Kies een taal
Sommigen hebben ze opgeruimd en ingeleverd bij de autoriteiten, zoals een Colt en Winchester worden ingeleverd bij de dorpssheriff. Anderen blijven ze gebruiken, om financiële redenen of om te kunnen overleven. Ze liggen verborgen tussen de kades van Tunesische havens, of open en bloot in de Calabrese wateren. Drijfnetten, de moordnetten van de zee, die in 2002 door de Europese Unie werden verbannen, zijn in Italië de belangrijkste doodsoorzaak van potvissen en dolfijnen die tegen deze onzichtbare muren opzwemmen.
Afgelopen 6 oktober heeft Brussel een ultimatum gesteld om een einde te maken aan deze zeeoorlog. Italië heeft twee maanden de tijd om dit hoofdstuk af te sluiten. Zestig dagen om tien jaar van illegale praktijken uit te wissen. Dit geduld heeft Europa ruim 200 miljoen euro gekost, het bedrag dat door de Europese Commissie beschikbaar is gesteld voor de omschakeling van drijfnetten op andere visserijmethoden die minder belastend zijn voor het milieu. Maar nadat de cheques waren geïnd bleven Italiaanse vissersboten hun spooknetten uitzetten.
Nog maar een jaar geleden leek de vrede tussen de vissersboten en de kustwacht binnen handbereik, met de wapenstilstand van de vissers van Bagnara Calabra, in de provincie Reggio Calabria, die tijdens een drukbezochte persconferentie op 24 juni vorig jaar hun drijfnetten inleverden bij de autoriteiten in ruil voor enkele vergunningen voor de beugvisserij. Weinigen hebben echter hun voorbeeld gevolgd.
Alleen al tussen 2005 en 2009 is 2.800 kilometer aan drijfnetten in beslag genomen, wat vrijwel neerkomt op de afstand tussen het Italiaanse Agrigento en Londen. Tijdens de eerste negen maanden van 2011 zijn echter 93 overtredingen vastgesteld waarbij 221 kilometer aan illegale netten in beslag is genomen: een toename van 64 procent ten opzichte van 2010.
Illegale vissers omzeilen de wet met diverse trucs
De stichting Pew Environment heeft een lijst gepubliceerd met 330 vaartuigen die zich schuldig maken aan visserij met illegale netten. 103 daarvan hebben geprofiteerd van aanzienlijke vergoedingen van de EU en de Italiaanse staat (meer dan 12,5 miljoen euro tussen 1998 en 2006) om van drijfnetten over te schakelen op andere methoden die minder schade aan het milieu berokkenen. Maar toen het geld eenmaal binnen was, bleven ze doorgaan met hun illegale praktijken. Zoals het vaartuig San Francesco I uit Palermo, dat in 2004 een vergoeding ontving van 37.000 euro en in de afgelopen jaren zes keer is beboet. Of de Patrizia, een vissersboot die in 2007 maar liefst vier keer werd beboet tussen Lipari en Milazzo, na ongeveer 249.000 euro aan omschakelingspremie te hebben ontvangen.
De kustwacht vermoedt dat de vergoedingen die zijn verstrekt om op andere visserijmethoden om te schakelen juist zijn gebruikt om duur materiaal aan te schaffen waarmee deze verboden vormen van visserij op nog efficiëntere wijze kunnen worden voortgezet.
Sinds de drijfnetten op de zwarte lijst staan, heeft onderzoek diverse trucs aan het licht gebracht waarmee de illegale vissers wetten en controles omzeilen. Vaak worden legale visserijmethoden gebruikt om de verboden praktijken toe te dekken: “Aangezien onder de visserijvergunningen vrijwel altijd ook het gebruik van de beuglijn valt”, schrijft Vittorio Alessandro, commandant van de kustwacht, “verklaart de bemanning dat de zwaardvissen aan boord met haken zijn gevangen, terwijl die in werkelijkheid door hen zelf in de bek van het dier zijn aangebracht.”
Illegale visserij zou anderhalf miljard euro opbrengen
Een andere methode die wordt gebruikt, is het samenvoegen van meerdere korte drijfnetten, van maximaal 2,5 kilometer lang, die zijn toegestaan voor gebruik binnen tien mijl voor de kust. “Er worden zeer lange netten gebruikt die bestaan uit kortere stukken met een grootte die wél is toegestaan. Als al deze stukken aan elkaar worden bevestigd, veranderen ze in gigantische drijfnetten, waarin tientallen ton zwaardvis wordt gevangen.”
‘Vrijhavens’ vormen de uitvalbasis van de stropers waar kilometers en kilometers aan drijfnetten verborgen worden gehouden. Een voorbeeld van zo’n vrijhaven is Biserta, in Tunesië. Hier meren de vissersvaartuigen van de Italiaanse stropers aan, lossen zij hun legale netten en worden de drijfnetten aan boord gebracht. In 2010 zijn in Biserta drie vissersvaartuigen onderschept die op veertig mijl ten noorden van de Afrikaanse kust op het punt stonden om hun illegale netten binnen te halen. Bij deze operatie is bij het eerste schip ongeveer 11.000 meter net in beslag genomen en bij het tweede schip ongeveer 15.500 meter, naast duizend kilo zwaardvis.
In het laatste dossier ‘Mare Monstrum’ van de Italiaanse milieuorganisatie Legambiente beweren onderzoeksautoriteiten dat er in de illegale sector niet alleen ongeorganiseerde vissers werken, maar heuse crimininele organisaties (ook de maffia), die van al het mogelijke zijn voorzien om elke vorm van leven uit de zeeën weg te vagen."Wellicht is het geen toeval dat juist in Sicilië, Campania en Calabria de drijfnetten, of andere vormen van illegale visserij, al tijden de regel vormen". Volgens een rapport van de ondernemersorganisatie Confesercenti is alleen al de legale visserij jaarlijks goed voor circa twee miljard euro. Het is moeilijk te schatten hoeveel de illegale visserij opbrengt, maar volgens onderzoekers zou dit dicht in de buurt komen van anderhalf miljard euro.
