Ontmoeting van de Roemeense premier Victor Ponta met de Chinese president Xi Jinping in Peking op 2 juli.

Roemenië gaat geluk beproeven in het Oosten

Roemenië stond tot nu altijd wantrouwend tegenover Rusland en China. Afgelopen week bracht de Roemeense regering echter zowel een bezoek aan Peking als Moskou. Gaat het om economisch pragmatisme of is het een ideologische keuze?

Gepubliceerd op 15 juli 2013 om 13:29
Ontmoeting van de Roemeense premier Victor Ponta met de Chinese president Xi Jinping in Peking op 2 juli.

In Moskou en Peking zijn onlangs belangrijke kaarten voor de toekomst van Roemenië op tafel gelegd. Roemenië kreeg het aanbod zijn buitenlandbeleid een nieuwe wending te geven, die ofwel een aanvulling op, ofwel concurrentie voor of ondermijning van zijn westerse beleid zou kunnen betekenen, afhankelijk van de visie of de huidige belangen van de Roemeense leiders.

Tot nu toe zag Roemenië er niets in om cadeautjes uit het Oosten aan te nemen. Daardoor liep het misschien belangrijke zakelijke kansen mis, maar behield het wel zijn politieke koers die op het Westen georiënteerd is, evenals een kostbare handelingsruimte voor een land dat op de grens van twee werelden ligt.

Goedkoper gas

Maar opeens lijkt pragmatisme boven historische dilemma´s te gaan, waarbij het niet duidelijk is of deze ommezwaai van het Roemeense buitenlandse beleid gebaseerd is op een weldoordachte strategie of simpelweg wordt ingegeven door onwillekeurige reacties op prikkels vanuit Moskou en Peking. Het gaat om twee landen die moeilijk met elkaar te vergelijken zijn: Rusland, dat zijn diplomatieke offensief baseert op oude rancune maar ook op evidente handelsbelangen, en China, dat streeft naar expansie van zijn wereldwijde macht en vlaggetjes prikt op de landkaart van zijn economische overwinningen.

De Roemeense minister van Buitenlandse Zaken werd in Moskou [van 8 tot 10 juli, red.] met veel ceremonieel ontvangen, als de afgezant van een bevriend land. Hij ondertekende er een routekaart met een tijdschema voor bilaterale besprekingen in 2013 en 2014, en vertrok weer met de belofte dat uit Rusland geïmporteerd gas goedkoper zal worden, omdat de tussenhandel wordt geschrapt.

Nieuwsbrief in het Nederlands

En wat heeft Roemenië te bieden in ruil voor deze nieuwe vriendschap met Moskou? Meer flexibiliteit? Onderhandelingen over de toekomst van Moldavië? Een tweeledige as Boekarest-Washington en Boekarest-Moskou, overeenkomstig de suggestie van de voormalige Amerikaanse president George Bush, die Roemenië al als een brug tussen Rusland en het Westen zag? Of een koerswijziging?

Springplank voor de Russen

Het Kremlin beschouwt Roemenië als een territorium dat zich aan de Russische invloedssfeer heeft onttrokken, maar ook als een geschikt gebied om te heroveren of te dwarsbomen. Als de betrekkingen met Moskou weer warmer worden, kan dit als springplank dienen voor ofwel de Russen, ofwel de Roemenen, maar het is moeilijk voor te stellen dat beide partijen dan als winnaar uit de bus kunnen komen.

De dans met Peking is subtieler. In eerste instantie zou Roemenië kunnen profiteren van de Chinese investeringen, waar China zelf ook profijt van zal hebben. Voorlopig is premier Victor Ponta goed ontvangen in China [van 30 juni tot 2 juli, red.], ook al is hij niet met concrete beloften en getekende contracten teruggekeerd. Het was een eerste stap, die symbolisch verband houdt met de macht: Ponta heeft de hand geschud van degenen die de besluiten over grote investeringen mogen nemen.

China heeft al lang geleden een strategische kaart getekend van de landen waar het voet aan de grond wil krijgen en van waaruit het dan niet alleen het nationale beleid van het betreffende land, maar ook het regionale beleid kan beïnvloeden. China is stap voor stap op weg om Europa te veroveren, en koers van de Amerikaanse dollar is afhankelijk van Peking. Terwijl de ineenstorting van de Chinese economie - die door tal van westerse analisten is voorspeld - nog op zich laat wachten, richt de economische expansie van deze grote mogendheid zich op de rijkdommen van Afrika en Latijns-Amerika.

Een droomhuwelijk

Tijdens zijn eerste Europese rondreis bood de Chinese premier Duitsland een ´droomhuwelijk´ aan, waarna hij Zwitserland ervan overtuigde een vrijhandelsovereenkomst met China te ondertekenen. Zürich, de stad van de grote banken, wil uitgroeien tot een Europees centrum voor transacties met de yuan, de munteenheid van communistisch China, terwijl de Chinese verzekeringsgroep Ping An onlangs het beroemde Lloyd's Building in de Londense City heeft overgenomen. De grootste haven van Griekenland, Piraeus, is in Chinese handen, en dat geldt ook voor de helft van de bedrijven in IJsland. De Chinezen hebben bovendien een aantal van de beroemdste Franse wijndomeinen overgenomen.

Het gaat daarbij om winstgevende zaken, maar ook om veroveringen met een diepere betekenis, waarmee China wil laten zien dat het de wereld kan domineren met vreedzame middelen, met ´soft power´, ook al heeft het land zijn militaire arsenaal evenmin verwaarloosd. China laat zich wereldwijd gelden door middel van levensvatbare en moedige projecten.

Zo wil China binnen nu en 2025 een spoorlijn aanleggen tussen Shanghai en Londen, maar voor die tijd zou het nog andere landen uit de bufferzone [tussen Europa en Azië, red.] aan zich willen binden, die in de nabije of verre toekomst interessant zouden kunnen zijn. Op deze Chinese kaart staan onder andere de Balkanlanden, maar Roemenië heeft tot op heden geprobeerd zijn blik op het Westen gericht te houden en de cadeaus van Peking af te wimpelen. Daardoor liep het weliswaar kansen mis, maar behield het een grotere speelruimte voor de toekomst.

Roemenië richt zijn blik op het Oosten op een moment dat Rusland en China aan hun eigen, gemeenschappelijke machtspositie bouwen. En terwijl Rusland en China gezamenlijke marine-oefeningen uitvoerden, lieten de Roemeense premier en zijn minister van Buitenlandse Zaken zich in Peking en Moskou omhelzen.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp