Kies een taal
De komende dagen zullen we vermoedelijk weer te maken krijgen met een oude Europese traditie: vinnige begrotingsonderhandelingen waaraan maar geen einde komt. Op 22 en 23 november komen de leiders van de zevenentwintig lidstaten, de Europese Commissie, de Europese Raad en het Europees Parlement in Brussel bijeen om het volgende ‘financiëel meerjarenkader’, de EU-begroting voor de periode 2014-2020, vast te stellen. Uit het feit dat ambtenaren, diplomaten en journalisten er al rekening mee houden dat ze tot de 24ste of zelfs de 25ste zullen blijven, blijkt wel dat iedereen ervan uitgaat dat het niet makkelijk zal worden.
Om nog even kort samen te vatten: in juli van dit jaar kwam de Commissie voor de nieuwe periode met een begrotingsvoorstel van 1.025miljard euro, een stijging van 5% ten opzichte van de periode 2007-2013. Verschillende lidstaten, onder aanvoering van Groot-Brittannië, dat de ooit door Margaret Thatcher bedongen korting niet wil prijsgeven, weigeren zo'n hoog bedrag te betalen nu ze allemaal zwaar moeten bezuinigen. Cyprus, dat op dit moment het roulerend voorzitterschap bekleedt, kwam daarom met een begrotingsvoorstel dat 50 miljard euro lager ligt. Lidstaten die zich terughoudend opstellen zijn echter niet overtuigd, en andere, onder aanvoering van Polen, zijn bang dat ze een belangrijk deel van hun subsidies kwijtraken. De voorzitter van de Europese Raad, Herman van Rompuy, kwam op zijn beurt met een voorstel voor een verlaging van 75 miljard ten opzichte van de plannen van de Commissie.
Frankrijk, dat fel gekant is tegen iedere verlaging van de begroting voor het gemeeschappelijk Landbouwbeleid, heeft zich aangesloten bij het verzet van de terughoudende en ongeruste leden. Duitsland daarentegen pleit voor een begroting die gelijk is aan 1% van het bruto nationaal inkomen (bni) van de EU (wat dichtbij het voorstel van Cyprus komt) en wil in alle discussies bemiddelen.
Het opstellen van een gemeenschappelijke meerjarenbegroting midden in een economische crisis die maar niet minder wordt en zich zelfs uitbreidt naar de machtigste landen binnen de eurozone en de sterkste landen buiten de eurozone, zou een gedroomde gelegenheid kunnen zijn om concreter dan de institutionele visies en diepgaander dan slechts het opleggen van begrotingsdiscipline na te denken over de toekomst van de EU. De leiders die aan de onderhandelingstafel van de Raad zullen plaatsnemen, zijn echter voornamelijk gewapend met nationale eisen. Allemaal in naam van het Europese belang uiteraard.
Het is natuurlijk legitiem om de hoogte en de toekenning van de honderden miljarden euro's die op het spel staan (en die uit de zakken van de Europeanen moeten komen) te bestuderen, te betwisten en uit te onderhandelen. Maar achter al die bedragen waarvoor de onderhandelaars ingewikkelde formules en formuleringen bedenken om ieders gezicht te redden, zou een fundamenteel beleid voor de komende zeven jaar moeten worden opgesteld. Want de begrotingen voor landbouw, regionale ontwikkeling, onderwijs of onderzoek zijn gebaseerd op keuzes die Europa moet maken om een economie te ontwikkelen waarin het gebruik van kunstmest en vervuilende energie wordt teruggedrongen, territoriale ongelijkheid op doeltreffende wijze wordt verminderd, een nieuw industriebeleid wordt opgezet dat ten goede komt aan het hele continent en jongeren worden geholpen om de crisis te boven te komen.
In plaats van zich over te geven aan nachtelijk gemarchandeer, zoals destijds Margaret Thatcher of Jacques Chirac en Gerhard Schröder deden, zouden de Europese leiders de Europeanen kunnen laten zien dat ze wel degelijk ook een toekomst voor ogen hebben. Hen rest nog slechts een paar dagen om die kans niet voorbij te laten gaan.
