VS van Europa, nu écht in de maak

Als Duitsland voor de eurozone moet betalen, staat daar waarschijnlijk een fiscale en politieke unie tegenover. Plannen hiervoor worden inmiddels al gesmeed voor wat op 28 en 29 juni een gedenkwaardige EU-top kan worden.

Gepubliceerd op 5 juni 2012 om 15:36

**Het geeft goed aan hoe snel het beleid rond de eurocrisis verandert. Slechts twee weken geleden ging nog alle aanacht naar de nieuwe president van Frankrijk, François Hollande. Die werd in Parijs geïnstalleerd als Monsieur Groei om daarna spoorslags te vertrekken naar zijn eerste opdracht om Europa's Frau Bezuinigingen, Angela Merkel, uit te dagen.

We hebben nieuwe oplossingen nodig. Alle kaarten liggen op tafel”, pleitte Hollande. Hij bedoelde daarmee dat hij Merkel wilde dwingen haar neusklem af te zetten en de dingen te overwegen die in Berlijn een onaangename geur verspreiden, zoals eurobonds. Daarmee zou Duitsland de crisis in een klap oplossen door in te schrijven op de schulden van Spanje, Griekenland, Italië en de rest. Hij had geen schijn van kans.

Tegen zaterdag was de groei-versus-bezuinigingen-wedstrijd voorbij toen het Merkels beurt was om de kaarten te verdelen. Nu was het aan haar om te verklaren dat er geen taboes mochten zijn in de worsteling met de harde keuzes waarvoor Europa's leiders worden gesteld. Tegelijkertijd wachten ze af wat er in Griekenland en Spanje gebeurt om hun volgende stappen te plannen voor wat zich aandient als een gedenkwaardige top aan het eind van de maand.**

Radicale, federalistische stappen

**Merkel leek niet alleen alleen Hollandes, maar Frankrijks uitdaging aan te nemen. Met de aankondiging dat de to-do lijst van de eurozone niet gecensureerd mocht worden, beoogde ze radicale, federalistische stappen inclusief het geleidelijke verlies van nationale soevereiniteit voor een gezamenlijk beleid op het gebied van begrotingen, belastingen, sociale voorzieningen, pensioenen en arbeidsmarkt. Dit alles met het doel om in de komende vijf tot tien jaar een nieuwe Europese politieke unie te smeden.

Nieuwsbrief in het Nederlands

En daarmee zijn de VSE, de Verenigde Staten van Europa, terug. Tenminste, voor de eurozone. Een dergelijke “politieke unie” waarbij fundamentele bevoegdheden worden overgedragen aan Brussel, Luxemburg en Straatsburg, ging de Fransen altijd een paar stappen te ver.

Maar Berlijn geeft aan dat als zij moeten opdraaien voor wat zij zien als de mislukkingen van anderen, er toenemende en grote integratiestappen moeten worden gemaakt op weg naar een bankenunie, een begrotingsunie en uiteindelijk een politieke unie in de eurozone. Dat is een tweedracht zaaiend en omstreden idee waar ook Merkel niet altijd voorstander van was. In het heetst van de crisis lijkt ze nu echter geen alternatief meer te zien.**

Grote stap voorwaarts zal problemen niet oplossen

**Een viertal ervaren EU-crisismanagers en overtuigde Europese federalisten rent in de komende drie weken van hoofdstad tot hoofdstad om te horen wat de mogelijkheden zijn die naar dit einde moeten leiden. Herman Van Rompuy, voorzitter van de Europese Raad, Mario Draghi, directeur van de Europese Centrale Bank, Jean-Claude Juncker, de Luxemburgse premier en sinds lange tijd voorzitter van de groep eurolanden, en José Manuel Barroso, voorzitter van de Europese Commissie, zullen tijdens de EU-top op 28 en 29 juni een integratieplan voor de eurozone presenteren.

Voorafgaand aan de top vinden de doorslaggevende Griekse en Franse verkiezingen plaats, terwijl de Spaanse bankensector in tijdnood lijkt te komen. De minister van Economie in Madrid, Luis de Guindos, zegt dat het lot van de euro de komende weken in Spanje en Italië beslecht zal worden.**

**De grote stap voorwaarts in Europese integratie waar men nu aan werkt, zal op korte termijn Griekenland of Spanjes banken echter niet redden, noch de Italiaanse en europroblemen oplossen. De leiders zouden zelfs in tijdnood kunnen komen en hun reserves aan crisisdiplomatie en last minute-bijeenkomsten uitputten die zo kenmerkend zijn voor het ‘crisismanagement’ van de afgelopen 30 maanden.

Maar ze hopen dat ze door een middellangetermijnstrategie voor een begrotingsunie en een politieke unie in de eurozone, de financiële markten kunnen overtuigen van hun vastberadenheid om de euro te redden, dat de eenheidsmunt onomkeerbaar is en dat de druk van de ketel is.**

Democratisch tekort zou enorm toenemen

**De impact van ‘het project’ zal, als het doorgaat, immens zijn. Logischerwijs zou er een nieuw Europees verdrag nodig zijn. Dat zal gecompliceerd zijn. Ook zou er een nieuwe Duitse grondwet nodig kunnen zijn, wat wellicht een stap te ver gaat.

Het huidige, uitentreuren geciteerde ‘democratische tekort’ in het functioneren van de EU, zou enorm toenemen zonder een grondige herziening van het democratisch draagvlak van het eurozonebeleid. Waarom zou je nog gaan kiezen voor een regering in bijvoorbeeld Slovenië als er in een politieke unie van de eurozone in Brussel besluiten worden genomen over belastingen, uitgaven, pensioenen of het werkgelegenheidsbeleid?

Er zou een nog erger verdeeld Europa van twee snelheden ontstaan, waarbij de belangrijkste besluiten centraal in de eurozone genomen worden en niet door een EU van 27 of 28 landen. De kloof tussen Groot-Brittannië en de kern van Europa zou onoverbrugbaar worden, en slechts leiden tot wederzijdse wrok. Uiteindelijk zou het leiden tot het einde van de ongelukkige vrijage van het Verenigd Koninkrijk met de EU, ook al zien David Cameron en George Osborn de “politieke unie” als de “meedogenloze logische consequentie” van een gezamenlijke munt.**

Na drie jaar maar te hebben aangemodderd, zijn de keuzes waarvoor Europa's leiders staan, nu klip en klaar: de dood van de euro of de geboorte van een nieuwe Europese federatie.

Instellingen

Een geheel nieuw Europa

Het geheime plan voor een nieuw Europa”: Die Welt heeft in zijn zondageditie het masterplan van de Europese leiders uit de doeken gedaan. Volgens het Duitse dagblad werken de voorzitter van de Europese Raad, de Europese Commissie en de Eurogroep - Herman Van Rompuy, José Manuel Barroso en Jean-Claude Juncker - aan een plan dat op de agenda staat van de top die op 28 en 29 juni gehouden wordt. Het plan behelst vier thema’s:

structurele hervormingen, een bankenunie, een begrotingsunie en een politieke unie [...]. Als de zevenentwintig lidstaten overeenstemming bereiken, zal het resultaat een geheel nieuw Europa zijn.

Waar de Duitse regering de meeste moeite mee heeft, is de begrotingsunie, schrijft Die Welt. Duitsland wil een nog strenger begrotingsbeleid dat verder gaat dan het begrotingspact. Maar de begrotingsunie waartoe de aanzet is gegeven, voorziet in een gedeelde verantwoordelijkheid voor nationale begrotingstekorten, met eurobonds dus, waar Duitsland zich tot nu toe tegen verzet.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp