Kies een taal
De deelnemers aan de sessie zien er gespannen uit en wisselen wat stijve begroetingen met elkaar uit voordat ze tegen de muur gaan leunen. Alsof ze bang zijn om plaats te nemen op de stoelen die net als bij een groepstherapiesessie in een kring staan opgesteld. Of misschien hebben ze moeite om toe te geven dat ze simpelweg ten einde raad zijn omdat hun schulden ze boven het hoofd zijn gegroeid.
Maar zodra de gespreksleidster de zaal binnenstapt, wordt de ijzige sfeer enigszins doorbroken. Het is zes uur ‘s avonds en we zijn in het hartje van Athene in Ekpizo, een hulporganisatie die Grieken met overmatige schuldenlasten helpt als zij er niet meer op eigen kracht uit kunnen komen. “Al ruim anderhalf jaar hoor ik steeds hetzelfde verhaal”, vertelt Lila Linardatou die voor Ekipzo werkt. Ze is juriste en probeert adviezen te geven aan degenen die met hun bank een afbetalingsregeling overeen willen komen. “Ons doel is om erger te voorkomen”, zegt ze. Meer dan zesduizend mensen hebben al aangeklopt bij Ekipzo waar juristen, psychiaters en psychologen – allemaal vrijwilligers – proberen om de helpende hand te bieden aan mensen die door de crisis op het randje van de afgrond balanceren.
Schulden in allerlei soorten en maten
Naarmate de tijd verstrijkt ontspannen de deelnemers zich steeds meer. Hun uiteenlopende ervaringen illustreren dat schulden zich in allerlei soorten en maten kunnen aandienen. Consumenten die een creditcard gebruiken om de schulden op een andere creditcard mee af te betalen. Kostwinners die zich vanwege gezondheidsproblemen “tot aan hun nek” in de schulden hebben gestoken en er nooit meer in geslaagd zijn om daaruit te komen. Weer anderen bevinden zich in een uitzichtloze situatie en wachten op een uitweg die nooit zal komen.
“De situatie is onhoudbaar. De creditcardmaatschappijen bellen ons wel tien keer per dag om ons te bedreigen”, vertelt Konstantinos Venerdos, die onlangs met pensioen moest om gezondheidsredenen. “Ik heb een verzoek voor een schuldsaneringsregeling ingediend, maar de banken trekken zich daar niets van aan. Ik heb nog maar 5 euro op zak om de rest van de maand mee door te komen en de paniek slaat mij om het hart. Ik denk steeds vaker aan zelfmoord om aan dit alles een einde te maken. Maar ik denk ook aan mijn zoon. Wat zal er van hem worden als ik de pijp aan Maarten geef?”, zegt hij.
Vier deelnemers hebben al zelfmoord gepleegd
Anderen hebben de daad al bij het woord gevoegd: “Vier deelnemers aan de groep hebben zich de afgelopen maanden al van kant gemaakt en tientallen anderen houden het alleen nog maar vol dankzij medicijnen. We moeten iets doen om nog meer slachtoffers te voorkomen”, aldus Mikela Christodoulou, een andere werknemer van Ekipzo.
Omdat de mensen die bij Ekipzo komen onder een ondraaglijke hoeveelheid stress staan, hebben ze ook fysieke gezondheidsproblemen die meestal het gevolg zijn van hun psychische toestand, met name hart- en maagklachten. “Ik heb net gehoord dat ik een maagzweer heb”, vertelt Dimitri. “Ik ben nog nooit iemand in mijn leven ook maar één drachme verschuldigd geweest. Maar nu lukt het me niet meer om mijn lening terug te betalen”, vervolgt de voormalige middenstander die zijn achternaam niet wil zeggen. Vorig jaar heeft hij zijn winkel moeten sluiten vanwege de financiële crisis.
In de psychotherapiesessie worden geen zondebokken gezocht, maar mensen worden wel op hun verantwoordelijkheden gewezen: “Ik erken dat ik in een uitzichtloze spiraal terecht ben gekomen. Ik gebruikte een creditcard om de schulden van een andere creditcard mee af te betalen”, doet Mario, ambtenaar, uit de doeken. “Door al die aanlokkelijke aanbiedingen van banken heb ik nu wel twintig verschillende creditcards. Maar mijn salaris is al meerdere keren verlaagd en nu ben ik bang dat ik op straat zal belanden.”
