Kies een taal
De Duitse pers beweert dat de Duitse regering het comité van ´Vijf Wijzen´ dat haar adviseert, discreet heeft verzocht zich over het geval van Frankrijk te buigen, maar we weten niet of dit waar is. Deze gerenommeerde economen hebben officieel ontkend dat zij hiervoor zijn gevraagd, terwijl de kanselarij volstond met een vreemd “Geen commentaar”, dat de geruchten alleen maar lijkt te bevestigen. Wat doet het er toe. Alleen al het feit dat dit eventuele verzoek aannemelijk lijkt, geeft wel aan dat Berlijn zich zorgen maakt over zijn buurland. Een bezorgdheid die - helaas - logisch is.
De eerste reactie is natuurlijk irritatie. Dat de Duitsers overwegen ons de les te willen lezen om Frankrijk te hervormen, is zowel kwetsend als brutaal. Tien jaar geleden was de Bondsrepubliek nog de ´zieke man van Europa´, die voortdurend achterop raakte in de crisis van de eurozone. We kunnen ons voorstellen dat Duitsland toen niet bepaald zat te wachten op adviezen van Parijs om zijn rampzalige bevolkingsaanwas uit het slop te trekken, om maar eens een voorbeeld te noemen. De tweede reactie is dat we ineens beseffen wat dit mogelijke initiatief voor betekenis heeft op binnenlands politiek vlak. Toen de Vijf Wijzen onlangs kritiek uitten op bepaalde keuzes van Angela Merkel, gaf zij als antwoord: “Vergelijkt u ons maar, dan zult u zien dat ons beleid het beste is.”
Het onvermogen van de Franse economie
Deze eerste reacties mogen dan begrijpelijk zijn, ze kunnen niet verhullen waar het in wezen om draait. En dat is dat Duitsland zich zorgen maakt over de stand van zaken van onze economie, over het feit dat deze sinds de afgelopen drie kwartalen stagneert en tekorten vertoont en - vooral - over het onvermogen van de Franse economie om in te grijpen en deze tendens te keren. Duitsland heeft gelijk. Eén enkele vergelijking is al verschrikkelijk. Volgens Eurostat ligt het laatst gemeten werkloosheidspercentage in Duitsland op 5,4 procent, tegen 10,8 procent hier. Maar het echte verschil schuilt wellicht ergens anders in: Frankrijk - en naar het schijnt ook François Hollande - denkt nog steeds dat de huidige problemen van tijdelijke aard zijn en dat alles beter zal gaan zodra er - zoals gebruikelijk is - weer een conjunctuuromslag optreedt, naar verwachting halverwege 2013 en in 2014. De Duitsers hebben allang begrepen dat datgene wat wij ´crisis´ noemen, eigenlijk een enorme historische omwenteling is, en zij hebben zich uitgerust met de nodige middelen om deze het hoofd te kunnen bieden.
In feite hebben wij hen niet nodig om in te zien dat het rapport-Gallois [over de concurrentiekracht van de Franse industrie, red.] en het daaropvolgende regeringsplan weliswaar eerste stappen in de goede richting zijn, maar dat dit niet meer dan een eerste aanzet is. Alleen een nieuwe richting inslaan is niet genoeg; je moet ook optrekken in de bocht.
Commentaar
"Hollande vaart zonder kompas"
"Achtung!" kopt Libération. "In Duitsland wordt nu zonder blikken of blozen forse kritiek geuit op het economische beleid van Frankrijk en waarschuwt men voor de gevaren van dat beleid voor Europa", stelt het Franse dagblad. Volgens de krant is het "geen toeval dat de vijf 'wijze' economen die de [Duitse] regering adviseren, Frankrijk in hun op woensdag 7 november gepubliceerde jaarlijkse rapport een flinke veeg uit de pan hebben gegeven."
Libération citeert een van hen, Lars Feld, die openlijk zijn bezorgdheid uitspreekt:
Op dit moment is het grootste probleem van de eurozone niet langer Griekenland, Spanje of Italië, maar Frankrijk, want dat land heeft niets gedaan om zijn concurrentiepositie werkelijk te herstellen. Integendeel, het beweegt zich juist in tegenovergestelde richting. Frankrijk moet zijn arbeidsmarkt hervormen; binnen de eurozone wordt in dat land het minst gewerkt.
Die Welt vindt op zijn beurtdat "Hollande zonder kompas" vaart. Het dagblad betoogt dat de Franse president er reeds tien procent van zijn mandaat als leider van het land op heeft zitten "zonder dat we weten waar de reis ons zal brengen". De krant vraagt zich af:
Als we zouden trachten te illustreren hoe de zogenaamde 'koers' van de regering eruitziet, zouden we een verwarrend beeld krijgen, dat in veel opzichten zou lijken op een scène in Skyfall, de nieuwe James Bond, waarin Q, de tovenaarsleerling, de code van de computer van de slechterik probeert te kraken: wanneer hem dat lukt, ontploft zijn eigen winkel.
Die Welt spreekt eveneens in ironische bewoordingen over het feit dat François Hollande, "die geobsedeerd is door de gedachte dat hij alles per se anders wil doen dan zijn voorganger", uiteindelijk voor oplossingen ten gunste van het bedrijfsleven kiest die Nicolas Sarkozy al had bepleit:
De socialisten moeten toegeven dat zij een maatregel uit de kast hebben gehaald die Sarkozy dit voorjaar al had voorgesteld: hij wilde de indirecte loonkosten door middel van een btw-verhoging verlagen. Tijdens de verkiezingscampagne had Hollande fel tegen een dergelijke maatregel geageerd. Nu voert hij hem zelf door.
