Kies een taal
*“Eerst de immigranten, nu jullie”.* Dit stond te lezen op flyers die deze week verschenen in de wijk met homoclubs in Athene. Nu het geweld tegen immigranten en etnische minderheden in heel Griekenland escaleert, zijn aanhangers van de ultrarechtse Gouden Dageraadpartij ook begonnen met een haatcampagne tegen homoseksuelen en mensen met een handicap.
Deze fascisten marcheren in zwarte T-shirts en met fakkels door Athene, terroriseren etnische en seksuele minderheden, zwaaien met insignes die verdacht veel lijken op een mislukt hakenkruis en laten zich minachtend uit over de politiek. En toch worden ze in heel Europa nog steeds beschouwd als niet meer dan een symptoom van de economische crisis in Griekenland.**
Aanvallen op klaarlichte dag
**Ooit ging extreemrechts tuig alleen 's nachts de straat op omimmigranten aan te vallen. Nu doen ze dat ook op klaarlichte dag en deinzen ze absoluut niet terug voor de gevolgen, omdat die er nauwelijks zijn. De afgelopen weken steeg niet alleen het aantal aanvallen, maar ook het daarbij gebruikte geweld is toegenomen. Als migranten van zulke aanvallen aangifte gaan doen bij de politie, lopen ze het risico te worden gearresteerd.
Geweld tegen immigranten heeft in Griekenland niet alleen een lage prioriteit, bovendien bestaat de achterban van Gouden Dageraad grotendeels uit politiemensen. Opiniepeilingen na de Griekse verkiezingen van mei 2012 zouden aantonen dat in sommige stedelijke districten soms wel 50% van de politieagenten op deze racistische partij had gestemd, die inmiddels 7% van de zetels in het Griekse parlement heeft.**
Racisme is afleidingsmanoeuvre geworden
**Messteken, flinke klappen en aanvallen met motoren zijn zo zeer routine geworden dat immigranten in grote delen van de Griekse hoofdstad niet langer in hun eentje naar buiten durven. Hoewel Griekenland lange tijd een grote migrantenpopulatie had – 80% van de vluchtelingen naar de Europese Unie arriveren in Griekse havens – zijn de families die destijds op zoek naar veiligheid hier terechtkwamen nu bang voor het lot van hun eigen kinderen. Uit een recent rapport van Human Rights Watch, 'Hate on the Streets’, blijkt dat "nationale autoriteiten, net als de EU en uiteindelijk het gros van de internationale gemeenschap, op grote schaal een oogje dichtgeknepen" ten aanzien van het geweld tegen buitenlanders in Griekenland.
Een oogje dichtknijpen is al erg genoeg. Maar nu heeft de Griekse minister voor openbare orde, Nikos Dendias, ervoor gepleit om met harde hand te gaan optreden tegen immigratie, die hij omschreef als “invasie” en “een bom onder de fundering van de samenleving”. Veelzeggend was bovendien Dendias bewering dat de aanwezigheid van buitenlanders in Griekenland een grotere bedreiging vormde dan de economische crisis, een boodschap waar hij ongetwijfeld de muren van Athene mee vol zou kalken als dat zou kunnen. Het aanwakkeren van racisme is een afleidingsmanoeuvre geworden om de aandacht van het verbitterde volk af te leiden van regering en schuldencrisis. Net als veel andere tanende centrumrechtse regeringen praat de coalitie van de Nieuwe Democratiepartij extreemrechts na, waarmee ze eerder inspeelt op de openlijke vreemdelingenhaat dan dat ze die de kop indrukt. Met steun van minister Dendias is de politie nu bezig immigranten op te pakken, waardoor duizenden mensen bij invallen in heel Athene en naburige steden worden gearresteerd en afgevoerd - een programma dat zonder ook maar een spoor van ironie is vernoemd naar Zeus Xenios, de Griekse god van de gastvrijheid.**
Griekenland en Europa tolereren dit racisme
**Zoals zoveel vele fascistische groeperingen beweert de Gouden Dageraadpartij dat ze de gemarginaliseerde arbeidersklasse vertegenwoordigt. De partij verklaart zichzelf tot vijand van het failliete democratische systeem, zoals vele extreemrechtse partijen in Europa, en zet de woede onder de bevolking tegen het neoliberale economische wanbeleid naar haar hand. Hoewel de partij beweert zich te verzetten tegen bezuinigingsmaatregelen heeft ze zelf geen economisch doel: ze hanteert als tactiek alleen maar geweld, misselijkmakend racisme en het zaaien van tweedracht. De regeringen van Griekenland en Europa lijken bereid dit fenomeen te tolereren als maatschappelijke kosten van een aanhoudende consensus op het gebied van bezuinigingsmaatregelen.
De Europese Unie werd na de Tweede Wereldoorlog opgericht om te zorgen voor sociaal-economische eenheid op een door het fascisme verscheurd continent. In het huidige Griekenland wordt de Gouden Dageraadpartij behandeld als serieuze politieke partij, ondanks het feit dat haar leden het democratische proces schuwen en de neiging vertonen om politici van de oppositie op televisie aan te vallen.**
Prijs van fascisme is wreder dan overheidsschuld
**Lang nadat de nazi’s in Duitsland 1993 de macht hadden gegrepen, nadat de Rijksdag in brand was gestoken en antisemitisch geweld het officiële staatsbeleid was geworden, bleven Europese regeringen meer bezorgd over de kans dat er een socialistisch Duitsland zou ontstaan dan een fascistische natie. Voor veel wereldleiders bleef het bijna tot aan de Tweede Wereldoorlog van groter belang dat Duitsland zijn eigen schulden afbetaalde. Het is een vermoeiende retorische techniek om een historische parallel met het nazisme te trekken, waar linkse en rechtse commentatoren nog verder afbreuk aan hebben gedaan door deze vergelijking door te trekken in discussies over voedseletikettering en overenthousiaste verkeerscontroles. In dit geval is er echter geen sprake van retorische technieken.
Heuse fascisten in echte zwarte T-shirts marcheren werkelijk rond in Athene en zwaaien met hakenkruizen en brandende fakkels. Ze verminken en vermoorden etnische minderheden, terwijl regeringen in de hele wereld daar beangstigend ontspannen mee omgaan, zolang het Griekse volk zijn schulden maar blijft afbetalen aan de Europese elite. Als geschiedenislessen uitsluitend worden onderwezen door ze domweg uit het hoofd te leren, bestaat de kans dat ze makkelijk in de wind worden geslagen op het moment dat ze juist het hardst nodig zijn. Dit keer moet Europa bedenken dat de prijs voor het koesteren van fascisme oneindig veel wreder en duurder is dan welke overheidsschuld ook.**
