Kies een taal
Met bijna de helft van het internationale bruto binnenlands product (BBP) en bijna een derde van het totale handelsvolume wereldwijd zijn de Europese Unie en de Verenigde Staten al de grootste handels- en investeringspartners ter wereld. Mochten ze erin slagen om tot overeenstemming te komen over hun ambitieuze vrijhandelsakkoord, dan zullen de economische activiteiten van alle EU-lidstaten en de Verenigde Staten samen een zeer sterke groei vertonen. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de traditionele intracommunautaire handelsrelaties hierdoor echter minder sterk worden. Een ander gevolg is dat bepaalde lidstaten minder afhankelijk worden van de Europese interne markt, die toch een van de voornaamste successen en voordelen van de Europese integratie mag worden genoemd.
Verdubbeling handel tussen Duitsland en VS
De interne markt wordt gevormd door vier pijlers, te weten vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal, en is de grootste economische ruimte ter wereld. Dankzij deze markt konden de vele administratieve en technische barrières tussen de binnenlandse markten van de lidstaten onderling opgeheven. Het uit de weg ruimen van de belemmeringen op het gebied van regelgeving in het handelsverkeer met de Verenigde Staten en het verlies van de huidige voordelen die [de EU-lidstaten] het recht geven op een voorkeursbehandeling op de Europese interne markt, zullen vrijwel zeker leiden tot verschillen in handelsbetrekkingen.
Mogelijk komt er een praktische verdubbeling van het handelsverkeer tussen Duitsland en de Verenigde Staten. Datzelfde zou kunnen gelden voor de totale omzet in het handelsverkeer tussen de Verenigde Staten en Italië, Griekenland en Portugal. Naar verwachting zou het handelsverkeer tussen Duitsland en Frankrijk daarentegen met 23 procent kunnen dalen en tussen Duitsland en het Verenigd Koninkrijk zelfs met 40 procent. [[De voordelen van de Europese interne markt zijn vaak het denkbeeldige cement dat de Europese Unie bijeenhoudt.]] De vraag is dus of een verzwakking van het economische partnerschap geen direct effect op de Europese “eenheid” in haar geheel zal hebben.
Verschil Noord- en Zuid-Europa wordt niet groter
In deze context moeten we beslist voor ogen houden dat dit vrijhandelsakkoord tussen de EU en de Verenigde Staten, hoe ambitieus het ook is, waarschijnlijk niet zal leiden tot een vergelijkbare harmonisatie als de bestaande harmonisatie tussen de EU-lidstaten onderling [en dat die daarmee zou kunnen concurreren]. Er kan dus geen sprake zijn van een eventuele Euro-Amerikaanse Unie en evenmin van de Verenigde Staten van Euro-Amerika. Bovendien kan het instellen van een trans-Atlantische vrijhandelszone zelfs helpen om voortgang te boeken bij het proces ter voltooiing van de interne markt en bij het vrijgeven van terreinen waar nog sprake is van excessieve regelgeving en gedeeltelijke barrières in het handelsverkeer.
Het faciliteren van handelsverkeer tussen de Verenigde Staten en de EU leidt tot een verhoging van de economische activiteiten en tot een verlaging van de productiekosten en inkoopprijzen. Dit vertaalt zich in een toename van de economische groei. De landen die het meest profijt hebben van het akkoord zijn de lidstaten die van oudsher al goede handelsbetrekkingen hebben met de Verenigde Staten, zoals het Verenigd Koninkrijk en Ierland. [[Toch zullen ook de economieën van Spanje en Italië een sterke stijging van de groei laten zien, omdat hun dure importproducten uit EU-lidstaten deels vervangen zullen worden door goedkopere producten uit de VS.]] Een van de conclusies uit een rapport van de Duitse denktank Bertelsmann-Stiftung over de onderhandelingen tussen de EU en de VS luidt overigens dat het trans-Atlantisch vrijhandelsakkoord de verschillen tussen de noordelijke EU-landen met hun traditioneel sterke economieën en de door de crisis zo zwaar getroffen zuidelijke EU-landen niet groter zal maken. Het tegendeel lijkt eerder het geval.
De grote verliezers: de BRIC-landen
De vrijhandelszone tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten is het voornaamste bilaterale handelsakkoord in de geschiedenis, niet alleen qua volume in handelsverkeer, maar vooral vanwege de invloed op de internationale handel in zijn geheel. Het akkoord tussen de twee belangrijkste aanjagers van de wereldeconomie is een duidelijk signaal, afgegeven door twee partners die krachtig genoeg zijn om nieuwe regels voor de wereldwijde economische markten in de 21e eeuw te bedenken en om die markten te beïnvloeden.
De opstellers van het rapport beweren dat de mogelijke voordelen voor de ondertekenaars van het akkoord door verliezen in andere landen zullen worden gecompenseerd. Naar alle waarschijnlijkheid zullen de BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China), wier export naar de Europese Unie en de Verenigde Staten met 10 procent respectievelijk 30 procent zou kunnen dalen, er het meeste onder te lijden hebben.
Verkiezingen win je niet met vrijgeven handel
Tot slot [zo signaleert het rapport], moeten we realistisch blijven wat het tijdsschema betreft. Het ambitieuze doel was om het trans-Atlantisch handelsakkoord binnen twee jaar te sluiten, maar dat strookt waarschijnlijk niet met de complexiteit van het akkoord. Binnenkort weten we welke kant de onderhandelingen opgaan en welke dynamiek er heerst. De Verenigde Staten zetten in op de behoefte van Brussel om een sterke impuls te geven aan een zwakke Europese economie. De onderhandelaars moeten echter beseffen dat zodra de huidige Amerikaanse president aftreedt, er ook een einde komt aan deze “gunstige gelegenheid” om over een akkoord te onderhandelen. Tegelijkertijd geldt aan weerszijden van de Atlantische Oceaan dat je de verkiezingen niet wint met het vrijgeven van de internationale handel.
