Deense canon schiet doel voorbij

Vijf jaar geleden stelde de Deense regering de lijst op met de werken die, in het licht van immigratie en mondialisering, tekenend zijn voor de nationale cultuur. De pers constateert dat de culturele canon inmiddels een beetje vergeten is.

Gepubliceerd op 27 januari 2011 om 14:48

Sinds januari 2006 beschikken de Denen over een canon. Een culturele canon die werd opgesteld onder de liberaal-conservatieve regering om het nationale culturele erfgoed vast te leggen en onder de aandacht te brengen. Literatuur, film, muziek, theater, architectuur, design, kunst en kunst voor kinderen: er werden 108 werken geselecteerd door meerdere commissies die door de toenmalige minister van Cultuur, Brian Mikkelsen werden opgericht. Onder hen De kleine Zeemeermin, de novellen van Karen Blixen, de film Idioten van Lars von Trier, Lego, Vikingboten en zelfs Donald Duck, die door een Deen verzonnen zou zijn.

Nadat de canon in boekvorm gelanceerd was, liet Brian Mikkelsen weten dat dit initiatief deel uitmaakte van de strijd tegen de antidemocratische houding van bepaalde groeperingen onder islamitische immigranten.

Canon of wapen?

Vijf jaar later is van het levendige debat dat met deze operatie gepaard ging, weinig meer over. "Het belang van de canon zat hem destijds niet in de inhoud ervan", merkt Berlingske op, "maar omdat een niet-socialistische regering iets had durven doen dat decennialang not done was: hardop uitspreken dat sommige dingen nu eenmaal beter zijn dan anderen. Ondanks het feit dat wij een moderne maatschappij in een geglobaliseerde wereld zijn, mogen we best opmerken dat wij als natie veel te bieden hebben en dat we daar met recht trots op kunnen zijn. Zonder dat we worden uitgemaakt voor chauvinistisch en nationale eigenliefde."

Het dagblad constateert verder dat het inderdaad "geen taboe meer is om in de termen van de canon te denken". Tegenwoordig echter "wordt de culturele canon niet veel meer gelezen of gebruikt. Het is in ieder geval moeilijk de invloed ervan te meten. Maar de canon was een aanbod, geen eis. En vandaag de dag symboliseert de canon het nieuwe tijdperk waarin wij ons opnieuw niet langer voor onszelf schaamden en waarin er geaccepteerd werd dat er verschil mocht worden gemaakt tussen goede en minder goede dingen".

Nieuwsbrief in het Nederlands

"Dat de bevolking van het land de mogelijkheid geboden krijgt de belangrijkste nationale werken te bestuderen is niet nationalistisch, noch een door de staat opgelegde verplichting", vindt het Kristeligt Dagblad. De protestante krant voegt daaraan toe dat "in de vijf jaar die er na de lancering van de canon voorbij zijn gegaan, de invloed van de amusementsindustrie is toegenomen en dat het aantal X-factor-achtige programma's verveelvoudigd is. Een canon is dan niet het slechtste wapen om tegen een dergelijke tendens in te zetten."

Deense identiteit

Het benadrukken van de Deense identiteit, terwijl de immigratie spanningen veroorzaakt en de regering alleen een meerderheid in het parlement heeft dankzij de steun van extreem rechts, blijft echter onderwerp van discussie. In Politiekenricht auteur Rushy Rashid zich rechtstreeks tot Brian Mikkelsen, tegenwoordig minister van Economie en Werkgelegenheid: "De cultuurstrijd en de strijd over de waarden die jij met je culturele canon wilt opleggen, hebben de kloof [tussen Denen en niet-Denen] alleen maar verdiept en het bedreigende en vijandige gezicht van onze maatschappij versterkt."

"Waarom vragen we ons in discussies nog af of wij een multiculturele samenleving zijn?" vraagt de journaliste zich af. "Waarom leiden wij dat niet gewoon af uit de dingen die we doen?". Volgens Rushy Rashid zou Denemarken het voorbeeld van Groot-Brittannië moeten volgen, van Zweden of Frankrijk, waar de mensen trots zijn op de schrijfster Zadie Smith, met een Jamaicaanse moeder, op de schrijver Jonas Hassen Khemiri, met een Tunesische vader en op de tekenares van Iraanse afkomst Marjane Satrapi.

Tags

Are you a news organisation, a business, an association or a foundation? Check out our bespoke editorial and translation services.

Ondersteun de onafhankelijke Europese journalistiek.

De Europese democratie heeft onafhankelijke media nodig. Voxeurop heeft u nodig. Sluit u bij ons aan!

Over hetzelfde onderwerp