
El País betreurt het dat de paus niet van deze "uitzonderlijke gelegenheid heeft geprofiteerd om geloof, rede en cultuur verenigen". In plaats daarvan "heeft hij de herculesarbeid op zich genomen om te vechten tegen de onstuitbare secularisatie van Europa" waarvan "Spanje vreemd genoeg het operationele centrum zou zijn". Het dagblad merkt op dat Spanje inderdaad "niet langer het lichtend voorbeeld van Trente" is, het concilie dat de aanzet gaf tot de contrareformatie in de zestiende eeuw, en dat er minder gelovigen aanwezig waren dan voorzien. "Maar Ratzinger overdrijft en heeft een mooie kans laten schieten om kerk en staat nader tot elkaar te brengen".
La Vanguardia, het dagblad uit Barcelona, borduurde de pauselijke boodschap "logisch voort op de kerkelijke klacht over de teloorgang van de christelijke wortels van Europa en de mogelijke consequenties daarvan". In dezelfde krant is commentator Enric Juliana van mening dat "het katholicisme tegenwoordig over een Karolingische paus beschikt" die "een didactische taal spreekt die niemand zal kwetsen."
Slechte adviezen
Daarentegen concludeert de Süddeutsche Zeitung dat degene die Benedictus XVI geadviseerd heeft tijdens zijn reis naar Spanje slecht werk heeft geleverd. De krant uit München veroordeelt "de funeste vergelijking met de jaren 30", toen de Spaanse republiek de rol van de kerk in het land probeerde terug te dringen. Dit bewijst nog maar weer eens dat het Vaticaan zijn geschiedenis tracht te verdoezelen, in dit geval die van "de agressieve en moorddadige Spaanse geestelijkheid die het fascisme van Franco een stevig handje hielp op weg naar de overwinning." Waarom komt Benedictus XVI daar nu op terug? Omdat Spanje op sociaal gebied in de moderne tijd is beland. Het homohuwelijk, binnen een redelijke termijn kunnen scheiden, abortus, seksuele voorlichting: allemaal zonden waar Spanje in de ogen van het Vaticaan niet verzoenend tegenover mag staan.
Aan de andere kant waarschuwt Rzeczpospolita in Warschau tegen "het gevaarlijke antiklerikalisme". "De woorden van Benedictus XVI over de afname van de antiklerikale gevoelens in Spanje werd door de meeste Europese media beschreven als een aanval op de regering van José Luis Zapatero. Maar het is een feit dat gelovige Spanjaarden in de afgelopen zes jaar alle reden hebben gehad om zich aangevallen en in een hoek gedreven te voelen."
Tsjechië: voorbeeld van geloofsverlies in Europa
Dus, vindt Rzeczpospolita dat "als politici hun mond niet opendoen het niet verwonderlijk is dat de paus er wat van zegt. Net zoals wij laten zien dat we gevoelig zijn voor rechts-radicalisme. We moeten ons zorgen maken wanneer links extreme standpunten inneemt. Vooral omdat het politieke antiklerikalisme in Polen geen nieuw verschijnsel is".

De Tsjechische krant waarschuwt dat de pauselijke opmerkingen een reactie van "hussitische weerstand" zou kunnen oproepen in het land waar Jan Hus al in de vijftiende eeuw de kerk wilde hervormen. Maar "de paus, die ervan houdt om met de waarheid en zijn band met de vrijheid te schermen, zou op die manier voer kunnen zijn voor de oude en onvergetelijke hussitische anti-katholieke slogan: 'de waarheid zal overwinnen'".