Brussels dodelijke therapie

De Eurogroep heeft besloten het tweede steunpakket aan Athene uit te stellen tot de Griekse regering de zekerheid heeft afgegeven de gevraagde bezuinigingsplannen naar behoren uit te voeren. Die Zeit vraagt zich echter af of het land momenteel niet meer gebaat is met herstel en normalisatie van de handelsbetrekkingen tussen Griekenland en de lidstaten.

Gepubliceerd op 15 februari 2012 om 14:22

Berichten uit een verdeeld Europa: de Duitse export is met een miljard euro gestegen. De conjunctuur trekt aan, de belastinginkomsten nemen toe, de werkloosheid daalt, vakbond IG Metall eist wegens de goede bedrijfsresultaten een loonsverhoging van 6,5 procent. Duitsland: een eiland van zaligheid en geluk.

Daar staat Griekenland tegenover: een land dat aan de rand van de afgrond staat en waar het oproer kraait. De overgangsregering besluit, onder druk van de trojka (EU, ECB en IMF), tot nieuwe, drastische bezuinigingen. De lonen moeten met 20 tot 30 procent omlaag. 150 duizend ambtenaren zullen hun baan verliezen. De economie krimpt, dit jaar misschien zelfs wel met ruim acht procent. Het land dreigt onveranderd bankroet te gaan.

Is dit het perspectief van het verenigde Europa?

Het tweede steunpakket van de Europese Unie van 130 miljard euro wordt echter nog niet vrijgegeven. De Europese ministers van Financiën twijfelen eraan, of de regering-Papademos de aangekondigde bezuinigingsmaatregelen daadwerkelijk zal doorvoeren. En terecht. Want de tot nu toe afgesproken bezuinigingen helpen niet. Ze verergeren de problemen alleen maar. En het verzet van de Grieken tegen het verarmingsprogramma en het monddood maken van hun land is begrijpelijkerwijs groot.

Is dit het perspectief van het verenigde Europa? De bakermat van de westerse cultuur en democratie, dat feitelijk verwordt tot een soort protectoraat van Brussel – zonder enige hoop op verbetering. Een continent, waar de kloof steeds groter wordt tussen het welvarende noorden en het noodlijdende zuiden, waar de mensen nauwelijks nog weten hoe ze hun dagelijks brood moeten betalen. Terwijl in Duitsland de regeringscoalitie serieus overweegt de belastingen te verlagen, middenin de zwaarste financiële crisis sinds decennia.

Nieuwsbrief in het Nederlands

Maar het mag ons niet koud laten wat er op de rest van het continent gebeurt. En niet alleen omdat er sprake is van een gevaarlijke politieke radicalisering, waardoor nationalistische tendensen opnieuw de kop opsteken, zoals zal blijken uit de aanstaande verkiezingen in Griekenland.

Duitsland zelf profiteert het meeste van de steunprogramma's

We moeten ons ook zorgen maken, omdat deze fatale, door de Duitse regering bevorderde ontwikkeling onze eigen succesformule in gevaar brengt: de Duitse economie bloeit alleen maar doordat onze ondernemingen goede zaken kunnen doen ten koste van de zwakkere landen. Dáár zijn de lonen (nog) te hoog in verhouding tot de lagere productiviteit, terwijl de binnenlandse vraag door toedoen van de enorme bezuinigingen afneemt.

In Duitsland is de economie door jarenlange loonmatiging en arbeidsmarkthervormingen daarentegen zó concurrerend geworden, dat zij die van de andere eurolanden – zelfs die van Frankrijk – dreigt weg te drukken. Maar wie zal er in de toekomst dan nog Duitse goederen afnemen? Hebben we de crisislanden niet meer nodig, louter omdat zij ons goede geld kosten?

Wie zo denkt, houdt zichzelf voor de gek. Niet Griekenland, maar Duitsland zelf profiteert het meeste van de steunprogramma's. Als Griekenland bankroet gaat, moeten (ook) de Duitse banken nog een keer miljarden afschrijven en zullen de Duitse belastingbetalers daar opnieuw voor moeten opdraaien.

Als de D-mark weer zou worden ingevoerd, zou die drastisch in waarde stijgen, waardoor Duitse producten wel veertig procent duurder zouden worden. Met het op de export gebaseerde Duitse groeimodel zou het dan snel voorbij zijn.

Dit kan niet het Europa zijn waarin we willen leven

In het zuiden van Europa, niet alleen in Griekenland, heerst een vijandige stemming, die zich vooral tegen Duitsland keert. Bijna zeventig jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog wordt Duitsland opnieuw als vijandelijke macht gezien. Er zijn al stemmen die oproepen tot radicale stappen tegen de 'buitenlandse overheersing' vanuit Brussel en Berlijn.

Wie kan dit deze in de ellende gestorte mensen kwalijk nemen? Moeten zij verder toekijken hoe hun bescheiden welvaartsmodel ten onder gaat en hun politici tot uitvoerende handlangers worden gereduceerd? Alleen maar om ervoor te zorgen dat de banken en speculanten hun kredieten, die ze jarenlang bereidwillig tegen een forse rente aan de zwakkere landen ter beschikking hebben gesteld, niet helemaal hoeven af te schrijven.

Nee, dit kan niet het Europa zijn, waarin we willen leven. Een Europa, waarin de banken en hedgefondsen bepalen, welke landen mogen overleven en welke niet.

De prijs voor dit door deze financiële instellingen en de Duitse bondskanselier Angela Merkel gevoerde, eenzijdige bezuinigingsbeleid is de desintegratie van Europa. En een langdurige depressie, die uiteindelijk ook Duitsland in de greep zou kunnen krijgen. Omdat we nu eenmaal niet op een eiland van zaligheid en geluk wonen.

Europa moet weer bij zinnen komen

Griekenland heeft onze solidariteit nodig, een volledige kwijtschelding van zijn schulden, en een wederopbouwprogramma, in plaats van steeds maar weer nieuwe bezuinigings- en hulppakketten. Zodat het land de kans krijgt binnen tien tot twintig jaar weer op eigen benen te staan en weer een gelijkberechtigd lid van de Europese Unie te kunnen zijn.

Zo'n Europees groeiprogramma zou ons niets méér kosten dan nu al het geval is. Maar het zou de mensen in Griekenland en Europa weer een perspectief bieden. Daarom is het van belang de discussie aan te gaan. We moeten Griekenland niet uit de eurozone stoten. We hebben Griekenland nodig – al was het maar als voorbeeld, opdat Europa eindelijk bij zinnen komt.

Debat

Europese handlangers

In Le Figaro vraagt hoogleraar geopolitiek Giorgos Prevelakis zich af of de gebreken van de Griekse maatschappij ("de te omvangrijke staat, het cliëntelisme, de corruptie, het onvermogen van de overheid en het gebrek aan concurrentiekracht") louter aan de Grieken zelf te wijten zijn:

Hebben we niet het cliëntelisme en de verdeling van de Europese rente gedoogd en zelfs aangemoedigd om politieke uitbarstingen te voorkomen die de rol van Griekenland in het westerse militaire apparaat in gevaar hadden kunnen brengen? Wie zou zich kunnen voorstellen dat de corruptienetwerken op het hoogste niveau van de Griekse staat geen gemene zaak met Europese handlangers hebben gemaakt? Is de stelselmatige aansporing tot ostentatieve consumptie niet mede te danken aan de lobby's van landen die luxeauto's exporteren? Heeft de overname van Griekse bedrijven door Europese concerns die zich graag hun distributienetwerk wilden toe-eigenen, niet bijgedragen tot een stijging van het handelstekort? […] We kunnen moeilijk doen alsof alleen de Grieken hebben geprofiteerd van de lakse houding in hun land.

De oplossingen die Europa aandraagt — "curatele, ja zelfs de invoering van een schijndemocratie" — vormen volgens Prevelakis:

een nieuwe stap in de richting van een postdemocratisch Europa. We vergeten dat de Griekse identiteit is opgebouwd rond het thema verzet en menen in onze naïviteit dat de volkswoede die zich momenteel uit in een virulent antiwesterse houding, door dreigementen, vernederingen en het uitoefenen van druk in toom kan worden gehouden. Zo ver van ons bed is de Arabische lente niet.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp