Kies een taal
De schuldencrisis waardoor de eurozone is getroffen, heeft ten minste één verdienste: het is nu zelfs de meest koppige critici duidelijk dat het eenvoudigweg delen van een gemeenschappelijke munt in combinatie met een stabiliteitspact niet langer voldoet, en dat een gemeenschappelijk economisch beleid onmisbaar is geworden. Zolang het daaraan ontbreekt, maken de markten de dienst uit en kunnen de lidstaten niets anders doen dan proberen de gevolgen met lapmiddelen op te lossen, zoals ze dat al sinds 2008 doen.
Op het moment waarop ze in het euro-avontuur stapten, konden de Europese leiders zich waarschijnlijk nog geen voorstelling maken van de situatie waarin we ons nu bevinden. De staatsschuld van de landen uit de eurozone was destijds veel lager. En als ze wel deden, dan hielden ze zichzelf vast voor dat hun opvolgers wel een oplossing zouden vinden waarmee ze een eventuele crisis de baas zouden kunnen.
Maar die opvolgers lijken wel verlamd, als "konijnen in het licht van koplampen", zoals The Economist onlangs schreef. Niet in staat actie te ondernemen vanwege verkiezingsrisico's of, erger nog, een gebrek aan langetermijnvisie, de angst om de koe bij de horens te vatten of omdat zich simpelweg niet realiseren dat ze voor een radicale keuze staan: de eenheidsmunt afschaffen of de macht van de Unie uitbreiden, met name op fiscaal gebied.
Een van de voornaamste argumenten die wordt aangevoerd door degenen die zich verzetten tegen een herverdeling van bevoegdheden, is het feit dat zij daarmee een van de belangrijkste kenmerken van hun soevereiniteit zouden opgeven. Maar sinds de uitbarsting van de crisis blijkt dat deze soevereiniteit al fors beperkt was: het zijn de markten die het economische beleid van de zwakste staten bepalen, niet de kiezers. Hetzelfde geldt zelfs voor een aantal van de sterkste landen.
Het meest in het oog springend is in dit verband Italië, dat een bezuinigingsplan door de Europese Centrale Bank opgelegd kreeg omdat de maatregelen die de Italiaanse regering een paar dagen eerder afkondigde, niet overtuigend genoeg waren.
Maar is het onder deze omstandigheden niet beter om vrijwillig een stukje soevereiniteit over te dragen aan instituten waarop een minimum aan democratische controle wordt uitgeoefend? Of zouden we ons liever opnieuw overleveren aan de markten, waar hele andere regels de dienst uitmaken?
