Kies een taal
Het stuklopen van de onderhandelingen [op 17 juli] tussen de Hongaarse regering aan de ene kant en het Internationaal Monetair Fonds en de Europese Unie aan de andere kant kan waarschijnlijk op het conto van beide partijen geschreven worden. De regering [die sinds eind mei door de conservatieve Viktor Orbán wordt geleid] heeft met haar 29 punten tellende regeringsakkoord haar onderhandelingspartners voor een voldongen feit geplaatst, terwijl het IMF en de EU blijk hebben gegeven van een buitengewone onbuigzaamheid. Toch gaat het om onderwerpen van cruciaal belang: het gaat over het aflopen van de noodkredieten van 20 miljard euro [toegezegd in oktober 2008] en het onderhandelen over de verlenging ervan tot december 2010, maar ook over het aanvragen van een nieuw noodkrediet voor 2011, hoewel het IMF dit laatste ontkent.
Het IMF en de EU eisen van Hongarije dat het zich onberispelijk gedraagt maar evengoed van de hoed en de rand weet. Uit het mislukken van de onderhandelingen blijkt dat het geen sinecure is om aan die eisen te voldoen. In hun verklaringen doen beide organisaties een aantal positieve uitlatingen over het land (IMF: Hongarije heeft grote vooruitgang geboekt bij het economische herstel; EU: wij zijn verheugd over de verbintenis van de nieuwe regering om haar begrotingstekort voor 2010 terug te brengen tot 3,8%). Toch wijken ze op geen enkel punt van hun eisen af. Ze zijn faliekant tegen een bankbelasting, maar houden wel hardnekkig vast aan de draconische normen voor begrotingstekorten. Ze eisen structurele hervormingen, maar geven Hongarije geen enkele speelruimte. Ze uiten hun medeleven omdat de Hongaren harde maatregelen moeten treffen met betrekking tot hun inkomsten (lees: belastingverhogingen) en uitgaven (bezuinigingen). Toch schrijven ze doodleuk dat de Hongaarse regering “zich nog meer inspanningen moet getroosten”. Ze dringen aan op de verkoop van grote verlieslijdende overheidsbedrijven.
IMF en UE hebben verontrustende zaken vastgesteld
En de verklaringen van de EU liegen er al helemaal niet om. De Hongaarse regering zou “meer tijd” nodig hebben om precieze informatie te verstrekken over het openbaar vervoer, de gezondheidssector of structurele hervormingen. Het IMF en de EU eisen een stabiele omgeving voor Hongaarse en buitenlandse investeerders en oefenen druk op de regering uit om “volledige onafhankelijkheid van de centrale bank in acht te nemen”. Ze hebben vastgesteld dat tal van verontrustende beslissingen zijn genomen, met name de uitgestelde invoering van een nieuw systeem voor begrotingstoezicht.
Om die reden hebben de afgevaardigden van het IMF en de EU besloten om hun controle uit te stellen en de gesprekken op een latere datum voort te zetten [nieuwe onderhandelingen zijn voorzien voor september]. Als we luisteren naar György Matolcsy [de Hongaarse minister van Financiën], zou je denken dat hij niet aan dezelfde onderhandelingen heeft deelgenomen. Hij verklaarde dat het IMF en de EU het initiatief voor een bankbelasting hebben “verwelkomd”. Hij liet echter na te vertellen dat beide organisaties dit initiatief niet alleen zwaar onder vuur hebben genomen, maar ook hun ontevredenheid hebben laten blijken door het verzoek te doen om András Simor [president van de nationale bank van Hongarije] met zijn maandsalaris van 8 miljoen Hongaarse forint [dat de regering heeft teruggebracht tot 2 miljoen forint, oftewel 6950 euro] ongemoeid te laten.
Orbán had meteen aan de onderhandelingen moeten deelnemen
Matolcsy heeft ook niets gezegd over deze opmerking van de Europese Commissie: “De voorgenomen wetsontwerpen vormen een verstoring van de markten en druisen in tegen het Europese recht.” De afgevaardigden van beide organisaties nemen het minister-president Orbán niet kwalijk dat hij niet eerst bij hen te rade is gegaan voordat hij met zijn 29 voorstellen op de proppen kwam. Maar hij had wel moeten nagaan of zijn voorstellen strookten met de Europese wetten. Het zou dus beter zijn geweest als Orbán – initiatiefnemer van de 29 voorstellen en besluitvormer – al meteen vanaf het begin aan de onderhandelingen had deelgenomen in plaats van zich op het laatste nippertje bij de delegatie te voegen.
De situatie in Hongarije is uitzonderlijk en gevaarlijk op dit moment. De regering moet vaart zetten achter het nemen van maatregelen als ze wil voorkomen dat het stuklopen van de onderhandelingen ernstige economische en financiële gevolgen met zich meebrengt.
Met angst en beven hebben we uitgekeken naar de opening van de financiële markten afgelopen maandag – en terecht zoals we konden vaststellen [op 19 juli is de koers van de forint gedaald ten opzichte van de euro].
Vanuit Duitsland bezien
Hongarije moet snel onderhandelen met EU en IMF
Hongarije lijkt het ideale voorbeeld voor landen als Griekenland en Portugal,aldus het Duitse Handelsblatt. “Het land leeft duidelijk boven zijn stand maar beschikt over een eigen munt die onder druk kan staan zonder een heel monetair systeem zoals de euro in gevaar te brengen. Het land is groot genoeg om op te vallen en klein genoeg om geen domino-effect te bewerkstelligen”. Maar ondanks alles vormt Hongarije een explosief gevaar voor Europa. Een Oostenrijkse bank in Budapest heeft dit aan den lijve ondervonden: ze moest fuseren met het moederbedrijf om over voldoende eigen risicodekkend vermogen te beschikken gezien de situatie in Midden-Europa.
“Hongarije is niet het enige land. Afgezien van Polen en Tsjechië is heel Midden-Europa verzwakt”, schrijft het Handelsblatt. Als de Griekse banken de Balkan zouden verlaten wegens de crisis, zouden “Oostenrijkse, Italiaanse en Franse banken, de voornaamste spelers in Midden-Europa, een extra zware last krijgen”. Het Handelsblatt doet dan ook een oproep aan het IMF en de EU aan de ene kant, en Hongarije aan de andere kant om niet meer met vuur te spelen en samen aan de onderhandelingstafel te gaan.
