Nieuws Politieke fictie euroland 1/4

Berlijn ziet het niet meer zitten

In een serie van vier politieke fictie-artikelen uit Le Monde wordt het scenario van het einde van de eenheidsmunt geschetst. Deel 1: Op de avond van zijn herverkiezing verneemt de Franse president Nicolas Sarkozy dat de tegenstanders van Angela Merkel zich opmaken om haar ten val te brengen en Euroland vaarwel te zeggen. Korte tijd later verklaart het Duitse Grondwettelijke Hof het stabiliteitsmechanisme van de euro ongrondwettig.

Gepubliceerd op 12 augustus 2011 om 13:46

Het is zondag 6 mei 2012. Nicolas Sarkozy is zojuist herverkozen tot president van Frankrijk met 69,3 procent van de stemmen tegen 30,7 procent voor diens tegenstander, Marine Le Pen, leider van het Front National (FN) [extreemrechtse poltieke partij, red.].

Het is tien uur 's avonds in het hoofdkwartier van de Unie voor een Volksbeweging, de partij van de winnaar van de verkiezingen. Sarkozy heeft zijn naasten, de partijbonzen en de leden van zijn partij die zitting hebben in de Assemblée Nationale om zich heen verzameld. Er is niet echt sprake van een feeststemming. Bij de parlementsverkiezingen in juni verwacht iedereen dat de socialisten en het Front National hard zullen terugslaan. Zelden had een overwinning zo'n bittere bijsmaak.

De ambassadeur van de Verenigde Staten Charles Rivkin baant zich, geflankeerd door twee lijfwachten, door de menigte een weg naar de president.

Eén uur later haalt de president in het bijzijn van zijn naasten een opgevouwen A4-tje uit zijn broekzak en ligt dit zonder een woord te zeggen voor hem neer op tafel. Er staat een onduidelijke afbeelding op van vijftien bij negen centimeter waarin de trekken van Konrad Adenauer en de hoekige vormen van het Bundeskanzleramt te herkennen zijn.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Mijne heren, bij deze presenteer ik u de nieuwe Duitse mark. Enkele miljoenen van deze biljetten zullen zich binnenkort bevinden in de magazijnen van een drukkerij in Mecklenburg. Ambassadeur Rivkin is stellig: de Duitsers zullen weer beginnen met het drukken van hun eigen bankbiljetten”, aldus de Franse president. Een ijzige stilte daalt neer over alle aanwezigen.

Dat is woord voor woord wat Rivkin mij heeft verteld”, gaat hij verder. “Ik citeer: 'Als de nationalisten van de CDU en de liberalen in Duitsland vervroegde verkiezingen afdwingen en een meerderheid behalen, dan kunnen we beginnen met aftellen. De euro zal het nog geen zes maanden uitzingen alvorens ineen te storten.' Die idioten zijn bezig het programma van Le Pen uit te voeren. Tegen haar kon ik nog ten strijde trekken. Maar wat wilt u dat ik nu doe? Het gaat om liberalen, katholieken en socialisten! Kom op zeg. Ik heb er vijf jaar over gedaan voordat ik de schouder van Angela kon aanraken zonder dat zij een meter in de lucht sprong. Ik heb helaas geen toverstokje om de Duitse opiniepeilingen te beïnvloeden”, zegt hij geïrriteerd.

Of dit nu waar is of niet, als dit bekend wordt, zal de euro uit elkaar vallen. En wij verliezen de controle. Maar niet zomaar een beetje. Volledig. Ik wens het niemand toe om orde op zaken te moeten stellen in zo’n rotzooi. En vooral mijzelf niet”, vervolgt de president. “Ook Obama zet hierop in voor zijn herverkiezing. Als hij het risico neemt om ons dit te zeggen, dan heeft hij daar zo zijn redenen voor.

Als wat Rivkin beweert klopt en de bondskanselier inderdaad het risico loopt om bij de verkiezingen in het najaar van 2013 aan de kant te worden gezet door een clubje volksvertegenwoordigers dat zich van de eurozone wil afscheiden, dan heeft de Franse president geen andere keuze dan zich aan de kant van zijn ‘vriendin’ Angela te scharen om de Europese munt van de ondergang te redden.

Het is vrijdag 11 mei 2012, 14.00 uur. De correspondent van The Irish Times surft op zijn laptop door het lijvige persoverzicht van de Europese pers dat iedere dag door de Commissie wordt samengesteld. Dan komt eindelijk het langverwachte bericht: “Volgens het Duitse Grondwettelijke Hof schendt het stabiliteitsmechanisme van de euro de begrotingssoevereiniteit van het Parlement… De rechters zijn van mening dat de wet van 21 december 2011 ter goedkeuring van het nieuwe artikel 136 van het Verdrag van Lissabon en het internationale verdrag tot oprichting van een permanent mechanisme voor financiële stabiliteit deels tegen de federale grondwet indruisen”, leest Charles Leesbey op zijn computerscherm.

Heb je dat gezien, Charles?” vraagt zijn buurman van El País.

- Ja.

- Willen ze alles naar de vernieling helpen of hoe zit het?

- Misschien.

- Heb jij Kerber ontmoet, die vent die die aanklacht heeft ingediend?

- Ik heb hem vorig jaar in Berlijn geïnterviewd. Maar mijn krant wilde er niets mee doen. Ze vonden het ‘te marginaal’.

De redenering van Markus Kerber, economieprofessor aan de Technische Universität, en de ongeveer vijftig aanklagers die zich hebben verenigd onder de paraplu van denktank Europolis, is uitermate simpel. In de nacht van 9 op 10 mei 2009, toen de deal met betrekking tot Griekenland beklonken werd, veranderde de Europese Unie in een buitenwettelijke uitzonderingsstaat. De 'Duitse goedkeuring voor de europeanisatie van de euro’ was verraden. Van een unie van recht was Europa vervallen tot een unie van overdracht, op financieel gebied welteverstaan. Deze daad van ‘solidariteit’, een term die de professor bestreed, was een ‘blanco cheque’ met daarop de handtekening van de Duitse belastingbetaler.

Ons beroep is een beroep tegen de schending van grondrechten, eigendomsrechten en democratische deelname”, had Kerber tegen Leesbey gezegd. Het draaide enkel en alleen om de schending van de begrotingssoevereiniteit van de Bundestag. De kwestie was relevant, niet alleen voor Duitsland. In deze tijden van begrotingstekorten vliegen Nederlandse of Franse volksvertegenwoordigers elkaar in de haren over een paar duizend ambtenarenbanen of het openhouden van een handjevol ziekenhuizen, maar tegelijkertijd trekken hun regeringen diverse miljarden of honderden miljoenen euro's voor Griekenland en Portugal uit.

Kerber heeft wel degelijk gewonnen, denkt Leesbey, terwijl er een sms-bericht op zijn mobiele telefoon binnenkomt.

++ extraordinary ecofin meeting Saturday 12. Arrivals from 11 am. Background briefing Friday 6 pm ++

Wederom zal hij zijn weekend doorbrengen achter zijn computer in het Justus Lipsius [het hoofdkwartier van de Raad van de Europese Unie in Brussel, red.].

Wordt vervolgd...

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp