Kies een taal
"Als de euro schipbreuk lijdt, is het niet alleen de munt die ten onder gaat maar heel Europa en met haar het gedachtegoed van de Europese Unie." De inzet van de huidige crisis is duidelijk, bracht Angela Merkel op 13 mei naar voren. Met de financiële crisis die zich van Griekenland dreigt naar andere landen dreigt uit te breiden, is de Europese Unie in een fase terechtgekomen waar ze diepgaand veranderd uit zal komen.
Het reddingsplan van 750 miljard euro dat op 9 mei is aangekondigd, lijkt enigszins op het Marshallplan dat kort na de Tweede Wereldoorlog was opgezet voor een ineengestort Europa. Maar de puinhopen van vandaag zouden wel eens die van de Europese gemeenschap kunnen zijn, zoals deze sinds 1950 is opgebouwd. De Frans-Duitse motor die aan de oorsprong van dit proces stond, heeft zijn grenzen bereikt omdat de andere landen niet langer bereid zijn deze twee onvoorwaardelijk te volgen en Parijs en Berlijn het steeds minder eens lijken te zijn over wat de vorm en de doelstellingen van de EU moeten zijn.
Pact in gevaar
Het Europees sociaal-democratische pact van de meer of minder sterke verzorgingsstaat, van oudsher aanvaard door de conservatieven, is nu in gevaar door de onvermijdelijke strenge maatregelen om de economieën van het continent weer vlot te trekken Tot slot, terwijl de intergouvernementele methode op dit moment een rem is op coherent en doeltreffend beleid, blijft het federalisme totaal onverenigbaar met de nationale democratische eisen, wat het voorstel van de Commissie om de nationale begrotingen onder toezicht te plaatsen binnen de kortste keren zal aantonen.
Wat staat ons dan te doen? In 1950, drie jaar na de start van het Marshallplan, kwam Robert Schuman met een totaal nieuw idee, het samenvoegen van de voorraden steenkool en ijzer. Dit zou richting geven aan het herstel van het continent. Nu, in een wereld vol technologische veranderingen, zou het nieuwe idee kunnen komen van sociaal-economische spelers uit heel Europa, die opereren in netwerken met een open blik op de wereld en zeer dicht staan bij de aspiraties van de burgers. Om uit de crisis te komen, dienen de politiek leiders te laten zien dat ze in staat zijn te luisteren en hun oude denkbeelden aan de kant te zetten.
Eric Maurice
