dine, die een moslimstaat willen maken van dit deel van Mali.

"François Hollande mag zich op de borst kloppen dat hij de taliban van de woestijn heeft weten tegen te houden", schrijft de Franse krant Libération. Maar de krant vraagt zich tevens af hoe het verder zal gaan met de operatie “Serval”:

Cover

Neemt Frankrijk genoegen met het stoppen van de onstuitbare opmars van de islamitische rebellen in Mali? Is het land in staat om samen met enkele Afrikaanse troepen het noorden van het land te heroveren dat al negen maanden in handen is van godsdienstfanaten die een islam willen opleggen die mijlenver af staat van de gematigde en tolerante godsdienstbeleving van de inwoners van Mali? […] Nu zullen de Franse troepen wellicht nog met open armen worden ontvangen door de moegestreden bevolking die voornamelijk tegen de islamitische rebellen is. Maar lang zullen de inwoners van Mali de aanwezigheid van de troepen van de vroegere kolonisator niet verdragen, en terecht. Er is geen militaire oplossing voor de crisis in Mali en al helemaal geen Franse.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Met het oog op de opmars van de islamitische rebellen heeft de Franse president François Hollande “het minste van twee kwaden gekozen” schrijft Le Monde. Want:

Cover

Niets doen was geen optie. Dat had anders zonder enige twijfel geleid tot een situatie waarin achteraf een nog veel groter militair ingrijpen noodzakelijk was geweest. Maar Frankrijk kan niet alleen blijven opereren. Het is eerst en vooral zaak van de West-Afrikaanse staten om Mali te helpen bij het heroveren van zijn grondgebied. En het is in het belang van heel Europa om te voorkomen dat in de Sahel een haard van jihadisten voet aan de grond krijgt.

Door in Mali in te grijpen “heeft François Hollande een risico genomen”, meent de Süddeutsche Zeitung. Toch is dat een risico dat we Frankrijk niet alleen moeten laten nemen, schrijft het Duitse dagblad:

Cover

Er moeten functionele, internationale troepen op touw worden gezet, die vooral worden gevormd door de landen van de Afrikaanse Unie. Frankrijk heeft bovendien behoefte aan militaire hulp van zijn Europese bondgenoten. […] De Europese Unie discussieert al maanden over de problemen in Mali, maar met beschamend weinig succes. […] Europa heeft vandaag de dag al te lijden onder een islamitisch terreurnetwerk dat vaste voet in Noord-Afrika heeft gekregen. Niemand kan onverschillig blijven ten opzichte van wat er aan gene zijde gebeurt van Mare Nostrum, die niet geheel toevallig zo wordt genoemd. Het gaat hier niet om de smerige achtertuin van Europa, maar om onze buren.

“Het probleem met de Franse interventie is dat die Frans is”, aldus de Tageszeitung op zijn beurt. Het dagblad uit Berlijn betreurt een “links kolonialisme” en merkt op:

Cover

[Nicolas] Sarkozy heeft veel kritiek heeft gekregen op de Franse deelname aan de militaire interventies in Libië en Ivoorkust, maar deze operaties voldeden tenminste nog aan strikte internationale randvoorwaarden. Wie had kunnen bedenken dat het presidentschap van Hollande een verslechtering zou zijn ten opzichte van Sarkozy?

Bovendien, zo waarschuwt The Independent, loopt de interventie in Mali het risico dat radicale islamisten gesterkt worden in hun opvatting dat het Westen in strijd is tegen de islam. Columnist Owen Jones schrijft:

Cover

Het is op zijn minst verontrustend om te moeten vaststellen dat [premier David] Cameron Groot-Brittannië meesleept in het conflict in Mali zonder ook maar enig overleg te plegen. We krijgen te horen dat er geen troepen worden gestuurd, maar de term ‘mission creep’ [sluipende verandering van de oorspronkelijke doelstelling] bestaat niet voor niets en een escalatie zou zeker gepaard gaan met een sterkere Britse inzet. Het Westen heeft de onhebbelijke gewoonte om zich aan te sluiten bij dubieuze bondgenoten: deze zijn verre van voorbeeldige voorstanders van democratie en mensenrechten… We zijn er allemaal verantwoordelijk voor om nauwkeurig in de gaten te houden wat onze regeringen uit onze naam doen: als we die les al niet kunnen trekken uit Irak, Afghanistan en Libië, dan wordt het een hopeloze zaak.

In Boekarest schrijft Adevărul vol bezorgdheid over de “ingrijpende gevolgen op een enorm grondgebied in Afrika” die de operatie “Serval” zal hebben, maar ook over “de veiligheid van de EU en haar inwoners, binnen of buiten de communautaire ruimte”. Desondanks schrijft het dagblad dat de interventie noodzakelijk was vanwege de "ongekende toename van het aantal islamitische cellen […] ten noorden en ten zuiden van de Sahara”. Maar, schrijft het blad verder,

Cover

Nu Frankrijk direct bij militaire operaties is betrokken, zijn vergelijkbare scenario’s zoals in Irak of Afghanistan denkbaar, maar op een grotere en complexere schaal.

“De vraag is nu of en hoe de EU zich gaat mobiliseren”, voegt European Voice hieraan toe. Dit om Brussel gevestigde weekblad vraagt zich af welke vorm de Europese defensie moet aannemen en schrijft:

Cover

Gaan de EU-lidstaten troepen sturen om met de Fransen ten strijde te trekken? Neemt de EU genoegen met het trainen van andere troepen? […] Dat islamitische troepen de woestijn controleren, een basis voor mogelijke aanvallen in de regio en in Europa, is volgens Frankrijk duidelijk een grote bron van zorg en zou dat volgens dat land voor heel Europa moeten zijn. […] De interventies en de vragen die daaruit voortvloeien zullen de gemoederen ongetwijfeld bezighouden tijdens een topontmoeting in december over samenwerking op defensiegebied. Herman Van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad, hecht veel belang aan de Europese militaire slagkracht. “Dankzij” van Mali zal de kwestie voor het eind van het jaar ook voor andere Europese leiders en burgers aan betekenis winnen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp