Kunstwerk van David Černý: een opgestoken middelvinger naar de Praagse Burcht waar de president van Tsjechië zetelt.

Lot Tsjechië in handen van nieuwkomers

De sociaaldemocraten zijn de grote favoriet bij de parlementsverkiezingen van 25 en 26 oktober. Echter, om te kunnen regeren hebben zij de steun nodig van nieuwe politieke formaties die bekend staan om hun onberekenbare karakter en die mogelijk een bedreiging vormen voor de positie van het land in de EU en de NAVO.

Gepubliceerd op 25 oktober 2013 om 14:53
Kunstwerk van David Černý: een opgestoken middelvinger naar de Praagse Burcht waar de president van Tsjechië zetelt.

Het lijkt alsof er tijdens deze verkiezingen niet veel op het spel staat. Maar de uitslag kan talloze uitdagingen bieden, met name op het gebied van de onvoorspelbaarheid van het Tsjechische buitenlandse beleid. Uit de peilingen blijkt dat de sociaaldemocraten geen andere keus hebben dan allianties te sluiten. Dat kan met partijen zijn die de verankering van Tsjechië in de transatlantische zone ter discussie stellen of met partijen die de buitenlandse politiek voor populistische doeleinden uitbuiten.

In de eerste categorie valt de Communistische Partij van Bohemen en Moravië (KSČM) die het vertrek van Tsjechië uit de NAVO eist. In de tweede horen ANO [‘ja’ in het Tsjechisch. De politieke beweging van de van oorsprong Tsjechische miljardair Andrej Babiš, red.], Dageraad van Directe Democratie [de populistische beweging van de Tsjechisch-Japanse Tomio Okamura, red.], alsmede de SPOZ [de Burgerrechtenpartij van president Miloš Zeman, red.]. Bij deze partijen lijken de beslissingen op het gebied van buitenlands beleid niet te worden geleid door enige vorm van ideologie, maar eerder af te hangen van de publieke opinie of het humeur van de leden.

Confrontatie met Warschau

Buitenlands beleid ontbreekt volledig in het verkiezingsprogramma van de Dageraad. ANO heeft een mooi hoofdstuk aan het onderwerp gewijd en kan rekenen op steun van Pavel Telička, voormalig Europees Commissaris (van mei tot oktober 2004) en hoofdonderhandelaar tijdens het proces voor de aansluiting van Tsjechië bij de EU. Als Babiš, een ervaren zakenman, ‘zaken’ aanschaft, eist hij dat ze functioneel zijn, of anders gezegd: volgzaam. En dat eist hij ook van Telička. Als Polen hem niet bevalt [Babiš spreekt zich kritisch uit over de kwaliteit van uit Polen afkomstig voedsel, red.] dan zou hij wel eens de confrontatie met Warschau aan kunnen gaan op een groter strijdtoneel, bijvoorbeeld het Europese.

Dit vooruitzicht is verontrustend voor Tsjechië omdat we daarmee het risico lopen in situaties terecht te komen waarbij de regering en het parlement onze verbintenis met de NAVO, en zelfs met Washington, moeten herbevestigen. Dit geldt ook voor de betrekkingen met de instabiele EU, die voortdurend wordt geconfronteerd met de problemen van de eurozone en vecht voor het behoud van haar eigen integriteit, die onlangs nog werd beproefd door Groot-Brittannië. [[De buitenlandse betrekkingen van de EU zullen onophoudelijk de standpunten en het beleid van Tsjechië op de proef stellen.]]

Nieuwsbrief in het Nederlands

Nabuurschapsbeleid

En wat zal het standpunt van de volgende regering en het Ministerie van Buitenlandse Zaken inzake het Oostelijk Partnerschap zijn? Hoe zullen de betrekkingen tussen Praag en Moskou zijn? In hoeverre zal Tsjechië zich verbinden aan het nabuurschapsbeleid van de EU, bijvoorbeeld met Noord-Afrika? Welk standpunt moet het land innemen betreffende de betrekkingen tussen Brussel en Washington en de onthullingen van spionage van de VS? Er zijn zoveel vragen dat de antwoorden eenheid en continuïteit van de Tsjechische politiek vereisen. Tenminste, als Praag niet als een onvoorspelbare speler te boek wil komen te staan.

De situatie van de ČSSD is niet om te benijden. Bepaalde politieke krachten die nu de kans krijgen om tot het parlement toe te treden zullen mogelijk een werkelijk desastreuze impact kunnen hebben (zoals de KSČM en de Dageraad van Directe Democratie). Anderen zullen moeten schipperen of marchanderen met hun steun aan de regering (ANO, SPOZ). Voor sommige beslissingen (zoals de deelname van Tsjechische troepen aan NAVO-missies) is het voorstelbaar dat de ČSSD kan rekenen op steun van de rechterflank van het parlement (de conservatieven van TOP 09 en de liberalen van ODS). Want hoewel deze partijen oppositie voeren op het gebied van binnenlands beleid, vormen zij op het vlak van buitenlands beleid een veel betrouwbaardere partner dan al die politieke ‘buitenaardse wezens’, de politieke UFO’s.

Publieke opinie

“Nieuwe moraal”

“Wie van hen zal het redden?”, vraagt Mladá Fronta Dnes af, als bijschrift van een foto van de tien partijleiders die het tegen elkaar opnemen bij de parlementsverkiezingen van 25 en 26 oktober. Het dagblad interviewde voor de gelegenheid twintig Tsjechische bekenheden en intellectuelen om hun verwachtingen in kaart te brengen. Hieruit komt naar voren dat er sprake is van een “Nieuwe moraal in de politieke klasse” en van “een gehechtheid aan de beginselen van de parlementaire democratie en een visie die verder reikt dan slechts één regeringsperiode”.
“Vandaag om 14u begint een van de belangrijkste verkiezingen sinds de val van het communisme” in 1989, schrijft een andere krant, Lidové noviny. Dit dagblad vestigt de aandacht op:

het reële gevaar dat de communisten aan de macht komen, want een minderheidsregering van sociaaldemocraten met steun van de communisten is het meest waarschijnlijke scenario na de verkiezingen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp