Kies een taal
Het vooruitzicht dat Brussel de publieke middelen beperkt of intrekt die er in het kader van het MEDIA-programma aan Europese audiovisuele producties worden verstrekt, heeft een storm van protest veroorzaakt onder alle grote namen uit de Europese filmindustrie. Ontelbare cineasten hebben inmiddels een manifest ondertekend waarmee zij aangeven de bezuinigingsplannen van de Europese Commissie voor films te betreuren. "Wij weigeren eenvoudigweg te aanvaarden dat het Mediaprogramma wordt opgeheven of zelfs maar wordt opgenomen in een breder kader. Wij doen een beroep op de voorzitter van de Europese Commissie en vragen hem zo snel mogelijk een delegatie van Europese regisseurs te willen ontvangen", lezen we in hun manifest.
Een aantal personen bij de Commissie proberen het bezuinigingsproject echter te weerleggen: "Het MEDIA-programma staat niet onder druk, het is juist een groot succes", benadrukt Dennis Abbot, woordvoerder van de Commissaris voor Cultuur, Androulla Vassiliou. Het blijft daarentegen mogelijk dat het Europese programma wordt aangepast, enerzijds in het kader van de aanpassing van de sector aan de technologische ontwikkelingen en anderzijds vanwege het onvermijdelijke snijden in de budgetten van de EU-instellingen. MEDIA, dat in 1991 werd opgericht, zal tegen 2013, als het huidige financiële kader afloopt, bijna 1,7 miljard euro in de Europese filmindustrie hebben gestoken.
MEDIA viert dit jaar dus zijn twintigste verjaardag. Van La Vita è Bella in 1999 tot The King's Speech afgelopen jaar, dankzij de financiële bijdrage van het programma wonnen zeven Europese films een Oscar en over de laatste tien tien jaar werden acht Gouden Palmen in de wacht gesleept op het filmfestival in Cannes.
"Zonder het programma geen Europees geweten"
MEDIA, dat in het leven werd geroepen om Europese producties te promoten en te distribueren, investeerde daarnaast in de opleiding van producenten, scenarioschrijvers en regisseurs, en in de organisatie van festivals. "En dankzij de steun die het fonds biedt aan onafhankelijke distributeurs, kan het Europese publiek genieten van films van over de hele wereld", voegt de woordvoerder daaraan toe.
Het blijft echter mogelijk dat MEDIA wordt opgenomen in een breder ondersteuningsprogramma voor de Europese creatieve industrie. En de opgang in een stimuleringsprogramma voor creativiteit in brede zin zou de weg openen voor andere sectoren die op dit moment duidelijk te lijden hebben van het feit dat al het geld richting films gaat. In Spanje worden de kortingen op EU-subsidies met angst en beven tegemoet gezien. Want wat zou er gebeuren als het MEDIA-programma er niet was? "Dan zouden alleen de winnende films van Cannes of Berlijn een koper vinden, maar de rest niet", legt Josetxo Moreno uit, distributeur en exploitant van de Golem-bioscopen. "Wij hebben in Spanje bijvoorbeeld de Roemeense film 4 maanden, 3 weken en 2 dagen uitgegeven, die een Gouden Palm in Cannes won. En in zijn kielzog werden er bij ons andere pareltjes uit de Roemeense filmwereld gedistribueerd. Dat had nooit gekund zonder het MEDIA-programma".
Voor José Luis Cienfuegos, directeur van het filmfestival van Gijón [in Asturië aan de Atlantische kust], "zouden veel concurrenten hun financiële positie zien afbrokkelen, en zou het programma dat het meest heeft bijgedragen aan een gevoel van Europese eenheid op audiovisueel gebied, verdwijnen". Een festival zoals dat van Gijón, benadrukt hij, "ontvangt directe subsidie op voorwaarde dat 70 procent van de vertoonde films Europees is". Maar het belangrijkst zijn niet de quota of het geld, zelfs al "voel je dat wel met zo'n beperkt budget" , maar het feit dat er "zonder het programma geen Europees geweten zou zijn".
Bij Alta Films, een andere distributeur en exploitant, uit Enrique González Macho zijn ongerustheid: "Er zal een bepaald type film uit Spanje verdwijnen. Het MEDIA-programma bevorderde een specifiek aanbod, de Europese film, wat op zijn beurt weer bijdroeg aan een toenemende vraag vanuit het publiek." Hij gaat zelfs nog verder: "De omroepen kopen geen Europese films, en de mensen downloaden om het hardst... MEDIA functioneert uitstekend, iedere investering staat onder toezicht, en naast de hulp die het biedt om films aan te kopen draagt het programma essentieel bij aan het uitbrengen van films. Dus zelfs als het economische model verandert, zou het verdwijnen van MEDIA de doodsklok laten luiden voor de Europese filmindustrie, omdat dit initiatief een meezuigend effect op het publiek heeft."
Reacties
Brussel stelt Europese filmsector gerust
“Wil Europa de filmsector om zeep helpen?”, vraagt Les Inrockuptibles zich af ten aanzien van het voornemen van de Europese Commissie om het MEDIA-programma van de EU op te laten gaan in een allesomvattend “communautair geval”. Maar “dit programma kost de EU geen klauwen met geld en werpt duidelijk zijn vruchten af”, aldus Claude-Eric Poiroux, algemeen directeur van het netwerk Europa Cinemas die zijn uitspraak in het Franse culturele weekblad met cijfers ondersteunt. Bioscoopzalen die subsidie krijgen, hebben in 2010 38 procent van hun programmering besteed aan niet-nationale Europese films, terwijl het marktaandeel hiervan in Europa tussen de 8 en 10 procent schommelt. “En tegelijkertijd verliest het Europese gevoel overal meedogenloos terrein”, merkt Les Inrockuptibles op. “Nee, Europa laat zijn filmmakers niet aan hun lot over”, zegt EU-Commissaris voor Onderwijs Androulla Vassiliou in Libération. Volgens haar is de vrees voor een mogelijke opheffing van het MEDIA-programma “ongefundeerd” en “ongerechtvaardigd”. “Er is geen enkele reden om de mogelijke diversificatie van financieringsbronnen uit te leggen als de opheffing van dit programma”, legt de eurocommissaris uit, die bevestigt “een open en constructieve dialoog met alle betrokken partijen aan te willen gaan”.
