De Bondskanselier Angela Merkel in een helikoptervlucht boven Kaboel in 2007 (AFP)

Europese 'soft power' onder vuur

Hoewel de Afghanen 20 augustus voor de tweede keer sinds 2005 naar de stembus zijn gegaan om hun president te kiezen, blijft de vrede en democratie op westerse leest er nog ver te zoeken. Volgens de Europese media willen de Europese landen een rol te spelen in dAfghanistan, maar aanvaarden ze hun verantwoordelijkheid voor de NAVO-missie slechts ten dele en dragen ze weinig bij aan de wederopbouw.

Gepubliceerd op 20 augustus 2009 om 16:08
De Bondskanselier Angela Merkel in een helikoptervlucht boven Kaboel in 2007 (AFP)

In het Poolse weekblad Polityka bekritiseert politicoloog Klaus Bachmann het gebrek aan realiteitsbesef van de Europese landen die troepen hebben in Afghanistan. Volgens hem weigeren ze de werkelijkheid onder ogen te zien om de publieke opinie niet tegen zich in het harnas te jagen: "Het huidige Polen", zegt hij, "heeft weinig weg van een land dat in een oorlog verwikkeld is. Oorlogslanden leggen militaire censuur op, zoals Israël, of beperken de burgerlijke vrijheden, zoals de Verenigde Staten. Niets van dat alles vindt plaats in Polen, het Verenigd Koninkrijk of Duitsland. De Duitse regering doet er alles aan om de interventie in Afghanistan maar geen oorlog te noemen en schildert deze af als een soort politie-opdracht. Zo wordt de illusie gewekt dat de Duitse troepen daar vooral zijn om burgers te steunen, scholen te bouwen of op te komen voor de rechten van de vrouw".

Bachmann is ook van mening dat de vrede in Afghanistan des te moeilijker te bereiken zal zijn daar de enige manier om hierin te slagen – onderhandelen met de Taliban, of we het nu willen of niet – niet ‘te verkopen’ is aan de publieke opinie, "aangezien er honderden Europese en Amerikaanse soldaten zijn omgekomen in de strijd tegen hen", de afgelopen acht jaar.

Wederopbouw kan niet slagen met 'soft power'

Het Roemeense weekblad Dilema Veche twijfelt er ook aan of de door de EU in Afghanistan toegepaste tactiek wel de beste is, en noemt "het onvermogen van de westerse landen hun verantwoordelijkheid te nemen bedroevend". Het blad richt zich met name tegen "dat complete legioen woordvoerders van het zwakke denken die ons in het hoofd hebben geprent dat het einde van het Afghaanse conflict en de wederopbouw van het land alleen met 'soft power' kan slagen. Een methode die in de mode is, want onze democratieën geven liever geld dan dat ze ter plaatse vuile handen maken naast de non-profit-organisaties en andere instellingen" die dagelijks hun werk doen samen met de Afghanen.

Nieuwsbrief in het Nederlands

"We moeten af van de illusie dat de zachte methode alleen doeltreffender is dan de harde methode en van tactiek veranderen", vervolgt Dilema Veche, "want die brengt ons ertoe de oorlog voort te zetten en zo blijven we levens verliezen. De waarheid is dat de Unie er nog niet in is geslaagd de twee manieren van actienemen te combineren: mentaal zitten wij gevangen in deze tweedeling en bestuurlijk zijn wij slachtoffer van onze eigen bureaucratie".

Europa, dat militair terughoudend is, heeft zich op financieel vlak nauwelijks méér ingezet voor de wederopbouw van de Afghaanse burgermaatschappij, meent Edward Burke in El País. Volgens deze onderzoeker bij de Spaanse Stichting voor Internationaal Onderzoek en Dialoog "heeft het opzij zetten van een op geweld gericht beleid slechts als resultaat gehad dat het stabilisatieproces langer, moeilijker en kostbaarder is geworden". Zo "hebben Europa en het Verenigd Koninkrijk in Afghanistan op dit moment als doelstelling de opstandelingen in bedwang te houden", en komen ze niet toe aan "het opbouwen van nationaal sterke en transparante instanties"’. Het gebrekkige voorbereiding door de westerse landen van deze verkiezingen zou daarvan het bewijs zijn. "De geringe Europese fondsen die bestemd zijn voor Afghanistan wijzen niet bepaald op kolossale inspanningen om ervoor te zorgen dat er een westers institutioneel model wordt gevestigd. Van de Europese donateurs hebben alleen het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en de Europese Commissie meer dan 100 miljoen euro per jaar aan Afghanistan geschonken voor noodhulp en ontwikkeling. De andere landen hebben minder gegeven dan wat ze besteden aan kleine landen in Latijns-Amerika of Afrika. Het Verenigd Koninkrijk wil tussen 2008 en 2010 minder dan 20 miljoen pond (23,43 miljoen euro) uitgeven voor regeringsactiviteiten en ondersteuning van de democratie. En de belofte van de NAVO om een ideale Afghaanse staat op te bouwen is niets meer dan pure retoriek".

Europa legt de lat te laag

"De waarheid,’ besluit Burke, "is dat Europa niet veel bijdraagt aan de opbouw van de Afghaanse staat. Er wordt hier en daar een aanvalletje uitgevoerd tegen opstandelingen, waarbij voornamelijk Engelse en Amerikaanse commando’s worden ingezet. En dat terwijl diplomaten en ontwikkelingsdeskundigen niet aan het werk kunnen vanwege de beperkingen die hun regeringen aan hun bewegingen hebben opgelegd. Het gevaar is dat er geen westers model wordt opgelegd maar dat het land op het volkomen tegenovergestelde afkoerst en dat de lat zo laag mogelijk wordt gelegd zodat de Europeanen snel naar huis kunnen".

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp