Kies een taal
Waar ter wereld zou 88% van de burgers zich bij ons (en Herman Van Rompuy) aansluiten, bij ’s werelds meest ongastvrije club? Rij Brussel voorbij naar het zuiden. We gaan naar Albanië, want dat heeft ons iets beschamends over onszelf te vertellen. Albanië? De economie van dit land zit in de lift dit jaar (met 2%) terwijl de rest van de wereld juist achteruit gaat. Het politieke landschap maakt weliswaar woelige tijden door sinds de algemene verkiezingen in juni, zo heftig dat de socialistische verliezers het parlement nog steeds boycotten en het protest weerklonk in de straten van Tirana afgelopen weekend. Maar het land kreeg vorige week desondanks formeel de goedkeuring om te onderhandelen over toetreding tot de EU.
De uiteindelijke beloning voor jarenlange pogingen komt misschien over een paar jaar (met die 88% steun). Als je de Albanese president, Bamir Topi, zijn ‘visie’ hoort schetsen, ligt die aan het einde van de geel geplaveide weg naar Brussel. En als je Tirana na een paar jaar weer bezoekt, zie je een nieuwe luchthaven, een nieuwe autoweg naar de stad, straten vol winkels, cafés op elke hoek, enorme flatgebouwen die de skyline vervuilen. Alleen de gaten in het wegdek zijn nog hetzelfde.
Een aangrijpende energie en zucht naar vooruitgang
Er is daar een energie en een zucht naar vooruitgang die je aangrijpen. Een klein, verarmd land met een onwaarschijnlijke Stalinistische geschiedenis zet zijn 17 jaar vrijheid in iets bijzonders om. Geknoei en aanverwante dodelijke zonden? Natuurlijk. De parkeerplaatsen staan vol Mercedes Benzen. Maar dat is maar een deel van het verhaal, er is ook veerkracht, vriendelijkheid en uitstekend humeur. Als dit de 28e of de 29e staat van de unie wordt, valt er wat te vieren: de blijvende kracht van een idee waar we in West-Europa niet meer zo veel mee op hebben.
Wat ziet die 88% om zich heen? Noord, zuid, oost, west, overal ellende. Kroatië en Slovenië hebben tot hun schade zitten kibbelen over rechten op kustlijnen. Bosnië is weer terug in de top van de Balkan-instabiliteitsclub nu het bureaucratisch evenwicht begint af te kalven. Servië voelt onder een meer bewuste president nog steeds de hete adem van dat oude, door en door slechte nationalisme van binnenuit, en Kosovo wacht een etnische ramp. Voeg daar nog twee dwarse kleuters aan toe – Macedonië en Montenegro – en iedereen vreest dat de regio terugzinkt in wantrouwen en vergelding.
Albanië wil meer zijn dan een reserveonderdeel van de EU
Als je spreekt met getuigen van rond de Balkan, is de EU het eerste antwoord wat over hun lippen komt. Maak ons veiliger. Geef ons een vast kader voor handel en hulp. Zorg dat we ons iets meer voelen dan een verzameling reserveonderdelen aan het einde van een continent. En laat ons voelen dat beloning volgt als we de vooruitgang boeken die jullie vragen. En dat is een reden om de 2.000 kilometer van Tirana naar Londen te overbruggen en te beven. Een unie van 34 landen of meer? Dat komt eraan onder hoongelach. En als je nog een gehavende visie wilt koesteren, kom dan naar Skanderbergplein, Tirana, en vind hoop tussen de gaten.
