Aktualności Fundusze strukturalne

Pozwólmy Brukseli zarządzać naszymi projektami

Podczas unijnego szczytu 7–8 lutego fundusze strukturalne będą odgrywały główną rolę w negocjacjach nad budżetem UE na lata 2014–2020. Zarządzaniem projektami unijnymi mogłyby zajmować się nie państwa, w których są realizowane projekty, a Komisja i płatnicy netto.

Opublikowano w dniu 5 lutego 2013 o 12:32

Nie ma tłumów w kolejce zgłaszających ambitne projekty. Nie udało nam się osiągnąć celu przyciągnięcia 3,5 mld euro funduszy strukturalnych w 2012? Nieważne, w 2013 dadzą nam przynajmniej 5 mld!
A może będziemy realistami i popłyniemy pod prąd? Po pierwsze, nie ma co się łudzić, nawet gdybyśmy przygotowali projekty pięknie wyglądające na papierze, to rumuńska administracja nie jest gotowa na zarządzanie funduszami europejskimi.
I co w związku z tym? A może Rumunia mogłaby zaproponować, aby tym większymi unijnymi projektami zajmował się ktoś z zewnątrz? Chodzi tutaj o infrastrukturę drogową i kolejową, połączenia energetyczne, unowocześnienie portów nadrzecznych i morskich – czyli o te programy, które są korzystne dla całej Unii.
To właśnie one mogłyby być bezpośrednio zarządzane przez Komisję. Jeśli ta nie dysponuje instrumentami niezbędnymi do organizowania przetargów i do nadzorowania ich realizacji, to niech je utworzy – siły roboczej i zasobów jest pod dostatkiem! A jeżeli zajmie to trochę czasu, zarządzaniem mogliby tymczasowo zajmować się płatnicy netto. Trzeba zmienić traktaty? Nic nie stoi na przeszkodzie!
Przecież Komisji i największym płatnikom netto powinno zależeć na szybszym połączeniu między Europą Północną a portami nad Dunajem i Morzem Czarnym, prawda? Dlaczego nie mieliby się zainteresować połączeniem sieci energetycznych albo nawet budową parków przemysłowych, w których miałyby powstać fabryki ich firm? Nasz wkład finansowy byłby oczywiście nadal ten sam i ułatwialibyśmy wdrażanie projektów poprzez przychylne ustawodawstwo. Byłoby to korzystne dla wszystkich Europejczyków.

Nowy plan Marshalla?

Rzecz jasna inwestycje wpisujące się w Strategię 2020 mają być zarządzane przez Brukselę, jak to przewiduje perspektywa budżetowa na lata 2014–2020, to Komisja będzie podpisywała umowy z państwami członkowskimi i regionami. Rząd każdego z krajów będzie musiał dopasować swoje priorytety inwestycyjne do tych celów.
Zaproponowany przez komisarza ds. polityki regionalnej Johannesa Hahna pakiet ustawodawczy ujednolica normy dotyczące różnych funduszy, przeznaczonych m.in. na rozwój obszarów wiejskich, na sprawy morskie i rybołówstwo, celem zwiększenia spójności działań UE. Dlaczego w takim razie nie mielibyśmy pójść krok dalej, proponując, aby projekty na skalę europejską, które musiałyby odpowiadać priorytetom, również były zarządzane z Brukseli?
Niemiecki, holenderski czy szwedzki podatnik widziałby dzięki temu, że jego pieniądze są lepiej wykorzystywane, że wydatki są bardziej kontrolowane, niż gdyby były zarządzane przez władze danego kraju i że środki nie wylądują w kieszeniach bałkańskiej mafii. Taki mechanizm wyglądałby podobnie jak plan Marshalla i dałby zwykłym Europejczykom większe poczucie solidarności i wspólnoty interesów. Ponadto beneficjenci netto mieliby do dyspozycji prawdziwy przewodnik po dobrych praktykach do wykorzystania przy innych projektach na mniejszą skalę, które pozostałyby w gestii lokalnych władz.

Mafia w białych kołnierzykach

Oczywiście, ktoś może mi zarzucić, że jest to sprzeczne z zasadą subsydiarności – decyzja o wykorzystaniu funduszy europejskich powinna zostać podjęta jak najbliżej beneficjenta. Teoretycznie wydaje się to logiczne. Ale co robić, gdy lokalne pseudoelity, które tak naprawdę są mafią w białych kołnierzykach, podejmują wszystkie decyzje w jego imieniu? Komu bardziej zależy na interesie obywatela, Komisji Europejskiej czy lokalnym baronom? Co jest lepsze dla obywateli, marnowanie zasobów w tysiącach albo nawet dziesiątkach tysięcy niedokończonych projektów, które zasilają konta „zaprzyjaźnionych” spółek oraz finansują pośrednio kampanie wyborcze? A może jednak projekty mające wymierne efekty dla Europejczyków?
Tego typu inicjatywa Rumunii, a może i Bułgarii, mogłaby się okazać ciekawa przy reformie unijnych instytucji. Bruksela mogłaby się stać dla „płatników” i „beneficjentów” prawdziwym czynnikiem rozwoju, a nie tylko patetycznym symbolem biurokracji oddalonej od rzeczywistości. Byłaby to doskonała riposta na wzrastający eurosceptycyzm Wielkiej Brytanii: Stary Kontynent skoncentrowałby się dzięki temu na inwestycjach na rzecz rozwoju, które przyczynią się do wzmocnienia spójności oraz, oczywiście, wspólnego rynku. Oznaczałoby to oddanie części suwerenności państw Brukseli, ale obywatele korzystający z projektów by to zrozumieli, a nawet poparli.

Newsletter w języku polskim
Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Wspieraj niezależne dziennikarstwo europejskie

Europejska demokracja potrzebuje niezależnych mediów. Voxeurop potrzebuje ciebie. Dołącz do naszej społeczności!

Na ten sam temat