Kies een taal
“Er zakken weer grote groepen Nederlandse jongeren af naar ons hoger onderwijs”, zo begon Guy Tegenbos op 8 februari zijn column in De Standaard. Ik stel me een diepe zucht voor voordat hij vervolgt: “Dit keer niet enkel voor geneeskunde, zoals in de laatste decennia van de vorige eeuw, maar voor alle richtingen.” Nog een diepe zucht: “Het probleem is evenwel dat die Nederlanders massaal mislukken. Soms 90 procent. Dat is erg voor hen. Maar ook voor onze universiteiten en hogescholen(...).”
Ach, die arme Nederlandse studenten, wat medelevend dat hij zich daar ook om bekommert. Voor de Nederlandse staatssecretaris Halbe Zijlstra, de 'schuldige' achter deze mogelijke golf aan Nederlandse studenten in België, zijn de deze studenten helemaal niet zo zielig. Ze lanterfanteren te veel, en dat kost de staat te veel geld. Op 8 februari maakte hij plannen bekend "die hem niet noodzakelijker wijs populairder zullen maken", aldus NRC Handelsblad. Zijlstra wil aankomende studenten aan een intakegesprek onderheven voordat zij worden toegelaten tot een universiteit of hogeschool. Met deze maatregel moet "het niveau van hoger onderwijs" omhoog gaan, aldus Zijlstra.
De staatssecretaris kwam al eerder met een maatregel, de gevreesde 'Halbe-heffing' die studenten zou moeten motiveren om meer vaart achter hun studie te zetten. In het wetsvoorstel dat hij op1 februari naar de Tweede Kamer stuurde staat ondermeer dat studenten met te veel studievertraging (niet meer dan één extra jaar voor een bachelor en één extra jaar voor een master) een studieboete van 3.000 euro (collegeld voor universitair onderwijs bedroeg afgelopen jaar 1.620 euro) moeten gaan betalen. Een maatregel die motiverend moet werken, maar voor alsnog door de meeste studenten wordt beschouwd als een bestraffing.
Protestacties van studenten bleven niet uit. Half januari organiseerden ze een 72-uur durende studiemarathon in Utrecht (dag 1), Groningen (dag 2) en Amsterdam (dag 3), gevolgd door een grote manifestatie op het Malieveld op vrijdag 21 januari, ter ere van Zijlstra’s verjaardag.
Veel gehoor gaf Zijlstra echter niet aan de protesten. Toen een groepje studenten op 19 januari in de Tweede Kamer begonnen te ‘strippen’ en een studente riep: “Wij laten ons niet uitkleden”, klonk de reactie van Zijlstra wel heel knullig, het enige wat hij uit kon brengen was: “Het ziet er wel charmant uit, overigens…”. Even later slikt hij zijn schaamte weg achter een kopje koffie. Of probeerde hij een ironisch lachje te onderdrukken? Feit is dat hij zijn plan wil doorzetten en dat het nu wachten is op reacties uit de Tweede en de Eerste Kamer.
Ondertussen zetten sommige studenten hun protesten voort. Zo bezetten gisteren ongeveer tachtig studenten een gebouw van de UvA dat ze omdoopten tot de Universiteit van de Toekomst. Dit leidde echter tot ergenis bij andere studenten die gewoon hun colleges wilden volgen. Naast acties kijken sommigen naar oplossingen om eventuele extra hoge studiekosten te omzeilen. Op de website van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) valt zelfs te lezen: "Studenten van de toekomst: ga in België, Schotland, Duitsland of een ander geciviliseerd land met redelijk collegegeldstuderen voordat die door omringende landen gedwongen worden om ook een politique renverseé te voeren. "
Op de website wordt echter niet vermeld naar welke landen de Nederlandse student beter niet kan vertrekken. Zo betaal je binnenkort in Engeland 9.000 pond (10.623 euro) aan collegegeld en hoeven Engelse studenten sinds 1 januari niet meer op studiefinanciering te rekenen. De LSVb komt wel met een bijzonder advies voor ons zuiderlijke buurland: “Extra voordeel in België: bier en eten zijn beter en u bent ook sneller geholpen aan een donororgaan, mocht dat nodig zijn.”
De Vakbond had hieraan de woorden van de Vlaamse vicerector Onderwijs Ludo Melis kunnen toevoegen: “Het Vlaams onderwijs is zeer aantrekkelijk, voor iedereen, de kwaliteit is hoog, de prijs laag, en we hebben een lage doorlooptijd.” Het land zit nog steeds zonder regering, dus ee onderwijshervorming zoals in Groot-Brittannië zal in België niet zo snel tot stand komen. Het onderwijs is bij de buren nog voor iedereen. Waar wachten de Nederlanders dus nog op?
