Kies een taal
Alle Griekse protesten hebben iets met elkaar gemeen. Ze vinden allemaal plaats op het Syntagmaplein en de meeste demonstranten zijn vreedzame burgers die zich boos maken over de strenge bezuinigingsmaatregelen en het gebrek aan politiek leiderschap tijdens een van de grootste financiële rampen in de geschiedenis.
Er is nog een overeenkomst. Onder de demonstranten bevindt zich altijd een felle oude man. Vooraan, in het midden, toch is hij niet een van de leiders. Een prominent figuur, dat is hij wel, maar hier gewoon een man als alle anderen. Oud en fragiel, maar niet minder hartstochtelijk dan de rest. En keer op keer komt hij in moeilijkheden.
In maart 2010 wierp een politieagent voor de ingang van het parlementsgebouw een traangasgranaat in zijn richting en moest hij in veiligheid worden gebracht. Toen hij afgelopen maand op dezelfde plaats opnieuw met traangas werd beschoten, raakte hij bedwelmd en moest hij worden afgevoerd naar het parlementsziekenhuis. De politie beschouwt hem als een oproerkraaier. Zijn naam is Manolis Glezos en al 70 jaar voert hij op deze manier strijd. Hij is 89.
Zijn overtuiging: Griekenland vormt één ondeelbare natie
De moderne Griekse geschiedenis kent vier belangrijke gebeurtenissen: de bezetting door de nazi's, de burgeroorlog, de militaire dictatuur en de financiële crisis. Glezos heeft ze alle vier meegemaakt.
Een gebeurtenis die hem voor altijd heeft getekend, vond plaats in zijn jeugd. In de nacht van 30 mei 1941, toen de nazi's het hele land bezet hielden, wist hij met zijn vriend en kameraad Lakis Santas via een grot de top van de Acropolis te bereiken. Samen slaagden ze erin de nazivlag omlaag te halen en weer stilletjes te verdwijnen zonder dat de wachtposten hen opmerkten. Hun daad kreeg grote symbolische betekenis. Die simpele provocatie tijdens een van de donkerste perioden van de oorlog gaf bezette gebieden overal ter wereld weer een sprankje hoop.
Met het einde van de Tweede Wereldoorlog kwam er echter geen einde aan het lijden van de Grieken. Er brak een vier jaar durende burgeroorlog uit tussen het leger van de nieuwe Griekse republiek en de communistische guerrillastrijders, die zich het meest doeltreffend tegen de nazi's hadden verzet. Het land raakte daardoor nog verder verdeeld en verscheurd.
Manolis Glezos was een vooraanstaand lid van de communistische partij en hoofdredacteur van de partijkrant. Hij werd diverse keren opgepakt en gevangengezet. Tot twee keer toe werd hij ter dood veroordeeld en terwijl hij in de gevangenis zat, werd hij tot parlementslid gekozen. In totaal heeft hij bijna 16 jaar van zijn leven in de gevangenis of in ballingschap doorgebracht.
"Glezos is het symbool van het collectieve Griekse geweten", zegt Nilos Marantzidis, hoogleraar politicologie aan de Universiteit van Macedonië in Tessaloniki. "Zijn revolutionaire daad tijdens de oorlog was van cruciale betekenis voor de rest van zijn leven. Maar zijn politieke ideeën zijn in de loop der tijd veranderd. De Glezos van de jaren 80 is niet meer dezelfde als de Glezos van de jaren 50. Er is echter één constante factor in zijn carrière en dat is de gedachte dat Griekenland één ondeelbare natie vormt die voortdurend strijd moet leveren met vijandige buren".
Op alle cruciale momenten in de geschiedenis was hij aanwezig
In de jaren 80 nam Glezos, destijds lid van de linkse EDA, als kandidaat van PASOK, de socialistische partij van Andreas Papandreou die gedurende het grootste deel van de jaren 80 in Griekenland aan de macht was, deel aan drie verkiezingen. In die periode werd de basis gelegd voor de gigantische schuld die de corrupte staat in de loop der tijd heeft opgebouwd.
"In de jaren 80 ontwikkelde het land een nieuwe theorie om uit te leggen hoe het zichzelf zag en hoe het omging met het verleden", zegt Marantzidis. "Glezos bevond zich in een uitgelezen positie om de hoofdpersoon van dat verhaal te worden".
Dat verklaart wellicht waarom hij als politieke figuur zo lang heeft weten te overleven. Het is maar weinig mensen gelukt om op alle cruciale momenten in de moderne Griekse geschiedenis aanwezig te zijn. Zijn ideeën mogen dan zijn veranderd, op één punt is Glezos altijd duidelijk geweest. Voor hem gaat het niet om afzonderlijke gevechten, maar om steeds dezelfde strijd. En die strijd blijft hij onvermoeibaar voeren.
De Griekse financiële crisis heeft nu een keerpunt bereikt. De onafgebroken stroom bezuinigingsmaatregelen van de afgelopen twee jaar heeft de economie kapotgemaakt. De bevolking begint haar geduld te verliezen. Dat de mensen de straat op zouden gaan was onvermijdelijk. En Manolis Glezos is er iedere keer weer bij, samen met zijn strijdmakker Mikis Theodorakis, de legendarische componist die inmiddels 87 jaar is.
Glezos is een oude man, maar je zou niet zeggen dat hij in september 90 wordt. We hebben het over waar alle Grieken het over hebben: de financiële crisis. "De enige oplossing zou zijn om nieuwe verkiezingen te organiseren", zegt hij vol overtuiging.
"Ons verkiezingssysteem is een chaos. De regering heeft geen flauw idee meer van wat de mensen willen. Er zijn verkiezingen nodig en de linkse partijen moeten zich verenigen, hun meningsverschillen opzij schuiven en de kans grijpen om aan de macht te komen."
Hij heeft een plan opgesteld om de economie te hervormen
Glezos heeft vastomlijnde ideeën over de toekomst van het land en weet die goed onder woorden te brengen. Volgens hem moet Griekenland weigeren om ook maar één euro aan die 'verfoeilijke' schuld te betalen. Hij heeft een plan opgesteld van vijf punten om de economie te hervormen.
Hij weet precies wat er moet gebeuren om de zware industrie er weer bovenop te helpen en heeft voorstellen gedaan om de energiesector te reorganiseren... En hij vindt dat Griekenland van Duitsland moet eisen dat het de schadevergoeding betaalt die het al sinds de oorlog schuldig is.
Een andere constante factor in zijn carrière is zijn geloof in de absolute democratie, in het recht van mensen om zichzelf te regeren. Als burgemeester van zijn geboortedorp Apiranthos, op het eiland Naxos, voerde hij in 1986 kortstondig een systeem in van zelfbestuur.
Men kan zijn ideeën geringschattend afdoen als het gebazel van een oude man (zoals sommigen doen), maar niemand kan ontkennen dat hij uitstraling heeft en het symbool dat hij al 70 jaar is (eervol) heeft weten uit te buiten.
Als hem wordt gevraagd wat hem bezielt en waarom zijn passie in al die jaren nooit is verflauwd, antwoordt hij: "118 vrienden. Ik heb 118 kameraden verloren. Ze zijn tijdens de burgeroorlog geëxecuteerd. In die tijd hielden we onszelf voor elk gevecht voor wat we wilden bereiken, waar we van droomden en wat ons doel was, omdat we wisten dat we niet allemaal zouden overleven. We wilden dat de overlevenden een paar van onze dromen zouden waarmaken. En ik heb hen allemaal overleefd."
