Kies een taal
Op verjaardagen is het gebruikelijk om terug te blikken. Duitsland analyseert echter vooral de huidige situatie in het land, met het 25-jarig jubileum van de val van de Berlijnse muur op 9 november in het vooruitzicht. Hoe verdeeld is de grootste economie van Europa?
“In de euforie vlak na de val van de Berlijnse muur in 1989 probeerde Duitsland meteen de littekens van de opdeling tijdens de Koude Oorlog uit te wissen. Maar de erfenis van Oost-Duitsland blijft zichtbaar in statistieken”, schrijft Die Zeit in een compilatie van statistische informatie, kaarten en grafieken, waaruit blijkt dat als gevolg van de Duitse hereniging littekens zijn ontstaan die voorlopig nog niet zullen verdwijnen.
In een blog die verband houdt met dit artikel, schrijft redacteur Fabian Moor:
De grens bestaat nog steeds. Duitsland is nog altijd in tweeën opgesplitst en dat vrijwel volgens dezelfde scheidslijnen als ten tijde van de muur. Tot op de dag van vandaag, 25 jaar nadat er aan de opgelegde scheiding een eind kwam, is er sprake van een demografische en economische onbalans. Tevens bestaan er grote verschillen in levensstijl. […] Wasdrogers? Die zijn populair in het Westen, maar in het Oosten worden ze nauwelijks gebruikt. Wapenbezit? Geen Oost-Duitser die ernaar taalt.
Nieuwsbrief in het Nederlands
In het voormalige Oost-Duitsland is het inkomen per hoofd van de bevolking nog altijd veel lager dan in de oude Bondsrepubliek (BRD) en de voormalige DDR heeft veel grotere boerderijen dan het oude West-Duitsland. Die Zeit merkt ook op dat de inwoners van het oostelijk deel van Duitsland andere vakantiebestemmingen kiezen dan de inwoners van wat vroeger de BRD was.
Verder brengen Oost-Duitsers hun kinderen naar de dagopvang en krijgen de meesten van hen elk jaar een griepprik. De bevolking in het Oosten is ouder. Na de hereniging hebben veel jonge mensen hun heil in het Westen gezocht en zijn daar gebleven.
Toch wordt het idee van een verdeeld Duitsland steeds meer bekritiseerd. “Volgens mij zijn vergelijkingen tussen Oost en West overbodig,” schrijft redacteur Steffen Dobbert. “De muur bestaat niet langer in Duitsland of in de hoofden van de jonge generatie”, betoogt hij. En, zo voegt hij eraan toe,
over een paar jaar zal de term ‘Ossi’ [naam met ongunstige betekenis voor een Oost-Duitser, red.] verdwijnen – als de media tenminste geen roet in het eten gooien. […] De meeste mensen beschouwen zichzelf eerder als Duitser dan als oosterling of westerling. Ik vraag mij af: wanneer zal deze realiteit doordringen tot de redacties van tv-stations, radio’s, kranten of websites?
De publieke omroep BR heeft recentelijk de uitslagen van een reeks enquêtes over Oost- en West-Duitsland naast elkaar gelegd. Hieruit blijkt dat:
75 procent van de Oost-Duitsers positief tegen de hereniging aankijkt; in het Westen vindt slechts de helft van de bevolking dat de hereniging meer voordelen dan nadelen biedt, volgens een recent onderzoek van Infratest dimap. […] Het goede nieuws luidt dat Oost-West-clichés niet van generatie op generatie overgaan. Twee derde van de jongeren tussen 14 en 29 jaar nemen afstand van de vooroordelen van hun ouders.
“In hun speurtocht naar de oude Berlijnse muur gingen mijn collega’s van Zeit Online zelfs op zoek naar ‘Ronny’s ’,” schrijft Steffen Dobbert. Hij wijst erop dat “Ronny tussen 1975 en 1983 de populairste jongensnaam in de DDR was”. Het aantal “Ronny”-Facebookpagina’s is in het vroegere Oost-Duitsland naar verhouding veruit het grootst.
Een van mijn vrienden heet Ronny. Toen ik hem over de landkaart [met daarop de verspreiding van deze naam, red.] vertelde, zei hij: “Dat is logisch, want de meeste Ronny’s wonen nog altijd op de plek waar ze zijn geboren. Maar dat betekent niet dat de DDR nog steeds bestaat!” Vervolgens vroeg hij wat er moest gebeuren om de verjaardag van de hereniging voortaan zonder een zoektocht naar Ronny’s te vieren. “Misschien moeten jij en alle andere Ronny’s naar het Westen verhuizen,” opperde ik.
Die Zeit sluit af met een opmerking en een vraag:
Een van de weinige plekken waar de door de Koude Oorlog aangebrachte scheiding nog zichtbaar is, is de voormalige Duitse binnengrens. De wachttorens en hekken zijn verdwenen, maar de scheidslijn bestaat nog steeds. Is dat verkeerd? Moeten alle verschillen worden weggepoetst en alle littekens worden verwijderd? Duitsland is zich nog steeds bewust van zijn geschiedenis en blikt daarop terug, terwijl economische verschillen nog niet hebben afgedaan.
In Berlijn markeren achtduizend witte ballonnen het traject van de muur, die daardoor als onderdeel van de officiële herdenking weer zichtbaar wordt.
