Kies een taal
<!--
/ Font Definitions /
@font-face
{font-family:Arial;
panose-1:2 11 6 4 2 2 2 2 2 4;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}
@font-face
{font-family:Palatino;
panose-1:2 0 5 0 0 0 0 0 0 0;
mso-font-charset:0;
mso-generic-font-family:auto;
mso-font-pitch:variable;
mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;}
/ Style Definitions /
p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal
{mso-style-parent:"";
margin-top:0cm;
margin-right:1.0cm;
margin-bottom:0cm;
margin-left:0cm;
margin-bottom:.0001pt;
text-indent:14.2pt;
mso-pagination:widow-orphan;
tab-stops:1.0cm 11.0cm 418.2pt;
font-size:14.0pt;
mso-bidi-font-size:12.0pt;
font-family:"Times New Roman";
mso-ascii-font-family:Palatino;
mso-fareast-font-family:"Times New Roman";
mso-hansi-font-family:Palatino;
mso-bidi-font-family:"Times New Roman";}
a:link, span.MsoHyperlink
{color:blue;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}
a:visited, span.MsoHyperlinkFollowed
{mso-style-noshow:yes;
color:purple;
text-decoration:underline;
text-underline:single;}
@page Section1
{size:595.0pt 842.0pt;
margin:70.9pt 70.9pt 70.9pt 70.9pt;
mso-header-margin:35.45pt;
mso-footer-margin:35.45pt;
mso-paper-source:0;}
div.Section1
{page:Section1;}
-->Ongemerkt zijn de markten een van de vele mazen van het Europese systeem binnengedrongen. De beurzen stortten voor de zoveelste keer in en de rentepercentages schoten opnieuw omhoog. Een aanjagend effect op de schuldencrisis in de eurozone ten gevolge. Maar ook deze storm is net als de voorgaande het symptoom van een verstoord politiek evenwicht.
Als er voor dit verstoorde evenwicht geen oplossing wordt gevonden, zal het voor Europa heel moeilijk worden om te overleven. De bres in het systeem die dit keer is aangegrepen om de aanval in te zetten is de ongelooflijke traagheid waarmee de Europese bureaucratie de besluiten uitvoert die op de Europese top van 21 juli zijn genomen. Als het meezit zullen de als ‘urgent’ gekwalificeerde besluiten pas eind september van kracht worden. En dan zullen ze ontoereikend blijken.
Op 4 augustus, riep de voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso, de regeringen op om de in juli genomen beslissingen ‘die kennelijk niet het gehoopte effect hebben’ zo snel mogelijk uit te voeren. Daarop heeft de Europese Centrale Bank (ECB) geprobeerd het zoveelste lek in de euroboot te dichten. De Bank kondigde aan dat "met overweldigende meerderheid" was besloten obligaties op de secundaire markt [waar staatsobligtaties worden doorverkocht, red.] op te kopen van landen in nood.
Iedereen weet heel goed hoe de euro gered moet worden
Sinds mei heeft Frankfurt zijn interventies opgeschort en verzocht die verantwoordelijkheid over te dragen aan het Europees Financieel Stabiliteitsfonds (ESFS). Omdat dit fonds echter wordt geblokkeerd door de Brusselse traagheid moest de ECB opnieuw in actie komen. Tegen zijn zin. Natuurlijk, het besluit is met meerderheid van stemmen aangenomen, hoewel Duitsland vermoedelijk heeft tegengestemd. Dat was echter niet voldoende om de markten tot rust te brengen.
De storm zal dus nog wel even voortduren of op zijn minst met steeds kleinere tussenpozen opnieuw de kop opsteken. Net zolang tot regeringen begrijpen dat er nagedacht moet worden over de "complexiteit en het onvolledige karakter van de tot nu toe genomen besluiten”, zoals José Manuel Barroso vraagt.
Eigenlijk weet iedereen heel goed wat de enige manier is om de euro en Europa te redden. Het Duitsland van Angela Merkel blijft die remedie echter koppig weigeren en de overige regeringen zijn niet sterk genoeg om haar op andere gedachten te brengen. Intussen zijn de markten er al ruim een jaar van overtuigd dat de patiënt zal overlijden voor hij de zorg heeft kunnen krijgen die hij nodig heeft.
Als Duitsland ja zegt, zijn de euro en Europa gered
Hoewel de huidige crisis uiterst complex is, liggen de zaken in feite heel eenvoudig. Als in het licht van de staatsschulden wordt vastgehouden aan het principe ‘ieder voor zich’ en er dus verschillende rentepercentages worden toegepast op obligaties van landen met dezelfde munt, dan hebben de markten niet geheel ongelijk dat ze niet geloven in het voorbestaan van de eenheidsmunt.
De meeste betrokkenen zijn het er eigenlijk wel over eens dat de oplossing ligt in het accepteren van een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor de totale staatsschuld. Dit doel kan op zijn minst gedeeltelijk worden bereikt door de uitgifte van een euro-obligaties voor een substantieel deel van de Europese schuld.
Als politieke tegenprestatie moet worden afgezien van de nationale soevereiniteit als het gaat om het begrotingsbeleid, dat dan wordt gedelegeerd aan een 'Europese minister van Financiën'. De marges waarover de nationale regeringen beschikken voor het voeren van een eigen begrotingsbeleid zijn overigens ook nu al uiterst gering.
Niemand durft Merkel met de rug tegen de muur te zetten
Tot op heden wordt de oplossing van het probleem echter geblokkeerd door Duitsland, dat zijn boekhouding op orde heeft en niet wil opdraaien voor de enorme schulden van landen als Italië en Griekenland. Om het Duitse veto te omzeilen heeft men zijn toevlucht genomen tot uiterst complexe en weinig doelmatige systemen als het ESFS.
Inmiddels is echter wel duidelijk dat dergelijke noodgrepen vooral speculatie op onderlinge renteverschillen in de hand werken. Van alle kanten is de afgelopen maanden kritiek geuit op het Duitse ‘egoïsme’ en opgeroepen tot een zogenaamde ‘Europese solidariteit’. In werkelijkheid kan het probleem alleen worden opgelost als Duitsland inziet dat het einde van de euro en van de Europese markt een financiële ramp ten gevolge zal hebben die het land heel wat meer zal kosten dan meebetalen aan de gezamenlijke schuld.
Tot nu toe heeft geen enkele regering de moed gehad om Angela Merkel met de rug tegen de muur te zetten. Waar regeringen niet thuis geven, zijn de markten hier echter al mee bezig. Nu Italië zwaar onder vuur ligt, kan een definitieve beslissing niet lang meer uitblijven. Als Duitsland ja zegt, zijn de euro en Europa gered. Doet het dat niet, dan zullen we ons op het ergste moeten voorbereiden. Ook Duitsland.
