Kies een taal
Het is gedaan met de wekelijkse tocht naar de supermarkt. In Duitsland mijdt de lekkerbek die biologisch wil eten meer en meer de grote supermarkten en richt zich op de FoodCoops, ”voedselcoöperaties”. De consumenten verenigen zich hierin voor de inkoop van fruit en groente. Aangezien deze coöperaties in staat zijn levensmiddelen afkomstig uit de biologische landbouw in grotere hoeveelheden in te kopen, zijn boeren en voedingsgroothandels als de bedrijven Bioland of Rapunzel bereid om lagere prijzen te rekenen. Resultaat: de leden van de coöperaties besparen geld en wennen eraan anders te consumeren.
Bezorging aan huis
De organisatie van de FoodCoops is namelijk gebaseerd op de bereidwilligheid van hun leden. Zo neemt Daniela, studente culturele antropologie uit Münster, haar aandeel in het werk op zich: de producten worden in haar appartement afgeleverd en gecontroleerd. Dan verdeelt zij de producten onder de leden, die bij haar thuis hun bestelling af komen halen. De coöperatie in Münster heeft zelfs een eigen systeem voor bestellen via internet ontwikkeld. Op de site is het niet alleen mogelijk je boodschappenmand te vullen, maar ook je facturen te vergelijken. Ieder lid moet om te beginnen een eerste bijdrage storten, en vervolgens kan er zoveel als gewenst worden besteld. Iedereen trekt de kosten van zijn saldo af, maar dit wordt niet gecontroleerd. Het systeem van de FoodCoops is gebaseerd op onderling vertrouwen tussen de leden. Daarom moet je voordat je bij de groep kunt komen je niet alleen persoonlijk voorstellen aan de andere leden, maar ook bereid zijn om zo vaak als mogelijk deel te nemen aan de vergaderingen en oprechte belangstelling tonen voor het project...
Voor iedereen betaalbaar
Wat is er te vinden in de bio boodschappenmand van Daniela in de maand september? Koolrabi, champignons en venkel, maar ook bramen en biologische bretzels... Een ananas? Vergeet het maar, die krijg je niet, ook al heerst er op dit moment een ware ‘biomania’, zodat het simpele feit dat er een biolabel op zit soms de export van kiwi’s uit Zuid-Afrika naar Europa kan rechtvaardigen. Voor de FoodCoops dient de teelt van levensmiddelen daarentegen de natuurlijke hulpbronnen te sparen en de natuur en het milieu te beschermen. Wat op de borden van de leden van een solidaire inkoopcombinatie komt te liggen, moet zonder toxische producten en volgens ecologische criteria zijn geteeld. De federale vakbond voor voedselcoöperaties (in Duitsland beter bekend onder de naam Foodcoop Bundes AG) zet zich er in ieder geval voor in dat producten die zonder pesticiden zijn geteeld ook buiten de coöperaties te krijgen zullen zijn. Daarom helpt de bond de gemiddelde consument zijn consumptiegewoonten te veranderen. Zijn stokpaardjes? Geen verpakkingen meer gebruiken, beperken van het vervoer van levensmiddelen en bij voorkeur kiezen voor producten uit de streek en van het seizoen. Uiteindelijk kunnen we best leven zonder sinaasappels uit Spanje of uit Brazilië geïmporteerde ananas.
Meer tijd dan geld
In de jaren zeventig zijn de pioniers van de beweging van de voedselcoöperaties begonnen hun droom te realiseren om biologische levensmiddelen tegen een redelijke prijs binnen ieders bereik te brengen. Het idee is spoedig over heel Europa uitgewaaierd. Maar hoewel deze nieuwe coöperaties in Duitsland en Engeland als paddestoelen uit de grond zijn geschoten, blijven ze in Frankrijk een uitzondering en bieden ze nog geen alternatief voor de supermarktketens. Wel kopen de Franse consumenten in plattelandsgebieden steeds vaker rechtstreeks van de boeren. Wat voor systeem er ook wordt gekozen, het onderliggende concept is gelijk: biologische producten zijn beter voor gezondheid en milieu, maar ook minder duur indien rechtstreeks van de producent gekocht.
Volgens de woordvoerder van de federale vakbond, Tom Albrecht, komen er bij de voedselcoöperaties vooral mensen die ‘meer tijd dan geld hebben’. De mensen die meer verdienen en biologisch willen eten, zijn meestal klant bij biologische winkels. ‘De voedselcoöperaties zijn de meer ecologische variant ervan,’ benadrukt Tom Albrecht, want alleen zij zijn in staat om exact aan de vraag van hun leden te voldoen. Hoe meer er door lokale producenten wordt geleverd, hoe minder er hoeft te worden vervoerd. Zo levert de landbouwer of groothandelaar die zaken doet met een coöperatie zijn producten in het algemeen af op één plek die goed bereikbaar is voor alle leden. De biologische winkels moeten daarentegen winst maken en ook producten in hun schappen aanbieden die minder goed lopen.
Lukas Ley en Lilian Maria Pithan
