Het Lidostrand van de Italiaanse badplaats Ostie.

Het belang van Zuid-Europa

Landen uit het zuiden van Europa hebben het momenteel moeilijk. Maar dat is geen reden om ze links te laten liggen, of om ze de deur te wijzen. Een Zwitserse journalist wijst erop dat het afsnijden van de mediterrane randgebieden van de EU een politieke vergissing zou zijn.

Gepubliceerd op 27 juli 2011 om 15:41
Het Lidostrand van de Italiaanse badplaats Ostie.

Er liggen cijfers op tafel, en die liegen er niet om. Met die van Griekenland, met zijn schuld van ongeveer 350 miljard euro, overeenkomend met 160 procent van zijn bruto binnenlands product (bbp), wordt nu door iedereen – de Duitsers op kop – geschermd om het wanbeleid en het (gebleken) gesjoemel van Athene aan de kaak te stellen.

Portugal, met een staatsschuld van 126 miljard euro, oftewel 88 procent van het bbp, en Italië met een schuld van zo’n 1800 miljard euro, oftewel bijna 120 procent van het bbp, komen daar meteen achteraan. In Italië komt daar nog eens de verzwarende factor bij van inefficiënte overheidsdiensten. Zo was het wanbeheer bij de vuilnisophaaldiensten in Napels op alle televisieschermen over de hele wereld te volgen.

Spanje is een geval apart

Spanje is een geval apart, aangezien de autoriteiten in Madrid bovenal te kampen hebben met de negatieve spiraal van schulden in de particuliere sector, vergelijkbaar met die in Ierland waar de noodhulp van de EU de bankensector weer vlot moet trekken. De staatsschuld van Spanje bedraagt 680 miljard euro en vertegenwoordigt ongeveer 64 procent van het bbp van het land, tegenover 1650 miljard in Frankrijk, oftewel 84 procent van het bbp aldus de kredietbeoordelaars.

Daar komt volgens de critici nog het geval bij van het verdeelde eiland Cyprus, dat in 2004 tot de Europese Unie is toegetreden en dat nu op zijn beurt om hulp vraagt, op de knieën gedwongen door de explosie op 11 juli bij een marinebasis waarbij 13 doden vielen en de belangrijkste elektriciteitscentrale van het land werd verwoest.

Nieuwsbrief in het Nederlands

De kosten voor de wederopbouw en het opnieuw in gebruik nemen van de centrale worden volgens deskundigen geschat op meer dan één miljard euro, terwijl de regering van Nicosia al tot haar nek in de schulden zit met een overheidstekort van bijna 50 miljard, oftewel 71 procent van het bbp. Dat cijfer is verwaarloosbaar vergeleken met de andere cijfers, maar toch…

Je kunt ook gewoon je schouders ophalen

Daar komt volgens de critici nog het geval bij van het verdeelde eiland Cyprus, dat in 2004 tot de Europese Unie is toegetreden en dat nu op zijn beurt om hulp vraagt, op de knieën gedwongen door de explosie op 11 juli bij een marinebasis waarbij 13 doden vielen en de belangrijkste elektriciteitscentrale van het land werd verwoest.

De kosten voor de wederopbouw en het opnieuw in gebruik nemen van de centrale worden volgens deskundigen geschat op meer dan één miljard euro, terwijl de regering van Nicosia al tot haar nek in de schulden zit met een overheidstekort van bijna 50 miljard, oftewel 71 procent van het bbp. Dat cijfer is verwaarloosbaar vergeleken met de andere cijfers, maar toch…

Wat kunnen we nog meer doen naast de hervormingen om de overheidsuitgaven in te perken, nog meer belastinginkomsten te genereren en nog meer bedrijven te privatiseren, waarvoor Griekenland zich opmaakt? Het is een optie om drastische economische conclusies te trekken door de schouders op te halen. Sommige Duitse parlementsleden deden dit door bijvoorbeeld de suggestie van de hand te doen dat Griekenland een aantal van zijn zonovergoten eilanden kon veilen om zijn kas te spekken.

Napoleon verkocht Louisiana voor 15 miljoen dollar

In het verleden hebben een aantal Europese mogendheden van deze methode gebruik gemaakt. Zo heeft Napoleon Louisiana (dat bijna het gehele midden en westen van de huidige Verenigde Staten besloeg) in mei 1803 voor 15 miljoen dollar verkocht aan de nieuwe onafhankelijke Amerikaanse staat. Met de opbrengst kon hij zijn onverzadigbare oorlogszucht financieren. Soortgelijke onheilsprofeten beweren dat Griekenland uit de eurozone gezet zou moeten worden, maar vergeten daarbij dat dat volgens het Verdrag van Lissabon helemaal niet mogelijk is.

Een simpele rekensom: laten we van de eenheidsmunt een club van deugdzame Europese landen maken waarvan het zwaartepunt in het noorden ligt. Want dat is de onwrikbare politieke realiteit van het continent. Maar een dergelijk idee, dat om het hardst wordt overgenomen door extreemrechtse populistische partijen zoals de Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders, gaat voorbij aan het lot van de mogendheid Europa die door de geschiedenis heen altijd met de Middellandse Zee verbonden is geweest. De Europese Unie afsnijden van haar mediterrane randgebieden zou een politieke vergissing zijn zolang de strategische en economische belangen van het zuiden bepalend zijn.

‘Arabische lentes’ als bron van vitaliteit voor het Europese continent

Laten we het hier niet hebben over de kolossale inbreng van Griekenland in het Europese gedachtengoed, of over de manier waarop de Europese commerciële en kapitalistische identiteit in het gebied rond de Middellandse Zee is ontstaan, zoals de Franse historicus Fernand Braudel heeft aangetoond. Laten we het hier alleen hebben over markten, arbeid en de actualiteit. Op het moment waarop de vliegtuigen van de NAVO iedere dag opstijgen van de luchtmachtbases op Sicilië en Kreta om aanvallen uit te voeren op kolonel Kadhaffi, kan niemand ontkennen dat het vaststellen van de begroting niet de enige integratiefactor kan zijn.

Niemand zal tegenspreken dat de ‘Arabische lentes’ een ongelooflijke bron van vitaliteit kunnen vormen voor het Europese continent, via Athene, Napels, Gibraltar, Barcelona en Nicosia. Berlijn, dat kapitalen heeft geïnvesteerd in het zonne-energieproject ten zuiden van de Middellandse Zee, mag dit niet vergeten. De Unie voor het Middellandse Zeegebied, een gemotiveerd maar slecht uitgedacht idee van de Franse president Nicolas Sarkozy, mag geen zachte dood sterven.

Het is een kwestie van cijfers. Puur en alleen van cijfers

Een ander, trivialer argument verdient het ook om met meer openheid behandeld te worden. Waar gaan de vindingrijke en deugdzame Noord-Europeanen op vakantie zodra de lopende banden bij de Duitse autofabrikanten of de Finse Nokia-fabrieken tot stilstand zijn gekomen? Je hoeft deze dagen in Brussel maar even je neus buiten de deur te steken om de eindeloze stoet Nederlandse caravans, waarschijnlijk gevuld met PVV-kiezers, naar Frankrijk te zien afzakken. Komt dat door de geografie? Zeker. Maar dit betekent ook dat niet alle landen over één kam geschoren kunnen worden.

Volkeren en landstreken hebben niet dezelfde lotsbestemming, noch dezelfde pluspunten die met elkaar vergeleken kunnen worden. We moeten er dus voor zorgen dat de slechte leerlingen van de klas beter hun best gaan doen in plaats van hen de deur te wijzen (enkele jaren geleden werd het voorbeeld van de Spaanse boom nog de hemel in geprezen, zelfs in Duitsland). Griekenland heeft eeuwenlang, ter meerdere eer en glorie van Europa, de fraaiste temperamentvolle miljardairs, reders en onderhandelaars voortgebracht. De schepen van hun afstammelingen varen nog steeds. Maar zonder belasting te betalen. En daar wringt de schoen. Het is een kwestie van cijfers. Puur en alleen van cijfers.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!